Cảnh báo người tăng huyết áp không nên lạm dụng thuốc dạng viên sủi

Ngày nay có rất nhiều loại thuốc được bào chế dưới dạng viên sủi được dùng để điều trị bệnh, bên cạnh các thuốc được bào chế theo dạng viên nang, viên nén hay hỗn dịch,... Viên sủi được sử dụng nhiều nhất điển hình như paracetamol giúp giảm đau, hạ sốt. Tuy nhiên theo Bệnh viện Medlatec, mỗi loại sẽ có những công dụng riêng mà khi sử dụng cần hết sức lưu ý, đặc biệt đối với những người cao huyết áp.

Viên sủi là dạng thuốc được thiết kế để hòa tan hoàn toàn trong nước trước khi uống, giúp hoạt chất phân tán đều và hấp thu nhanh hơn so với viên nén thông thường. Nhiều người ưa chuộng dạng bào chế này vì dễ uống, giảm kích ứng dạ dày và phát huy tác dụng nhanh, đặc biệt hữu ích cho người già, trẻ em hoặc người khó nuốt thuốc.

Tuy nhiên, ít ai biết rằng trong thành phần của hầu hết viên sủi có chứa các muối natri như natri bicarbonat (NaHCO₃) hoặc natri carbonat (Na₂CO₃), đây là tá dược tạo phản ứng sủi bọt khi hòa tan trong nước. Chính lượng natri này là nguyên nhân có thể khiến huyết áp tăng cao, đặc biệt ở những người mắc bệnh tim mạch hoặc tăng huyết áp mạn tính.

Việc dùng viên sủi có thể gây tương tác với thuốc điều trị tăng huyết áp nên người cao huyết áp nên thận trọng. Ảnh minh họa

Trung bình mỗi viên sủi có thể chứa 200 - 300 mg natri, thậm chí có loại lên đến 1.000 mg – tương đương nửa thìa cà phê muối ăn. Nếu sử dụng hằng ngày, lượng natri này tích lũy trong cơ thể sẽ làm tăng áp lực thẩm thấu của máu, khiến nước bị giữ lại nhiều hơn, làm tăng thể tích tuần hoàn và đẩy huyết áp lên cao.

Khi tình trạng này kéo dài, tim phải làm việc quá sức để bơm máu, trong khi thận phải hoạt động liên tục để đào thải natri, dẫn đến quá tải, gây phù, mệt mỏi và có thể làm trầm trọng thêm các bệnh lý tim, thận. Với người cao tuổi hoặc người đang có bệnh thận mạn tính, khả năng lọc natri vốn đã suy giảm, việc nạp thêm natri từ viên sủi có thể khiến huyết áp dao động mạnh và khó kiểm soát.

Ngoài ra, nhiều người có thói quen sử dụng viên sủi vitamin C, viên sủi bổ sung khoáng chất hoặc thậm chí thuốc giảm đau, hạ sốt dạng sủi hằng ngày để “tăng sức đề kháng”, “giảm mệt mỏi”. Tuy nhiên, việc sử dụng các sản phẩm này kéo dài có thể gây hại cho người tăng huyết áp mà họ không nhận ra. Một số viên sủi còn chứa caffeine hoặc đường nhằm tăng hương vị dễ uống, điều này vô tình kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm tăng nhịp tim và huyết áp, nhất là ở những người đã có nền huyết áp cao.

Việc dùng viên sủi cũng có thể gây tương tác với thuốc điều trị tăng huyết áp. Các thuốc như lợi tiểu, ức chế men chuyển (ACEI) hoặc chẹn beta vốn có tác dụng giúp giảm huyết áp bằng cách thải bớt muối và nước ra khỏi cơ thể. Khi bổ sung thêm natri từ viên sủi, hiệu quả của thuốc có thể bị giảm, khiến huyết áp khó kiểm soát. Người đang ăn kiêng muối nghiêm ngặt hoặc đang điều trị suy tim, bệnh thận càng cần đặc biệt lưu ý.

Thực tế, các chuyên gia tim mạch đã ghi nhận rằng người sử dụng viên sủi hoặc thực phẩm bổ sung có chứa natri thường xuyên có nguy cơ tăng huyết áp và đột quỵ cao hơn 16 – 20% so với người dùng thuốc dạng viên thông thường. Đặc biệt, vitamin C dạng sủi – sản phẩm phổ biến trong nhiều gia đình – có thể khiến người bệnh chủ quan, xem như đồ uống bổ dưỡng mà quên rằng mỗi viên chứa lượng muối đáng kể.

Bệnh viện Vinmec khuyến cáo, những người bị tăng huyết áp, bệnh tim mạch, suy thận mạn, người đang điều trị bằng thuốc lợi tiểu, phụ nữ mang thai hoặc người cao tuổi nên tránh dùng viên sủi, trừ khi có chỉ định và được hướng dẫn bởi bác sĩ hoặc dược sĩ. Ngay cả những viên sủi thông thường như vitamin tổng hợp, giảm đau hay cảm cúm cũng có thể ảnh hưởng đến huyết áp nếu dùng không đúng cách.

Để bảo vệ sức khỏe tim mạch, người bệnh tăng huyết áp nên ưu tiên dùng thuốc ở dạng viên nén, viên nang hoặc dung dịch uống không chứa natri. Khi lựa chọn sản phẩm, cần đọc kỹ thành phần, tránh các nhãn có ghi “sodium bicarbonate”, “sodium carbonate” hoặc “sodium citrate”. Bên cạnh đó, nên duy trì chế độ ăn ít muối (dưới 2g natri mỗi ngày), tăng cường rau xanh và trái cây giàu kali như chuối, cam, bơ… để giúp điều hòa huyết áp tự nhiên. Việc theo dõi huyết áp thường xuyên cũng là biện pháp quan trọng giúp phát hiện sớm các biến động bất thường.

Viên sủi là phát minh hữu ích khi được sử dụng đúng đối tượng và đúng liều lượng, nhưng với người mắc tăng huyết áp, nó có thể trở thành “cạm bẫy muối ẩn” gây hại cho sức khỏe. Vì vậy, hãy thận trọng, tham khảo ý kiến chuyên môn trước khi dùng, và đừng để sự tiện lợi đánh đổi bằng sự an toàn của trái tim và mạch máu.

Vân Thảo (T/h)