Anh phê duyệt một loại thuốc mới giúp kéo dài thời gian sống cho người ung thư vú

Thuốc trên có tên là capivasertib, còn gọi là Truqap, do hãng AstraZeneca sản xuất và được dùng hai lần mỗi ngày. Thuốc hoạt động bằng cách ức chế phân tử protein AKT bất thường - yếu tố thúc đẩy sự nhân lên của tế bào ung thư, từ đó làm chậm hoặc ngăn chặn sự tiến triển của bệnh.

Capivasertib được chuyên gia nhận định là "bước ngoặt" trong điều trị ung thư vú. Ước tính mỗi năm có khoảng 3.000 phụ nữ mắc ung thư vú thụ thể hormone (HR) dương tính, HER2 âm tính, có đột biến gene đặc hiệu và đã di căn, sẽ hưởng lợi từ thuốc.

Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy khi kết hợp capivasertib với liệu pháp hormone fulvestrant, khoảng thời gian bệnh không tiến triển được kéo dài thêm trung bình 4,2 tháng so với nhóm dùng giả dược, tăng từ 3,1 tháng lên 7,3 tháng.

Viện Nghiên cứu Ung thư (ICR) tại London gọi đây là loại thuốc "thay đổi cuộc chơi", là thành quả sau nhiều thập kỷ nghiên cứu. Capivasertib được thiết kế dành cho bệnh nhân có khối u mang đột biến ở các gene PIK3CA, AKT1 hoặc PTEN – chiếm khoảng một nửa số ca ung thư vú thuộc nhóm trên.

"Việc được NICE phê duyệt đồng nghĩa hàng nghìn bệnh nhân ung thư vú giai đoạn tiến triển mang các dấu ấn sinh học đặc hiệu sẽ có thêm lựa chọn điều trị nhắm trúng đích, giúp kéo dài thời gian kiểm soát bệnh," giáo sư Nicholas Turner, người dẫn đầu thử nghiệm thuốc tại ICR và Bệnh viện Royal Marsden, cho biết.

Thuốc capivasertib được chuyên gia nhận định là "bước ngoặt" trong điều trị ung thư vú. Ảnh minh họa

Giáo sư Paul Workman, cựu Giám đốc điều hành ICR, cũng là người tham gia dự án phát triển thuốc AKT, bày tỏ ông rất vui mừng trước cột mốc quan trọng này. Ông nhận định đây là kết quả đáng tự hào của nhiều năm hợp tác nghiên cứu, góp phần tạo ra một loại thuốc mới có thể cải thiện cuộc sống của nhiều bệnh nhân ung thư vú giai đoạn tiến triển.

Bà Helen Knight, Giám đốc đánh giá thuốc của NICE, cho biết cơ quan này hiểu rõ "tác động tàn khốc của chẩn đoán ung thư vú giai đoạn tiến triển đối với bệnh nhân và gia đình họ".

Bà bày tỏ sự hài lòng khi AstraZeneca hợp tác cùng NICE để đưa ra khuyến nghị sử dụng thuốc capivasertib, vừa mang lại giá trị điều trị, vừa đảm bảo chi tiêu hiệu quả từ nguồn ngân sách công.

Bà Claire Rowney, Giám đốc điều hành tổ chức từ thiện Breast Cancer Now, hoan nghênh quyết định từ Viện Quốc gia về Sức khỏe và Chăm sóc Xuất sắc (NICE). Tuy nhiên, bà cho biết việc ban đầu từ chối phê duyệt thuốc đã khiến nhiều bệnh nhân bị trì hoãn điều trị.

"Tình trạng này xảy ra quá thường xuyên. Cần có hành động khẩn cấp để đảm bảo thuốc điều trị ung thư vú được phê duyệt và đưa vào sử dụng kịp thời cho những người cần," bà nói.

Bà cho rằng Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) cần nhanh chóng thực hiện xét nghiệm gene để xác định người đủ điều kiện dùng capivasertib. Bà cũng kêu gọi Hội đồng Thuốc Scotland sớm xem xét phương pháp điều trị này để thuốc được phân phối đồng đều khắp Vương quốc Anh.

Ung thư vú là nguyên nhân gây tử vong do ung thư thứ hai ở phụ nữ Châu Á, chiếm 39% tổng số ca mắc bệnh này trên toàn thế giới. Một thống kê cho thấy có đến 58% số ca tử vong do ung thư trên toàn cầu xảy ra ở Châu Á, trong đó các loại ung thư phổ biến và gây tử vong cao nhất là ung thư phổi, vú, đại trực tràng, gan và dạ dày. Khi tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên dự kiến sẽ đạt 25% vào năm 2050, gánh nặng ung thư ở các nước Châu Á dự kiến sẽ tăng đáng kể.

Ung thư vú là nguyên nhân gây tử vong do ung thư đứng thứ hai ở phụ nữ Châu Á và chiếm 39% tổng số ca ung thư vú trên toàn thế giới. Mặc dù tỷ lệ mắc ung thư vú ở Châu Á vẫn thấp hơn ở phương Tây, nhưng có dấu hiệu cho thấy các trường hợp đang gia tăng - ngoài ra, từ 2 đến 25% bệnh nhân ung thư vú trong khu vực có biểu hiện ung thư vú di căn ngay từ đầu, so với 3 đến 10% bệnh nhân ở Hoa Kỳ và Châu Âu.

Trong một sự kiện về ung thư vú mới đây, các chuyên gia cũng thắng thắn cho hay, trên thực tế vẫn còn rất nhiều chị em phụ nữ Việt Nam chưa chủ động trong việc tự đi khám sàng lọc bệnh ung thư vú. Ung thư vú đứng hàng đầu về tỉ lệ mắc mới tại Việt Nam và tỷ lệ bệnh nhân chẩn đoán giai đoạn III, IV còn cao và xu hướng ung thư vú trẻ hóa. 15% bệnh nhân dưới 40 tuổi, 45% bệnh nhân dưới 50 tuổi được chẩn đoán ung thư vú di căn trong số tất cả các bệnh nhân. Phụ nữ trẻ tuổi có xu hướng biểu hiện ở giai đoạn tiến triển hơn, có tỷ lệ tái phát tại chỗ cao hơn và tỷ lệ sống sót chung thấp hơn.

Dù có nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị, song ung thư vú vẫn là gánh nặng với tiên lượng kém trên một số nhóm bệnh nhân. Các chuyên gia cũng cho hay, ung thư vú luôn là một trong những thách thức lớn nhất trong lĩnh vực y tế hiện đại. Tỷ lệ sống trên 5 năm ở những bệnh nhân di căn chỉ khoảng 30%, và bệnh nhân tái phát chỉ 17%.

Vân Thảo (T/h)