Cảnh báo ngộ độc do ăn côn trùng

Từ lâu, côn trùng đã được nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam sử dụng làm thức ăn như: Cào cào, châu chấu, nhộng tằm, dế, ong, mối, nhộng ve sầu, sâu cây chít, sâu cây dâu, sâu cây sắn dây… Thậm chí còn được chế biến thành những món ăn đặc sản như bọ cạp chiên, châu chấu sốt sa tế, bọ xít rang lá chanh, trứng cà cuống phơi khô để làm bánh ngọt, dế chiên…

Tuy nhiên, việc sử dụng côn trùng để chế biến thành thức ăn đã và đang xuất hiện nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe và thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng của người ăn.

Mới đây, ở xã Nậm Khánh, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai có hai người bị ngộ độc sau khi ăn sâu Ban miêu, một người đã bị tử vong ngày 21/8

Ngày 29/8, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cảnh báo nguy cơ ngộ độc do sử dụng côn trùng làm thức ăn. Trước đấy, ngày 16/01/2016 tại xã Yên Hòa, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình12 người ngộ độc do ăn bọ xít lửa, 7 người nhập viện điều trị. Ngày 19/7/2015 có 5 người xã Chiềng Xôm, Sơn La, bị ngộ độc sau khi ăn bọ xít rang. Tháng 6/2014, Trung tâm Y tế huyện Than Uyên, tỉnh Lào Cai và Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai đã tiếp nhận, cấp cứu 20 người dân ở bản Mùi 2, xã Khoen On, huyện Than Uyên bị ngộ độc do ăn côn trùng lạ màu đen giống bọ xít.

Có thể tử vong nếu ăn côn trùng đã chết

Nguyên nhân các vụ ngộ độc trên là do sử dụng côn trùng đã chết sinh ra độc tố; côn trùng bị nhiễm nấm độc; côn trùng chứa nhựa cây độc như cây Cọc rào, cây Cỏ lào, thầu dầu tía… (chứa nhóm Alcaloit, nhóm Glucozit…) hoặc các chất tiết có độc tố không bị phá hủy ở nhiệt độ chế biến; côn trùng có nhiều protein lạ gây ra dị ứng với những người có cơ địa mẫn cảm.

Các dấu hiệu lâm sàng thường gặp trong các vụ ngộ độc do ăn côn trùng là: buồn nôn, nôn, run tay chân, một số trường hợp nặng nôn nhiều, co giật tay chân, chóng mặt, tăng tiết, cứng hàm, kích thích vật vã, khó thở, ý thức lơ mơ, hôn mê, sẩn ngứa, ban dạng mảng toàn thân... và có thể tử vong.

Biểu hiện lâm sàng với các triệu chứng nhiều hay ít, nhẹ hay nặng tùy theo độc tố trong côn trùng, tổng lượng đã ăn vào và cơ địa người ăn. Người già, uống rượu, phụ nữ có thai, trẻ em... thường bị nặng.

Việc thiếu hiểu biết, thiếu kiến thức trong lựa chọn, sơ chế, chế biến côn trùng làm thức ăn. Tâm lý chủ quan khi lựa chọn côn trùng lạ để “thử nghiệm” và sử dụng các món ăn chế biến từ côn trùng, ấu trùng… đã và đang tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ngộ độc và thậm chí gây ra tử vong cho người ăn.

Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo: 1. Tuyệt đối không sử dụng các loại nhộng, ấu trùng, côn trùng lạ, đã bị chết hoặc có hình dạng, màu sắc khác lạ với tự nhiên để chế biến thành thức ăn. 2. Lựa chọn những loại nhộng, ấu trùng, côn trùng thông thường, phổ biến, còn tươi sống để chế biến thành thức ăn. Đặc biệt những người có cơ địa dị ứng cần thận trọng khi ăn, nếu nghi ngờ thì không ăn. 3. Trong trường hợp sau khi ăn mà có các biểu hiện, triệu chứng khác thường như mệt mỏi, choáng váng, buồn nôn, mẩn ngứa, đau bụng, rối loạn tiêu hóa… cần đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

 

Lê Chính (t/h)