Các mỹ phẩm làm trắng da có nguy cơ gây tổn thương não và hệ thần kinh

Các loại kem làm trắng da được quảng cáo rầm rộ về tác dụng làm trắng nhanh, mịn da, giá thành rẻ đã khiến các chị em phụ nữ đổ xô đi mua mà không hề hay về những tác dụng phụ của nó. 

Mới đây, Trung tâm Bảo vệ Sức khỏe (CHP) Hong Kong, đã kêu gọi người dân không sử dụng hai sản phẩm kem làm trắng da vì lo ngại chúng chứa quá nhiều thủy ngân.

Theo CHP, hai phụ nữ, 39 và 43 tuổi, đã phải nhập viện vì nghi ngờ ngộ độc thủy ngân sau khi sử dụng các sản phẩm này. Các triệu chứng do tiếp xúc lâu dài với thủy ngân bao gồm run, khó chịu, mất ngủ, suy giảm trí nhớ, khó tập trung, suy giảm thính giác, thị lực và thay đổi vị giác. "Trong những trường hợp nghiêm trọng, suy thận có thể xảy ra", người phát ngôn của CHP cảnh báo.

Hai bệnh nhân trên được chẩn đoán mắc bệnh protein niệu - tình trạng có lượng protein cao được phát hiện trong nước tiểu và thường là dấu hiệu của tổn thương thận. Cả hai đều sử dụng hai sản phẩm mang thương hiệu Goree của Pakistan. Các sản phẩm đó là "Kem làm đẹp ngày và đêm Goree không dầu" và "Kem làm đẹp Goree với Lycopene, Avocado & Aloevera".

Một cuộc khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy gần 40% phụ nữ từ Trung Quốc, Malaysia, Philippines và Hàn Quốc cho biết họ thường xuyên sử dụng kem dưỡng trắng da. Tại Ấn Độ, các sản phẩm làm trắng chiếm 60% thị phần chăm sóc da. Năm 2017, ngành công nghiệp làm trắng da toàn cầu được định giá 4,8 tỷ USD, dự kiến đạt 8,9 tỷ USD vào năm 2027. Người tiêu dùng từ các nước châu Á chiếm phân khúc lớn.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc chị em cố gắng làm trắng da có thể gây nhiều vấn đề sức khỏe. Đa số mỹ phẩm có công dụng làm trắng đều hoạt động trên nguyên tắc ngăn chặn sản xuất melanin, một sắc tố tạo màu cho da, tóc và mắt. Chúng thường được bán trên thị trường dưới dạng kem làm trắng da và điều trị chống lão hóa giúp loại bỏ các đốm đồi mồi, tàn nhang và nếp nhăn, điều trị mụn trứng cá.

Để có được công dụng như vậy, thành phần trong các loại mỹ phẩm đó có chứa thủy ngân - một kim loại độc hại. Tiếp xúc với thủy ngân có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng bao gồm tổn thương thận, não và hệ thần kinh.

Đầu năm nay, một nghiên cứu của Zero Mercury Working Group, liên minh gồm hơn 110 tổ chức phi chính phủ về môi trường và sức khỏe cộng đồng đã tìm thấy mức độ nguy hiểm của thủy ngân trong các loại kem bôi da được bán trên Amazon, eBay và các nhà bán lẻ trực tuyến khác.

Một báo cáo năm 2017 của nhóm các nhà khoa học tại Frontiers in Public Health chỉ ra nhiều rủi ro tiềm ẩn có trong các sản phẩm làm trắng da. Nghiên cứu cho thấy các loại kem dưỡng trắng được thử nghiệm tại Ấn Độ có chứa các thành phần độc hại như hydroquinone, thủy ngân và chất tẩy hydro peroxide. Hơn 50% sản phẩm khác được chứng minh là có hại cho da.

Các loại kem dưỡng da chứa thủy ngân có thể gây độc tính với các tác dụng phụ từ viêm da gây mẩn đỏ, kích ứng, bong tróc đến làm mỏng da, thậm chí làm sắc tố da xấu đi nếu bạn sử dụng không đúng cách. Một tác dụng phụ khác có thể là bệnh bạch biến, đó là mất sắc tố da và tạo ra các mảng trắng không thể phục hồi.

Cục Hải quan và Tiêu thụ đặc biệt Hong Kong cũng vào cuộc, kêu gọi người tiêu dùng không mua hoặc sử dụng các sản phẩm làm đẹp không rõ thành phần hoặc từ các nguồn đáng ngờ. Còn tiến sĩ Salmond khuyến cáo những người tìm kiếm phương pháp điều trị da nên tham khảo ý kiến chuyên gia.

Ngoài ra, các bác sĩ có thể kê toa các phương pháp điều trị bao gồm axit tranexamic, loại thuốc kiểm soát chảy máu nhưng cũng có thể bôi tại chỗ, dưới sự giám sát của chuyên gia, nhằm giảm các đốm đen và cải thiện tình trạng tăng sắc tố da.

Liên quan tới các sản phẩm mỹ phẩm chứa thủy ngân, theo quy định của các nước ASEAN, thủy ngân bị cấm tuyệt đối trong mỹ phẩm. Kim loại này có thể gây sưng tấy, viêm nhiễm, tạo mảng đen trên da. Dùng lâu dài mỹ phẩm chứa thủy ngân có thể bị hư thận và tổn hại hệ thần kinh do chất này có thể hấp thụ qua da. 

Tương tự, Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) cũng cảnh báo, người tiêu dùng không nên dùng những loại kem dưỡng da, làm trắng da, giữ ẩm da, chống lão hóa… bởi những sản phẩm này có thể chứa thủy ngân. 

FDA cảnh báo thêm: “Người tiêu dùng nên kiểm tra ngay nhãn mác các sản phẩm chăm sóc da đang sử dụng. Nếu phát hiện sản phẩm nào có chứa mercurous chloride, calomel, mercuric, mercurio hoặc thủy ngân thì phải ngưng sử dụng ngay lập tức”.

An Dương (T/h)