Cần kiểm soát tốt chất lượng hàng hóa tại nguồn, tại vùng sản xuất

Cần kiểm soát chất lượng hàng hóa từng bước loại bỏ nhà sản xuất vô trách nhiệm

Tại "Hội nghị triển khai chương trình Hợp tác kiểm soát chất lượng hàng hóa" ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương thành phố Hồ Chí Minh cho biết, câu chuyện giá đỗ ngâm chất cấm sẽ không chỉ dừng lại ở Bách Hóa Xanh, mà có thể xảy ra ở nhiều nơi nữa nếu như chúng ta không kiểm soát tốt, không cùng nhau bắt tay kiểm soát, nhất là khi nhà cung cấp vì lợi nhuận mà cố ý làm sai.

Theo ông Nguyễn Nguyên Phương, trước thực trạng hiện nay, thành phố triển khai chương trình Hợp tác kiểm soát chất lượng hàng hóa (gọi tắt là "Tick xanh trách nhiệm") và được sự hưởng ứng của nhiều đơn vị bán lẻ, nhà cung cấp.

"Mục tiêu là sự đồng thuận, trách nhiệm của các chủ thể trong chuỗi. Thành phố Hồ Chí Minh kỳ vọng đây là nền tảng xây dựng chuỗi cung ứng an toàn, đồng thời giúp người tiêu dùng phân biệt sản phẩm "trách nhiệm" và sản phẩm kém. Từ đó mở ra cơ hội thị trường cho nhà sản xuất trách nhiệm, từng bước loại bỏ nhà sản xuất vô trách nhiệm", ông Phương nhấn mạnh.

Tuy vậy, theo ông Phương, mình thành phố Hồ Chí Minh làm chưa đủ, mà cần có sự tham gia từ các tỉnh thành, đặc biệt là khâu kiểm soát chất lượng nông sản tại nguồn, tại vùng sản xuất.

Kiểm soát chất lượng, nguồn gốc hàng hóa để giảm tình trạng hàng kém chất lượng, hàng không đảm bảo an toàn. Ảnh minh họa

Ông Đào Hà Trung, Chủ tịch Hội Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, ngoài việc áp dụng tăng cường truy xuất nguồn gốc, các hệ thống phân phối phải kiểm tra chặt nhà cung cấp hơn bằng việc kiểm nghiệm.

Ông Đào Hà Trung nhấn mạnh: "Đừng chỉ nhìn vào tờ giấy mà cho hàng vào, thay vào đó tăng tần suất kiểm tra đột xuất mới ra được nhiều vấn đề, và phải công khai kết quả lấy mẫu kiểm tra của hệ thống phân phối, của nhà cung cấp đó. Việc công khai mới tăng yếu tố giám sát, răn đe".

Ông Nguyễn Ngọc Phúc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, đề nghị các sở, ngành thuộc các tỉnh Tây Nguyên quan tâm hỗ trợ doanh nghiệp trên địa bàn tham gia "Tick xanh trách nhiệm" để tìm kiếm cơ hội thị trường bền vững dành cho các sản phẩm chất lượng cao của từng địa phương.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Tuấn Hà cho rằng đây là chương trình thể hiện sự tâm huyết và trách nhiệm của người tiêu dùng của thành phố Hồ Chí Minh và lời nhắc nhở đến người tiêu dùng.

Trăn trở, bức xúc về việc vẫn chưa đưa được hàng vào siêu thị trong nước dù sản phẩm rau được sản xuất theo tiêu chuẩn Global GAP đã xuất khẩu đi thị trường khó tính, ông Trần Huy Đường, chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Langbiang Farm (Lâm Đồng), cho rằng đang thua trên sân nhà vì không cạnh tranh được với các loại rau giá rẻ.

"Tôi mong muốn có một sân chơi công bằng hơn cho doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc. Chúng ta cần xem rau củ quả là sản phẩm hàng hóa thì mới kiểm soát được chất lượng, nghĩa là theo quy định phải có bao bì, nhãn mác, xuất xứ", ông Đường nói.

