Cẩn trọng khi cài đặt ứng dụng, cấp quyền truy cập vào thư viện ảnh cá nhân

Tiến sĩ, Thượng tá, chuyên gia tâm lý tội phạm học Đào Trung Hiếu cho rằng khi cài đặt ứng dụng, nhiều người vô tư cấp quyền cho các ứng dụng truy cập vào hầu hết các tính năng hiện có trên điện thoại.

Trong đó, việc cấp quyền truy cập vào thư viện ảnh vô tình giúp ứng dụng này có thể thu thập và phân tích toàn bộ hình ảnh, bao gồm cả ảnh nhạy cảm. Một số ứng dụng có thể âm thầm kích hoạt camera mà không cần sự đồng ý rõ ràng, tạo nguy cơ bị theo dõi.

Nguy cơ bị nghe lén là có thật nếu ứng dụng có quyền truy cập microphone mà không được kiểm soát. Một số ứng dụng còn lấy thông tin về vị trí, danh bạ, tin nhắn, lịch sử cuộc gọi, tạo điều kiện cho các hành vi xâm phạm quyền riêng tư.

Việc liên tục cập nhật hình ảnh cá nhân lên mạng xã hội có thể dẫn đến nhiều rủi ro cho mọi người. Như việc bị đánh cắp danh tính, giúp hacker có thể sử dụng ảnh để tạo tài khoản giả mạo hoặc deepfake. Ảnh có thể chứa metadata (EXIF), tiết lộ vị trí chụp, thời gian, thiết bị sử dụng… giúp kẻ xấu theo dõi.

Bị lợi dụng để tạo nội dung giả mạo từ AI, hiện nay có thể chỉnh sửa và ghép ảnh rất tinh vi, tạo ra những bức ảnh hoặc video không có thật nhằm mục đích lừa đảo, bôi nhọ danh dự.

Tấn công tâm lý, lừa đảo qua mạng, vì kẻ xấu có thể khai thác hình ảnh để dụ dỗ, tống tiền hoặc tấn công qua kỹ thuật social engineering (kỹ thuật lừa đảo dựa trên tâm lý con người). Từ đó, chuyên gia tâm lý tội phạm học Đào Trung Hiếu cho rằng người dùng cần chủ động bảo vệ mình hơn.

Thông qua việc kiểm tra quyền truy cập của các ứng dụng, kiểm tra nguồn gốc ứng dụng, sử dụng công cụ để loại bỏ thông tin EXIF trước khi đăng ảnh lên mạng, hạn chế chia sẻ ảnh theo thời gian thực, dùng các ứng dụng có độ tin cậy cao và kiểm tra, gỡ quyền sau khi không dùng app.

"Ứng dụng chỉnh ảnh có thể mang lại trải nghiệm thú vị, nhưng cũng là con dao hai lưỡi nếu không cẩn thận. Trong thời đại AI phát triển mạnh, việc bảo vệ dữ liệu cá nhân là điều quan trọng hơn bao giờ hết. Người dùng cần tỉnh táo trước khi cấp quyền, tránh để hình ảnh cá nhân trở thành công cụ cho kẻ xấu lợi dụng", ông Đào Trung Hiếu nói.

Theo cảnh báo của chuyên gia Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia, hậu quả trước mắt có thể người dùng sẽ nhận nhiều quảng cáo, làm phiền. Về lâu dài, có thể ảnh bị lợi dụng để phục vụ các mục đích khác như lừa đảo, tống tiền… Do đó, nếu không thực sự biết rõ về nguồn gốc xuất xứ của các ứng dụng, người dùng không nên tải về các ứng dụng kiểu này. Không gian mạng nguy hiểm, nhưng dữ liệu có bị lộ lọt hay không một phần do ý thức của chính người dùng.

Trước trào lưu này Bộ Công an cũng đã phát đi cảnh báo thông qua hình thức gửi tin nhắn văn bản (SMS) đến người dùng điện thoại cả nước về tình trạng lợi dụng các hình ảnh, video được công khai trên internet để chỉnh sửa, cắt, ghép tạo nội dung nhạy cảm nhằm đe dọa, tống tiền.

Nếu không thực sự biết rõ về nguồn gốc xuất xứ của ứng dụng, không nên tải về các chương trình kiểu này. Không gian mạng nguy hiểm, nhưng dữ liệu có bị lộ lọt hay không một phần do ý thức của người dùng. Trong mọi tình huống, kể cả là các trào lưu mới, các chuyên gia an ninh mạng đều khuyến cáo người dùng thận trọng, không nên vì vài phút vui trên mạng xã hội mà đánh đổi dữ liệu cá nhân, đặc biệt là dữ liệu khuôn mặt của mình cũng như người thân.

Một nguy cơ khác là giả mạo và cài cắm mã độc. Các ứng dụng giả mạo BeautyCam có thể chứa mã độc, gây nguy cơ đánh cắp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng hoặc bị tấn công mạng. Người dùng cần cẩn trọng và chỉ tải ứng dụng từ các nguồn chính thống như Google Play hoặc App Store. Bên cạnh đó, người dùng cần cảnh giác trước các chiêu trò thu phí. Mặc dù ứng dụng cho phép dùng thử miễn phí trong một tuần, sau đó sẽ bắt đầu tính phí nhưng nhiều người dùng không để ý và có thể bị trừ tiền mà không hay biết.

An Dương (T/h)