Biến đổi khí hậu khiến chuột gia tăng ở các thành phố lớn, tiềm ẩn nhiều nguy cơ

Jonathan Richardson, Giáo sư sinh vật học ở Đại học Richmond, quyết định nghiên cứu xu hướng của chuột sống trong đô thị sau khi nghe báo đài đưa tin chuột xâm chiếm các thành phố. Những xu hướng này thường tập trung vào một địa điểm và không có dữ liệu thuyết phục.

Ông và cộng sự quyết định thu thập số liệu về chuột từ 200 thành phố lớn nhất nước Mỹ xếp theo dân số và nhận thấy chỉ có 13 thành phố có dữ liệu dài hạn mà họ cần. Để mở rộng phạm vi địa lý, nhóm nghiên cứu quyết định bao gồm thêm 3 thành phố quốc tế là Toronto, Tokyo và Amsterdam.

Dữ liệu thu thập trong thời gian trung bình 12 năm và bao gồm các cuộc đụng độ, đặt bẫy và kiểm tra. Kết quả hé lộ số lượng chuột tăng đáng kể ở 11 trong 16 thành phố, theo nghiên cứu công bố hôm 31/1 trên tạp chí Science Advances. Washington DC, San Francisco, Toronto, New York và Amsterdam trải qua sự tăng trưởng lớn nhất, chỉ 3 thành phố ghi nhận số lượng chuột sụt giảm là New Orleans, Louisville và Tokyo.

Nghiên cứu liên hệ số lượng chuột gia tăng với vài yếu tố, bao gồm mật độ dân số cao và ít cây cối trong đô thị, nhưng nguyên nhân chủ yếu là nhiệt độ trung bình ấm hơn. Chuột là loài động vật có vú nhỏ bị hạn chế bởi thời tiết lạnh, theo Richardson. Nhiệt độ ấm áp hơn, đặc biệt vào mùa Đông, tạo điều kiện cho chúng ra ngoài kiếm ăn lâu hơn và sinh sản quanh năm.

Chuột gia tăng do biến đổi khí hậu. Ảnh minh họa

Khí hậu ấm hơn cũng kéo dài mùa phát triển, cung cấp cho chuột nhiều thức ăn và cây cối để lẩn trốn, theo Michael Parsons, nhà sinh thái học đô thị kiêm chuyên gia về chuột hoang dã. "Ngay cả mùi thức ăn và rác thải cũng bay xa hơn trong thời tiết ấm", ông nói.

Số lượng chuột bùng nổ là vấn đề lớn đối với các thành phố. Chuột phá hủy cơ sở hạ tầng, gây ô nhiễm thức ăn và có thể gây hỏa hoạn khi gặm đường dây điện. Chúng gây thiệt hại ước tính 27 tỷ USD mỗi năm ở Mỹ. Chúng cũng là mối đe dọa đối với sức khỏe. Chuột gắn liền với hơn 50 mầm bệnh có thể ảnh hưởng tới con người, lây lan qua nước tiểu, phân, nước bọt, vật chất và ký sinh trùng, theo Matt Frye, chuyên gia về vật gây hại ở Đại học Cornell. Một số mầm bệnh có thể rất nghiêm trọng như bệnh xoắn khuẩn vàng da hay còn gọi là bệnh Weil có thể gây tổn thương thận và gan, thậm chí tử vong nếu không chữa trị. Có bằng chứng cho thấy chuột cũng tác động to lớn tới sức khỏe tâm thần với người dân xung quanh.

Trong số những thành phố nhiều chuột nhất, Washington DC rất nổi bật với số lượng chuột nhiều gấp 1,5 lần so với New York. Dấu hiệu dễ thấy tại đây là thùng rác nhựa cứng bị chuột cắn xuyên qua. Năm ngoái là năm nóng nhất trong lịch sử ở Washington DC. Gerard Brown, người phụ trách chương trình kiểm soát chuột của thành phố, hy vọng thời tiết lạnh trong tháng 12 và tháng 1 sẽ giúp hạn chế số lượng chuột.

Phát hiện từ nghiên cứu dấy lên hồi chuông cảnh tỉnh về thách thức mà chuột có thể đặt ra trong thế giới ấm hơn. "Nếu không xử lý, tình hình sẽ tồi tệ hơn. Không ai trên thế giới nghĩ rằng chúng ta có thể thoát khỏi chuột hoàn toàn, nhưng chúng ta có thể giảm số lượng của chúng tới mức dễ kiểm soát", Richardson nhấn mạnh.

Nói tới biến đổi khí hậu gây ảnh hưởng tới các loài động vật, các nhà nghiên cứu cũng cho rằng, Trái Đất đang nóng dần lên làm thay đổi phạm vi của động vật và thực vật trên khắp thế giới với những hậu quả sâu sắc đối với nhân loại.

Theo các nhà khoa học quốc tế, nhiệt độ tăng lên trên đất liền và biển ngày càng làm cho các loài di cư đến các vùng nước lạnh hơn, đẩy côn trùng mang bệnh vào các khu vực mới, đẩy các loài sâu hại tấn công mùa màng. Các nhà khoa học cảnh báo rằng một số động thái sẽ làm tổn hại đến các ngành công nghiệp quan trọng như lâm nghiệp và du lịch, và căng thẳng đang nổi lên giữa các quốc gia với việc chuyển đổi các nguồn tài nguyên thiên nhiên như cá. Di cư đại chúng của các loài hiện đang được tiến hành trên khắp hành tinh cũng có thể làm tăng sự thay đổi khí hậu như, ví dụ, thảm thực vật tối hơn phát triển để thay thế các vùng tuyết phản chiếu mặt trời ở Bắc Cực.

Biến đổi khí hậu do khí thải nhà kính gây ra không chỉ là tăng nhiệt độ mà còn làm tăng mực nước biển, độ chua của đại dương và làm cho thời tiết khắc nghiệt như hạn hán và lũ lụt thường xuyên hơn. Tất cả những điều này đang buộc nhiều loài di cư để tồn tại.

Theo các nhà khoa học thuộc Viện Động vật học ZSL ở Anh, cho biết: “Sự tái phân bố các loài gây ra bởi khí hậu không chỉ là mối quan tâm của các nhà sinh vật học bảo tồn mà còn phải lo lắng cho tất cả mọi người. “Thế giới nói chung không đủ chuẩn bị để giải quyết hàng loạt các vấn đề nổi lên từ các loài di chuyển qua biên giới địa phương, quốc gia và quốc tế.” Theo các nhà khoa học thì các kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu cần thiết để giải quyết những vấn đề này và cho biết mọi người có thể đóng vai trò trong việc thu thập nhiều dữ liệu cần thiết về các loài đang di chuyển.

An Dương (T/h)