Tình hình Ukraine mới nhất: Tham nhũng - Kẻ thù mới của Ukraine

Sau lễ tuyên thệ nhậm chức vào thứ Bảy tuần trước, tân tổng thống Ukraine Petro Poroshenko phải đối mặt với thử thách đầu tiên và quan trọng nhất: giải quyết khủng hoảng Ukraine trong tình trạng quân ly khai thân Nga tự lập nên nhà nước Cộng hòa nhân dân Donetsk. Tuy nhiên, theo các chuyên gia trong và ngoài nước nhận định, bên cạnh ưu tiên hàng đầu lập lại hòa bình ở miền Đông đất nước, tổng thống Ukraine sẽ phải đối phó với một kẻ thù mới – nạn tham nhũng đang lan tràn cả nước – nguyên nhân chính dẫn đến sự lật đổ người tiền nhiệm của ông, cựu tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych.

Dmytro Karpov, một nhà hoạt động chính trị đã công khai tuyên bố trước nghị viện Ukraine: “Chúng tôi thực sự hi vọng vị tân tổng thống này sẽ thực hiện một số cải cách và đổi mới, nếu không khó mà đảm bảo một cuộc lật đổ khác không xảy ra, và chắc chắn sẽ không đơn giản và hòa bình như cuộc lật đổ trước đó.”

 

Tình hình tham nhũng hiện đang được coi là kẻ thù mới của tổng thống Poroshenko nói riêng và toàn thể đất nước Ukraine nói riêng

Hiện nay, các tổ chức xã hội đang gây sức ép buộc các quan chức mới đắc cử của Ukraine phải triển khai những thay đổi theo yêu cầu bằng cách biểu tình tại quảng trường Độc Lập. Các nhà hoạt động chính trị cũng cho biết sẽ đặt chính phủ mới dưới sự kiểm soát chặt chẽ và tăng cường áp lực từ dân chúng Ukraine.

Các nhà nghiên cứu nước ngoài nhận định: “Tham nhũng là điều gần như không thể tránh khỏi của một bộ máy nhà nước cồng kềnh được trả lương thấp và được trao quá nhiều quyền lực trong mọi lĩnh vực sống. Nếu tân tổng thống Ukraine tiếp tục giảm tập quyền, tăng phân quyền và đơn giản hóa các thủ tục hành chính cũng như quy trình kinh doanh và thành lập doanh nghiệp, tham nhũng sẽ được hạn chế.”

 

Người biểu tình tấn công một cơ quan nhà nước trong khủng hoảng Ukraine

Tuy nhiên, với một tỉ phú bánh kẹo như Poroshenko, nỗ lực cải cách toàn bộ hệ thống nhà nước ngay sau khi đắc cử có vẻ là một “nhiệm vụ vô vọng”. Theo các cố vấn, tân tổng thống Ukraine nên tập trung vào tổ chức lại chính phủ Kiev theo mức độ từng khu vực hành chính.

Daria Kaleniuk, giám đốc điều hành và nhà đồng sáng lập Trung tâm hành động chống tham nhũng (AntAC) đánh giá, tham nhũng – từ rửa tiền đến hối lộ cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe – là thứ bệnh dịch hoành hành ở Ukraine suốt bao năm qua và là nguyên nhân chính kìm kẹp sự phát triển của nước này. Cải cách một hệ thống như vậy sẽ phải tốn đến hàng năm trời.

 

Hàng loạt xe hơi đắt tiền của quan chức chính phủ Ukraine bỗng dưng “biến mất” do lo sợ sức ép của các cuộc biểu tình

Thậm chí, ngay cả khi bộ máy nhà nước cấp cao ở các bộ và chính phủ được cải tổ thì điều này cũng không tác động đến các bộ máy hành chính cấp trung và cấp địa phương. Thông thường, những quan chức đắc cử đều có sự hậu thuẫn của hàng loạt doanh nghiệp mà ít nhiều đều dính líu đến tham nhũng, dẫn đến nguy cơ nạn tham nhũng có hệ thống sẽ tìm cách trỗi dậy.

Một bản dự luật liên quan đến việc thành lập Cục điều tra chống tham nhũng quốc gia đang được đệ trình lên nghị viện. Nếu được thông qua, một cơ quan quốc gia như vậy sẽ là thách thức đầu tiên trong sự nghiệp chính trị của tân tổng thống Ukraine. Bên cạnh đó, các chính trị gia đang chờ đợi xem nếu có thì liệu bao giờ tổng thống Poroshenko sẽ kêu gọi bầu cử nghị viện nhằm loại bỏ phần lớn nghị sĩ từ chính phủ cũ và đem đến những nhà làm luật có tư tưởng mới.

Minh Thùy