Lạm dụng siro ho cho trẻ em: Lợi bất cập hại!

Trên thị trường hiện có vô số loại siro ho dành cho trẻ em, từ hàng nội địa đến nhập khẩu, từ thảo dược đến hóa dược. Các sản phẩm này thường được quảng cáo giúp giảm ho, long đờm, giảm đau họng, tăng sức đề kháng. Với mẫu mã bắt mắt, hương vị ngọt ngào dễ uống, nhiều trẻ thích dùng siro như một loại kẹo nước. Tuy nhiên, chính đặc điểm đó khiến việc sử dụng siro trở nên nguy hiểm nếu cha mẹ không cẩn trọng trong liều lượng và chỉ định.

Không ít phụ huynh có thói quen cho con uống siro mỗi khi thấy trẻ ho mà không tìm hiểu rõ nguyên nhân hay hỏi ý kiến bác sĩ. Việc làm tưởng chừng đơn giản này có thể dẫn đến nhiều hệ lụy: gây phản ứng phụ, làm lệ thuộc vào thuốc, che giấu bệnh lý nghiêm trọng, thậm chí gây ngộ độc nếu trẻ uống quá liều.

Một số loại siro ho chứa các hoạt chất như dextromethorphan, diphenhydramine hoặc pseudoephedrine – những chất này nếu dùng sai liều có thể gây buồn ngủ, chóng mặt, tim đập nhanh, kích động, thậm chí co giật. Đặc biệt nguy hiểm là khi trẻ tự ý uống siro do lầm tưởng là nước ngọt, đã có nhiều trường hợp nhập viện do ngộ độc thuốc ho chứa opioid hoặc kháng histamin.

Lạm dụng siro ho: Lợi bất cập hại. ( Ảnh minh họa).

BS. Đặng Xuân Thắng (Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Nam) cảnh báo: không phải cứ ho là dùng siro ho. Có nhiều nguyên nhân gây ho như do thay đổi thời tiết, dị ứng, nhiễm khuẩn đường hô hấp hay bệnh lý như viêm họng, viêm phế quản, hen suyễn… Mỗi nguyên nhân lại có phương pháp điều trị khác nhau, không thể dùng chung một loại thuốc.

Theo BS. Thắng, ho thực chất là phản xạ có lợi, giúp tống dị vật và đờm ra khỏi đường thở. Trong trường hợp ho có đờm, việc dùng siro ức chế ho lại khiến đờm không được tống ra ngoài, gây bít tắc đường hô hấp, khiến trẻ khó thở, bệnh nặng hơn.

Một số loại siro có thành phần tưởng chừng đơn giản nhưng lại tiềm ẩn rủi ro cao. Ví dụ, siro chứa kháng histamin như diphenhydramine có thể gây ức chế thần kinh, nếu dùng quá liều ở trẻ nhỏ, đặc biệt là dưới 2 tuổi, có thể gây kích động, rối loạn thần kinh hoặc co giật. Hay siro có chứa codein – hoạt chất giúp giảm đau, giảm ho lại làm tăng độ đặc của dịch tiết đường hô hấp. Với trẻ ho có đờm, sử dụng codein không những không cải thiện tình trạng mà còn khiến ho trầm trọng hơn, có thể gây lú lẫn, suy hô hấp.

Dù nhiều loại siro ho được quảng cáo có nguồn gốc thảo dược, dễ uống, không gây kích ứng dạ dày, nhưng không vì thế mà được xem là an toàn tuyệt đối. Theo BS. Thắng, điều quan trọng nhất là phải sử dụng siro đúng chỉ định. Cha mẹ chỉ nên dùng siro ho cho con khi có sự tư vấn của bác sĩ. Thuốc nên được mua tại cơ sở uy tín, kiểm tra kỹ hạn dùng, đọc kỹ hướng dẫn và sử dụng đúng liều lượng bằng dụng cụ đi kèm.

Không dùng lại thuốc đã mở nắp quá lâu, không cho trẻ uống trước bữa ăn vì chứa nhiều đường có thể làm trẻ lười ăn, và không nên uống trước khi ngủ vì siro dễ bám vào răng gây sâu răng. Không pha siro với sữa vì có thể làm giảm hấp thu sắt. Luôn bảo quản thuốc nơi thoáng mát, tránh tầm tay trẻ và đưa trẻ đi khám nếu sau vài ngày dùng siro mà triệu chứng không thuyên giảm hoặc có dấu hiệu nặng hơn.

Siro ho không phải giải pháp “chữa cháy” cho mọi cơn ho của trẻ. Thận trọng, hiểu đúng và dùng đúng cách là cách tốt nhất để bảo vệ con khỏi những “cái bẫy ngọt ngào” mang tên siro ho.

 Thanh Hiền (t/h)