Cảnh báo chiêu trò giả mạo 'chương trình quốc tế' để lừa đảo sinh viên

Điển hình, Học viện Hàng không Việt Nam mới đây cho biết chỉ trong ba ngày giữa tháng 9 đã có hai tân sinh viên bị kẻ xấu dụ dỗ tham gia chương trình giao lưu quốc tế tại Tây Ninh rồi mất liên lạc với gia đình. Rất may, nhờ sự phối hợp kịp thời giữa nhà trường, gia đình và lực lượng chức năng, các em đã được tìm thấy an toàn. Trước đó, đã có trường hợp sinh viên bị lừa mất tới 500 triệu đồng khi tin vào một học bổng quốc tế giả mạo do “chính phủ Úc” cấp, trong đó kẻ gian yêu cầu phải chứng minh tài chính trước khi được nhận học.

Không chỉ vậy, nhiều trường khác như Đại học Kinh tế TP.HCM, Đại học Công Thương TP.HCM cũng phát hiện những đối tượng giả mạo danh nghĩa nhà trường để quảng cáo các chương trình liên kết, tuyển dụng hoặc học bổng quốc tế. Một số sinh viên đã bị lừa chuyển tiền “đặt chỗ” hoặc nộp phí hồ sơ, trong khi thực tế những chương trình này hoàn toàn không tồn tại.

Các đối tượng giả mạo chương trình quốc tế để lừa đảo sinh viên.

Thủ đoạn lừa đảo thường được triển khai theo nhiều cách khác nhau. Kẻ xấu có thể giả mạo văn bản, thư mời quốc tế với logo, con dấu giống hệt tổ chức giáo dục thật để tạo lòng tin.

Chúng thường yêu cầu người tham gia nộp trước các khoản phí như lệ phí hồ sơ, phí giữ chỗ hoặc chứng minh tài chính với số tiền rất lớn, đồng thời cung cấp số tài khoản cá nhân để chuyển tiền. Ngoài ra, một số đối tượng còn mạo danh cán bộ nhà trường, tổ chức giáo dục, thậm chí cơ quan công an để gọi điện, nhắn tin đe dọa hoặc yêu cầu sinh viên làm theo các chỉ dẫn. Một số trò lừa đảo khác lại nhắm vào nhu cầu thiết thực như đồng phục, giáo trình hay tài liệu học tập, rao bán với giá cao trên các nhóm Facebook và fanpage giả mạo.

Hậu quả mà nạn nhân phải gánh chịu là vô cùng nặng nề. Nhiều sinh viên và gia đình rơi vào cảnh mất hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng. Không ít trường hợp bị đánh cắp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng và phải đối mặt với nguy cơ mất an toàn. Tác động tâm lý cũng là điều không nhỏ bởi các em sinh viên thường lần đầu xa nhà, dễ hoang mang, lo sợ và khó khăn trong việc lấy lại cân bằng.

Trao đổi với phóng viên Chất lượng Việt Nam dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Văn Hùng - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội cho biết: "Hành vi giả mạo chương trình quốc tế để lừa đảo sinh viên có thể bị xử lý theo nhiều tội danh trong Bộ luật Hình sự, trong đó phổ biến nhất là tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” với khung hình phạt lên đến 20 năm tù hoặc tù chung thân nếu số tiền chiếm đoạt đặc biệt lớn. Ngoài ra, hành vi giả mạo tổ chức, giả mạo con dấu, tài liệu để thực hiện hành vi gian dối cũng có thể cấu thành các tội danh độc lập khác".

“Sinh viên và phụ huynh khi phát hiện mình bị lừa cần nhanh chóng trình báo công an, đồng thời lưu giữ toàn bộ bằng chứng như tin nhắn, email, hóa đơn chuyển khoản để phục vụ công tác điều tra. Đây không chỉ là cách bảo vệ quyền lợi cá nhân mà còn góp phần ngăn chặn những đường dây lừa đảo đang ngày càng tinh vi”, ông Nguyễn Văn Hùng cho hay.

Trước thực trạng thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi nhắm vào học sinh, sinh viên, các chuyên gia giáo dục khuyến cáo sinh viên và phụ huynh cần đặc biệt cảnh giác. Bất kỳ thông tin nào liên quan đến chương trình học bổng, trao đổi quốc tế hay liên kết đào tạo đều phải được kiểm chứng qua website, fanpage chính thức của trường hoặc liên hệ trực tiếp với phòng đào tạo, phòng hợp tác quốc tế. Mọi khoản học phí, lệ phí đều phải chuyển khoản vào tài khoản ngân hàng mang tên trường, không bao giờ nộp vào tài khoản cá nhân. Đồng thời, nếu nhận được yêu cầu chuyển tiền để “chứng minh tài chính” với số tiền lớn hoặc bị đe dọa phải giữ bí mật, tuyệt đối không làm theo khi chưa xác minh rõ ràng.

Các trường học cũng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tổ chức buổi hướng dẫn kỹ năng phòng tránh lừa đảo cho sinh viên, nhất là tân sinh viên. Báo chí và truyền thông nên tiếp tục phản ánh, cảnh báo rộng rãi để cộng đồng sinh viên có ý thức tự bảo vệ mình. Về phía cơ quan chức năng, cần điều tra, xử lý nghiêm các đối tượng giả mạo, lừa đảo nhằm tạo tính răn đe và bảo vệ môi trường học đường an toàn.

Có thể thấy, đằng sau vẻ ngoài hào nhoáng của những “cơ hội quốc tế” chính là những chiếc bẫy tinh vi nhắm tới sự cả tin của giới trẻ. Khi cơ hội thật sự luôn đi kèm với kênh thông tin minh bạch, việc tỉnh táo kiểm chứng, cảnh giác trước những lời mời “quá tốt để là thật” chính là lá chắn vững chắc nhất để sinh viên không trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo.

Thanh Hiền