Vững vàng những mùa xuân STAMEQ

Từ ngày đầu vào làm việc tại Tổng cục TCĐLCL (nay là Ủy ban TCĐLCL Quốc gia), tôi đã ấn tượng với hàng cây sưa trồng dọc lối lên nhà A. Người ta quan niệm rằng, cây sưa càng có tuổi thọ lâu năm càng tích tụ được nguồn năng lượng tốt, có lẽ vì vậy mà mỗi lần đi ngang qua bước chân tôi tự nhiên chậm lại để ngắm nhìn và cảm nhận.

Hôm nay, không khí Tết đã rộn ràng khắp nẻo, những tán cây sưa đã xanh non mơn mởn sau chuỗi ngày thu vàng trút lá để đón mùa xuân mới. Lòng tôi miên man nghĩ về những quy luật tuần hoàn của cuộc sống, của dòng chảy hơn 60 năm ngành Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (TĐC) mà tôi may mắn đã và đang được cống hiến sức mình.

Trụ sở Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia. 

Sự hình thành, phát triển của ngành TĐC xuất phát từ yêu cầu tất yếu của cuộc sống. Nói đến TĐC người ta hình dung ngay đến chuẩn mực - là “thước đo của mọi thước đo”. Trong đó, Ủy ban TCĐLCL Quốc gia là cơ quan quản lý lĩnh vực TCĐLCL.

Xét dưới góc độ lịch sử, Ủy ban TCĐLCL Quốc gia ngày nay có tiền thân là Tổng cục TCĐLCL (STAMEQ) được thành lập từ năm 1962 trên cơ sở thống nhất công tác quản lý nhà nước đối với 3 lĩnh vực: tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng. Trải qua nhiều thay đổi, ngày 27/3/2024, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành quyết định 489 về Điều lệ tổ chức và hoạt động của Ủy ban TCĐLCL Quốc gia. Ngày 01/06/2024 là dấu mốc chính thức đổi tên từ Tổng cục TCĐLCL thành Ủy ban TCĐLCL Quốc gia.

Ủy ban TCĐLCL Quốc gia có chức năng giúp Bộ trưởng Bộ KH&CN thống nhất quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật về TCĐLCL trong phạm vi cả nước, gồm: Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật; đo lường; năng suất; chất lượng sản phẩm, hàng hóa; nhãn hàng hóa; mã số, mã vạch, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa; đánh giá sự phù hợp; công nhận; thông báo và hỏi đáp quốc gia về hàng rào kỹ thuật trong thương mại; giải thưởng Chất lượng Quốc gia; giải thưởng chất lượng sản phẩm, hàng hóa của tổ chức, cá nhân; tổ chức quản lý và thực hiện các hoạt động dịch vụ công liên quan…

Qua thời gian hình thành và phát triển, hoạt động TCĐLCL đã đạt được những thành tựu to lớn, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Điển hình, Ủy ban TCĐLCL Quốc gia đã xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về TCĐLCL đồng bộ trên cơ sở 3 trụ cột chính là Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật; Luật Chất lượng sản phẩm hàng hoá và Luật Đo lường với đầy đủ các Nghị định và Thông tư hướng dẫn thực hiện. Các văn bản này đã và đang tiếp tục được nghiên cứu, sửa đổi, hoàn thiện nhằm tạo nền tảng cho quá trình hội nhập và phát triển.

Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia là cơ quan chủ trì tham mưu thực hiện Giải thưởng chất lượng Quốc gia do Thủ tướng chính phủ trao tặng. 

Công tác tiêu chuẩn hoá được triển khai rộng khắp, hỗ trợ đầy đủ các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và phù hợp với thông lệ quốc tế. Hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật với gần 14.000 Tiêu chuẩn Quốc gia (TCVN), trong đó 62% hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực và hơn 800 Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia (QCVN), do 13 Bộ quản lý ngành, lĩnh vực xây dựng, ban hành đã và đang trở thành công cụ hữu hiệu góp phần đắc lực phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và yêu cầu quản lý kinh tế - xã hội của đất nước.

Hoạt động đo lường ngày càng phát triển theo chiều sâu, với hạ tầng chuẩn đo lường quốc gia và hệ thống tổ chức thực hiện dịch vụ kỹ thuật. Hệ thống chuẩn Đo lường Quốc gia tiếp tục xây dựng và củng cố với 48 chuẩn đo lường quốc gia đã được phê duyệt; Hoạt động duy trì, dẫn xuất, sao truyền chuẩn từ chuẩn đo lường quốc gia xuống các chuẩn đo lường cấp thấp hơn của các Bộ, ngành, địa phương, của các tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm, doanh nghiệp là cơ sở kỹ thuật góp phần bảo đảm tính thống nhất, tin cậy, chính xác của phép đo trong đo lường công nghiệp nhằm kiểm soát các thông số công nghệ trong quá trình sản xuất, chế biến để tạo sản phẩm, hàng hóa đáp ứng với yêu cầu quy định mang lại hiệu quả trong sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Hoạt động quản lý chất lượng, đảm bảo chất lượng, đánh giá sự phù hợp được đẩy mạnh và phù hợp chuẩn mực, tập quán quốc tế; Các tổ chức đánh giá sự phù hợp đạt chuẩn mực quốc tế là nền tảng cho hoạt động kiểm tra, quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa trong nước; thúc đẩy sự thừa nhận lẫn nhau về kết quả đánh giá sự phù hợp giữa các nước trong khu vực, quốc tế, giúp cho việc xoá bỏ rào cản kỹ thuật trong thương mại, giúp doanh nghiệp giảm chi phí, thời gian xuất nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt có tác dụng đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu các mặt hàng có tiềm năng của nước ta,…

Có thể nói rằng, để đạt được những thành quả như ngày hôm nay là biết bao mồ hôi và công sức của lớp lớp thế hệ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành TCĐLCL. Có những người cả đời gắn bó với TĐC, mái tóc xanh ngày nào đã dần chuyển bạc, vết chân chim hằn trên đôi mắt là dấu tích của tháng năm cống hiến. Nhưng điều đó lại chính là niềm kiêu hãnh vì đời người đã trải qua bao gió sương, bao mùa xuân để rồi vẫn vững vàng trong mùa xuân hôm nay của dân tộc.

Bước sang năm 2025 - một năm vô cùng quan trọng khi cả nước đang hừng hực khí thế, khát vọng chuyển mình bước vào kỷ nguyên mới. Đây là năm cuối về đích kế hoạch 5 năm 2021 - 2025 và xây dựng định hướng cho giai đoạn 2026 - 2030. Mỗi con người gắn bó với TĐC cũng đang chuẩn bị cho mình hành trang với đầy đủ trí, lực, sẵn sàng đón những “ngọn sóng” mới để viết tiếp nên lịch sử của ngành.

Hoàng Bách