6 xu hướng lớn của ngành dệt may nhằm hướng đến phát triển bền vững

Bước sang năm 2024, xuất khẩu dệt may của Việt Nam đã có những tín hiệu khởi sắc hơn. Theo thống kê của Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), 5 tháng đầu năm, xuất khẩu dệt may Việt Nam đạt gần 16 tỷ USD, tăng 5% so cùng kỳ năm trước.

Theo đó, hàng dệt may Việt Nam đã vươn lên đứng đầu thị phần xuất khẩu hàng may mặc tại thị trường Mỹ và đứng đầu về tốc độ tăng trưởng trong 3 quốc gia xuất khẩu dệt may lớn nhất thế giới. Những tác động về giá và những yêu cầu mới, khắt khe của thị trường đang đặt ra thách thức với ngành dệt may Việt Nam, song các doanh nghiệp trong nước đã chủ động thích ứng để không bị lỡ nhịp trong cuộc chơi toàn cầu.

Nắm bắt được các xu hướng phát triển tạo lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ hơn cho doanh nghiệp dệt may. Ảnh minh họa.

Theo TS. Phạm Thu Hiền, Trưởng nhóm nghiên cứu của CSIRO, Úc, một số lợi thế cạnh tranh của dệt may Việt Nam có thể kể đến như: Vị trí địa lý với hệ thống cảng biển thuận lợi; khả năng sản xuất đa dạng và sản xuất sản phẩm giá trị cao; tốc độ giao hàng nhanh hơn cùng với khả năng sản xuất linh hoạt. Đồng thời, Việt Nam đã ký kết nhiều Hiệp định thương mại tự do, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận các thị trường tiềm năng.

Song song với những thuận lợi bà Hiền cũng chỉ ra một số khó khăn. Về phát triển mở rộng chuỗi cung cứng, hiện nay vẫn còn thiếu sự liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp trong nước; đầu tư sản xuất sợi, dệt nhuộm gặp khó do chính quyền địa phương lo ngại về ô nhiễm môi trường, hạn chế thu hút đầu tư hoặc tạm dừng thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI).

Khó khăn nữa là chúng ta còn thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao cho thiết kế thời trang, đổi mới công nghệ và quản trị doanh nghiệp. Mặt khác, việc lệ thuộc lớn vào nguồn cung vải và nguyên phụ liệu từ thị trường Trung Quốc và các thị trường khác đã làm ngành dệt may Việt Nam mất nhiều lợi thế cạnh tranh.

Bên cạnh đó, bà Hiền cũng chỉ ra 6 xu hướng lớn của ngành dệt may hiện nay: Thứ nhất là tính bền vững và thời trang tuần hoàn, đề cập đến việc các nhà nhập khẩu lớn đang tập trung vào các chỉ số phát triển bền vững ESG, tiêu chuẩn xanh hướng đến Net Zero.

Thứ hai là số hóa công nghiệp 4.0, đề cập đến việc tăng cường tích hợp công nghệ, tự động hóa và phân tích dữ liệu vào sản xuất dệt may. Thứ ba là người mua chủ động do ảnh hưởng của sử dụng các nền tảng mạng xã hội, người tiêu dùng được nhìn thấy và “chốt đơn” sản phẩm ngay trên môi trường thương mại điện tử.

Thứ tư là xu hướng lao động chất lượng cao. Các doanh nghiệp hiện nay đều có nhu cầu tuyển dụng lao động tay nghề cao như kỹ sư, quản lý, chuyên gia thiết kế, kiểm tra chất lượng, và lao động được đào tạo chuyên nghiệp,… Thứ năm là xu hướng sử dụng vật liệu tiên tiến nhằm hướng đến thân thiện môi trường và phát triển bền vững.

Thứ sáu là sự biến động thương mại địa chính trị. Những thay đổi liên tục trong động lực thương mại toàn cầu và thuế quan ảnh hưởng đến ngành dệt may, điều này dẫn đến việc thiết lập lại chuỗi cung ứng lớn. Hơn nữa, động thái dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là từ Trung Quốc sang các quốc gia khác, có thể tạo cơ hội cho ngành dệt may của Việt Nam.

Liên quan đến vấn đề trên, trước đó, Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển ngành Dệt may và Da giày Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035. Mục tiêu tổng quát là nhằm phát triển hai ngành trở thành ngành chủ lực về xuất khẩu của nền kinh tế; đẩy mạnh sản xuất sản phẩm có chất lượng, có năng lực cạnh tranh cao trên thị trường quốc tế, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước; giữ vững vị trí trong nhóm các quốc gia sản xuất và xuất khẩu sản phẩm dệt may, da giầy hàng đầu thế giới.

Đến năm 2035, ngành dệt may và da giày Việt Nam phát triển hiệu quả, bền vững theo mô hình kinh tế tuần hoàn; hoàn thiện chuỗi giá trị sản xuất trong nước, tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu; phát triển được một số thương hiệu mang tầm khu vực và thế giới.

Thanh Tùng