Cảnh báo thủ đoạn dùng tài khoản Facebook ‘tích xanh’ giả mạo thương hiệu để lừa đảo

Các trang giả mạo có “tích xanh” thường rao bán sản phẩm không tồn tại, chương trình khuyến mại ảo, hoặc thậm chí mạo danh cơ quan chính quyền yêu cầu người dân chuyển tiền chi phí xử lý, phí thu hồi vốn, khiến nhiều người mất cảnh giác và bị thiệt hại.

Fanpage giả mạo có tích xanh đã được sử dụng trong các vụ việc như Phú Quý Silver — trang giả mạo Công ty Cổ phần Đầu tư Vàng Phú Quý rao bán sản phẩm bạc kỷ niệm trong thời gian chương trình 50 năm Thống nhất đất nước, 80 năm Quốc khánh nhưng thực tế công ty này đã không sản xuất hoặc bán các sản phẩm đó. Các chủ fanpage giả dùng tài khoản nhận tiền mang tên “PHU QUY”, khiến người tiêu dùng dễ nhầm lẫn.

Hay mới đây một fanpage facebook giả mạo Hiệp hội Văn hóa Áo dài Việt Nam vừa được lập ra và tổ chức cuộc thi áo dài, với lời hứa hẹn giải thưởng tiền mặt lên tới hàng trăm triệu đồng. Sự việc bắt đầu khi một trang facebook có tên “Hiệp Hội Văn Hóa Áo Dài Việt Nam” đăng tải thông báo về một cuộc thi diễu hành qua các tuyến phố trung tâm. Fanpage này đưa ra các mức giải thưởng vô cùng hấp dẫn, khiến nhiều người không khỏi xôn xao.

Cụ thể, giải quán quân được hứa hẹn nhận 300 triệu đồng tiền mặt cùng một hợp đồng quảng bá thương hiệu trị giá 1 tỷ đồng trong vòng 3 năm. Các giải á quân và giải đặc biệt cũng có giá trị lên đến 200 triệu đồng tiền mặt và gói du lồng trải nghiệm văn hóa trị giá 50 triệu đồng.

Cảnh giác với các trang fanpage giả mạo nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Ảnh minh họa

Không chỉ vậy, fanpage giả mạo này còn cam kết cơ hội trở thành đại sứ thương hiệu áo dài Việt Nam, được tham gia các chương trình truyền hình và sự kiện văn hóa quốc gia. Điều đáng nói là các đối tượng lừa đảo đã thực hiện vô cùng chuyên nghiệp. Fanpage này không chỉ giả mạo tên và hình ảnh của hiệp hội mà còn có tích xanh xác minh (verified) từ facebook, khiến cho trang fanpage trông có vẻ rất uy tín và chính thống.

Để tăng thêm độ tin cậy, họ còn sử dụng một số lượng lớn các tài khoản ảo để tương tác, like và comment tích cực dưới bài đăng, tạo ra một vẻ ngoài náo nhiệt và đáng tin cậy. Thậm chí, những đối tượng này còn không ngần ngại giả mạo cả trang thông tin của Đài truyền hình Việt Nam (VTV) để đánh lừa dư luận. Tuy nhiên, tất cả những thông tin này đều là sai sự thật và được dựng lên với mục đích xấu.

Thủ đoạn phổ biến được các chuyên gia và cơ quan an ninh mạng chỉ ra là những trang giả mạo này thường mới được lập hoặc đổi tên gần đây, sử dụng dấu tích xanh hoặc mua tích xanh thông qua dịch vụ trả phí hàng tháng của Meta (dịch vụ Meta Verified), khiến dấu tích xanh không còn là dấu hiệu bảo chứng tuyệt đối cho tính chính chủ. Họ cũng thay đổi quản trị viên, địa chỉ đăng nhập từ ngoài nước, hoặc vùng quản lý quốc gia khác để che giấu dấu vết.

Để tự bảo vệ mình, người dân được khuyến cáo nên kiểm tra kỹ thông tin của trang Facebook trước khi giao dịch, đặc biệt kiểm tra mục “Tính minh bạch của trang” (Page Transparency) để xem ngày thành lập trang, những lần đổi tên, quản trị viên của trang nằm ở đâu. Nếu trang mới lập, thường xuyên đổi tên hoặc có quản trị viên nước ngoài, trong khi quảng cáo liên quan đến thương hiệu nội địa hoặc tổ chức Việt Nam, thì rất có thể đó là trang giả mạo.

Quan trọng hơn, không nên chuyển tiền, cung cấp thông tin cá nhân như số tài khoản ngân hàng, chứng minh nhân dân, hoặc các tài sản số khi chưa xác minh rõ ràng nguồn gốc và tính xác thực của trang.

Cơ quan chức năng như Bộ Tài chính, Công an thành phố Hà Nội, Công an tỉnh Nghệ An cũng đã lên tiếng cảnh báo về các fanpage giả mạo có dấu tích xanh mạo danh đơn vị nhà nước nhằm chiếm đoạt tiền. Ví dụ, fanpage “Tiếp Nhận Xử Lý Thu Hồi & Hoàn Trả Vốn Treo” được cho là giả mạo Bộ Tài chính, sử dụng hình ảnh, tên và thông tin thương hiệu để tạo niềm tin, sau đó yêu cầu người dân đóng phí để "lấy lại tiền bị lừa" nhưng không có hành động hỗ trợ nào.

Chuyên gia an ninh mạng Vũ Ngọc Sơn hiện là Trưởng Ban Nghiên cứu, Tư vấn, Phát triển Công nghệ và Hợp tác quốc tế của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA), đồng thời giữ vai trò Giám đốc Công nghệ tại Công ty Cổ phần Công nghệ An ninh mạng Quốc gia (NCS) cho biết, dấu tích xanh hiện nay chỉ là một trong các yếu tố xác nhận, nhưng không còn đảm bảo tuyệt đối tính chính chủ, bởi người dùng có thể mua tích xanh hoặc dùng các dịch vụ “xác minh” không rõ nguồn gốc. Việc này làm thất thoát niềm tin từ người dùng vào các biểu tượng minh chứng trước đây.

Trước tình trạng đó, người dân được khuyến nghị luôn tỉnh táo khi thấy trang Facebook có dấu tích xanh, đặc biệt nếu trang đó rao bán hàng hóa hay dịch vụ cần giao dịch, hoặc yêu cầu đặt cọc, chuyển khoản trước. Việc kiểm tra tính minh bạch, so sánh với website chính thức, kiểm tra thông tin quản trị viên, lịch sử đổi tên trang, địa chỉ đăng nhập và khu vực quốc gia là những bước quan trọng để phát hiện trang giả mạo. Nếu nghi ngờ, người dùng nên từ chối giao dịch, không chia sẻ trang, bài viết chưa được xác minh và báo cáo trang giả cho cơ quan chức năng. Khi sự việc được phát hiện sớm và thông báo rộng rãi, có thể giảm thiểu thiệt hại cá nhân và ngăn chặn phần nào các chiêu trò lừa đảo đang ngày càng tinh vi này.

An Dương (T/h)