Góc độ siêu thị, bà Võ Thị Bích Thủy - quyền quản lý ngành hàng cao cấp thực phẩm tươi sống phòng kinh doanh Saigon Co.op - thông tin đơn vị đã tham gia "Tick xanh trách nhiệm" từ ngày đầu và cam kết tăng cường vận động các nhà cung cấp tham gia để tăng việc kiểm soát.

"Một siêu thị thì khó có thể kiểm soát xuể được, mà chúng ta phải bắt tay nhau, chuyển từ đối thủ sang đồng hành để cùng kiểm soát hàng hóa, mang đến cho người dân những bữa ăn an toàn", bà Thủy nhấn mạnh.

Trong khi đó, đại diện Bách Hóa Xanh cho hay đang gặp nhiều khó khăn trong việc quản lý chất lượng bởi đã tuân thủ mọi thứ, chỉn chu mọi thứ nhưng hàng lên kệ cũng có những sơ suất. Do đó việc tham gia chương trình này là cơ hội, chìa khóa để đơn vị tăng kiểm soát.

Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật là thước đo giá trị, là công cụ quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa

Vụ Pháp chế- Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, chất lượng sản phẩm, hàng hóa là tiêu chí quyết định sự lựa chọn của người tiêu dùng, là yếu tố tạo nên vị thế và tầm ảnh hưởng của doanh nghiệp, tác động đến uy tín và sự phát triển kinh tế, xã hội của quốc gia. Vì vậy, việc quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa luôn là ưu tiên hàng đầu được Nhà nước ta quan tâm, chú trọng.

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, yêu cầu phải đổi mới phương thức quản lý, đảm bảo giá trị sản phẩm, hàng hóa và môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp thực sự cấp thiết.

Về cơ bản, Nhà nước ta đã xây dựng được một hành lang pháp lý tương đối đầy đủ để quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Pháp lệnh Chất lượng hàng hoá năm 1990 (sửa đổi, bổ sung năm 1999) là văn bản đầu tiên đặt nền móng cho việc điều chỉnh vấn đề này. Ngày 29/6/2006, Quốc hội ban hành Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật và ngày 21/11/2007, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa ra đời. Đây được coi là hai Luật gốc, quy định các vấn đề chung, mang tính nguyên tắc về chất lượng sản phẩm, hàng hóa cho mọi ngành, lĩnh vực. Để triển khai Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, trong hơn 15 năm qua, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) cùng các Bộ ngành liên quan đã ban hành hơn 200 văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện.

Theo quy định tại khoản 5 Điều 3 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa: “Chất lượng sản phẩm, hàng hóa là mức độ của các đặc tính của sản phẩm, hàng hóa đáp ứng yêu cầu trong tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng”. Theo đó, có thể thấy chất lượng sản phẩm, hàng hóa được xác định dựa trên tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật.

Nói cách khác, hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật là thước đo giá trị, là công cụ quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa của Nhà nước. Tiêu chuẩn là quy định về đặc tính kỹ thuật và yêu cầu quản lý dùng làm chuẩn để phân loại, đánh giá sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, được công bố dưới dạng văn bản và áp dụng tự nguyện. Quy chuẩn kỹ thuật là quy định về mức giới hạn của đặc tính kỹ thuật, yêu cầu quản lý mà sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ phải tuân thủ, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành và bắt buộc áp dụng.

Theo thống kê tại Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia, tính đến tháng 12/2023, đã có hơn 800 quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) được các Bộ quản lý chuyên ngành ban hành và đăng ký tại Bộ KH&CN, trong đó có gần 300 QCVN cho sản phẩm, hàng hóa nhóm 2. Hệ thống tiêu chuẩn với khoảng 13.500 tiêu chuẩn quốc gia (TCVN), tỷ lệ hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực đạt 62%. Các QCVN, TCVN trên đã góp phần quan trọng trong việc duy trì chuẩn mực kỹ thuật của sản phẩm, hàng hóa; bảo vệ quyền lợi, sức khỏe người tiêu dùng.

An Dương (T/h)