Bác sĩ cảnh báo nhiều hệ lụy khi lạm dụng thuốc tiêm điều trị các bệnh lý cột sống
(VietQ.vn) - Theo các bác sĩ, việc lạm dụng hoặc tự ý thuốc tiêm tại chỗ để điều trị các bệnh lý cột sống khi chưa được thăm khám đầy đủ hoặc thực hiện tại các cơ sở y tế không đủ điều kiện có thể dẫn đến nhiều hệ lụy.
Doanh nghiệp toàn cầu và câu chuyện chuyển đổi số trong sản xuất để tăng năng suất
Nỗi lo hàng giả: Người dùng thắt chặt chi tiêu, doanh nghiệp trước sức ép 'chuyển mình'
Chuyên gia cảnh báo lạm dụng muối hồng để giảm cân có thể phản tác dụng
Thạc sĩ – bác sĩ Trần Vũ Hoàng Dương, Trưởng khoa Sọ não cột sống 2 tại Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á (thành phố Hồ Chí Minh), khẳng định, đau cơ xương khớp, đặc biệt liên quan đến cột sống, là tình trạng phổ biến, có thể do chấn thương hoặc thoái hóa. Mục tiêu điều trị gồm hai hướng: xử lý nguyên nhân gây đau và giảm đau sớm để hỗ trợ người bệnh nhanh chóng phục hồi, duy trì chất lượng cuộc sống.
Các phương pháp giảm đau hiện nay rất đa dạng, từ thuốc uống, tiêm cả toàn thân lẫn tại chỗ, đến các can thiệp xâm lấn như sóng cao tần (RF). Tuy nhiên, mọi chỉ định đều cần căn cứ trên thăm khám kỹ lưỡng, chẩn đoán chính xác và theo dõi điều trị từng bước.
Tuy nhiên, bác sĩ Dương cảnh báo, nếu lạm dụng hoặc tự ý tiêm giảm đau tại nhà hoặc tại cơ sở không đủ điều kiện khiến người bệnh đối mặt với hàng loạt nguy cơ nặng nề như nhiễm trùng tại vị trí tiêm, thậm chí nhiễm trùng sâu xương, áp xe ngoài màng cứng hay nhiễm trùng huyết có thể đe dọa tính mạng. Tổn thương thần kinh hoặc tủy sống nếu kim chọc sai vị trí, dẫn đến yếu liệt. Chảy máu gây chèn ép thần kinh, đặc biệt nguy hiểm ở người dùng thuốc kháng đông hoặc có rối loạn đông máu. Phản ứng dị ứng hoặc sốc thuốc, đôi khi xảy ra bất ngờ và rất khó xử lý ở nơi không đủ trang bị y tế. Lệ thuộc thuốc, đặc biệt với các loại có chứa steroid hoặc chất hướng thần, gây hậu quả lâu dài cho sức khỏe.

Khi bị đau cột sống không nên lạm dụng thuốc tiêm vì có thể gây hại sức khỏe. Ảnh minh họa
Bác sĩ Dương nhấn mạnh, tiêm giảm đau dù được xem là thủ thuật nhỏ nhưng là một thủ thuật xâm lấn đòi hỏi vô khuẩn nghiêm ngặt, quy trình chặt chẽ và thực hiện dưới hướng dẫn của thiết bị hình ảnh (siêu âm hoặc X-quang). Cơ sở điều trị cần có trang thiết bị đầy đủ, năng lực chuyên môn cao, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người bệnh.
“Khi bị đau cổ vai hoặc tê tay chân, bệnh nhân nên đến các cơ sở y tế có đủ điều kiện, được bác sĩ khám và chỉ định phương pháp phù hợp, tránh biến chứng nguy hiểm,” bác sĩ Dương khuyến cáo.
Bệnh viện Đa khoa Phương Đông cũng cho rằng, tiêm thuốc giảm đau nhiều chỉ giảm triệu chứng tạm thời nhưng tăng nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng gan, thận, dạ dày,... Thuốc giảm đau chỉ giúp giảm tạm thời chứng đau nhức, chứ không chữa hết được nguyên nhân gây bệnh.
Một số tác dụng phụ điểm hình nhất của thuốc tiêm hay thuốc uống giảm đau bao gồm: Tổn thương mô do tiêm nhiều lần vào cùng một vị trí dẫn đến sẹo hoặc viêm tại vị trí tiêm. Tổn thương gan và thận khi sử dụng thuốc giảm đau thời gian dài hoặc quá liều. Viêm loét dạ dày và đường tiêu hóa, xuất huyết tiêu hóa,... khi sử dụng các loại thuốc NSAID và aspirin liều cao lâu ngày.
Một số trường hợp đặc biệt, thuốc tiêm giảm đau có thể khiến người sử dụng gặp biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với người có bệnh lý hen phế quản, phụ nữ mang thai, người có tiền sử dị ứng,...
Để đảm bảo an toàn nên tránh/hạn chế tiêm hay dùng thuốc giảm đau. Nên đến địa chỉ chuyên khoa uy tín có y bác sĩ chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm để chữa trị triệt để vấn đề đau đầu, đau xương khớp.
Chuẩn hóa ống thuốc tiêm y tế theo TCVN 13384‑1:2021
Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố TCVN 13384‑1:2021, tương đương chuẩn quốc tế ISO 9187‑1:2010, quy định chi tiết về tiêu chuẩn kỹ thuật của ống thuốc tiêm thủy tinh sử dụng một lần. Tiêu chuẩn này thiết lập yêu cầu về vật liệu chế tạo, kích thước, dung tích, khả năng chịu áp lực và bao bì nhằm đảm bảo an toàn, hiệu quả và tránh rủi ro nhiễm khuẩn trong quá trình sử dụng.
Theo TCVN 13384‑1:2021, ống tiêm phải làm từ thủy tinh đặc biệt có khả năng kháng thủy phân, đảm bảo không gây nhiễm bẩn hoặc phản ứng với thuốc. Mỗi ống chỉ dùng một lần để hạn chế nguy cơ nhiễm chéo, phù hợp với tiêu chuẩn thực hành tiệt trùng trong y tế. Các mẫu ống tiêm (phân loại B, C, D) được khuyến nghị vẫn phải tuân thủ kích thước chính xác, thể tích phù hợp và cơ chế bẻ cổ đúng kỹ thuật — giúp nhân viên y tế dễ thao tác và an toàn tối đa khi sử dụng.
Bao bì của ống tiêm cũng được chú trọng với yêu cầu kín, bền và bảo vệ ống khỏi va đập. TCVN 13384‑1:2021 yêu cầu rõ quy trình đóng gói, bao bì phải duy trì trạng thái vô khuẩn cho đến khi sử dụng, đồng thời cung cấp đầy đủ thông tin về sản phẩm bao gồm: tên sản phẩm, thể tích, đơn vị sản xuất, hướng dẫn sử dụng, lô sản xuất và hạn dùng.
Việc áp dụng tiêu chuẩn này giúp nâng cao mức độ an toàn cho bệnh nhân, bảo vệ nhân viên y tế và giảm thiểu nguy cơ tai biến do thiết bị kém chất lượng. Đồng thời, đây là cơ sở pháp lý để các cơ quan y tế thực hiện kiểm tra, giám sát chất lượng thiết bị y tế, đảm bảo công tác khám chữa bệnh đạt chuẩn quốc tế. Với những cải tiến này, các cơ sở y tế tại Việt Nam đang đi đúng hướng trong nỗ lực hiện đại hóa dịch vụ y tế, nâng cao trải nghiệm và mức độ an tâm của người bệnh.
Vân Thảo (T/h)









