Chống gian lận hóa đơn điện tử: Cần sự vào cuộc đồng bộ của các bên liên quan

Nhiều thủ đoạn tinh vi

Thời gian qua, Bộ Tài chính triển khai hệ thống hóa đơn điện tử trên phạm vi toàn quốc như một cam kết tích cực đồng hành với doanh nghiệp trong hành trình chuyển đổi số, góp phần cùng ngành tài chính và Chính phủ đạt được các mục tiêu quốc gia về chuyển đổi số, cải thiện môi trường kinh doanh.

Đây là chủ trương lớn của Chính phủ về việc điện tử hóa, số hóa công tác quản lý thuế nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ của mình đối với ngân sách Nhà nước và tạo sự minh bạch, bình đẳng đối với môi trường kinh doanh. Việc triển khai hóa đơn điện tử là xu thế trong xã hội hiện đại và công tác triển khai đã đạt được những kết quả tích cực. Đến nay đã có hơn 3,5 tỷ hóa đơn điện tử được phát hành.

Tăng cường các biện pháp rà soát, kiểm tra hóa đơn nhằm ngăn chặn gian lận trong việc sử dụng hóa đơn. Ảnh minh họa.

Song song với mặt tích cực, Tổng cục Thuế nhận thấy đã xuất hiện hiện tượng một số tổ chức, cá nhân gian lận trong việc phát hành, sử dụng hóa đơn điện tử nhằm chiếm đoạt tiền thuế. Hiểu đơn giản, hóa đơn là chứng từ ghi nhận thu chi trong doanh nghiệp, đây là một trong những tài liệu căn cứ để khấu trừ thuế của doanh nghiệp. Bởi vậy, nhiều doanh nghiệp mua hóa đơn để tăng chi phí, từ đó sẽ được giảm thuế giá trị gia tăng, cũng như thuế thu nhập doanh nghiệp.

Chia sẻ với báo chí, ông Vũ Mạnh Cường, Cục trưởng Cục Thanh tra kiểm tra (Tổng cục Thuế) cho biết, thủ đoạn thường thấy là các đối tượng thành lập cùng lúc nhiều doanh nghiệp hoặc mua lại doanh nghiệp đã hoạt động được một thời gian, sau đó đăng ký hoặc thay đổi thông tin người đại diện theo pháp luật để xuất bán hóa đơn trong một thời gian ngắn (trên dưới 1 năm) và ngừng hoạt động để tránh việc thanh tra, kiểm tra của các cơ quan chức năng, nhất là cơ quan thuế. Trong quá trình hoạt động, các doanh nghiệp này thay đổi địa chỉ liên tục, khi biết cơ quan thuế đưa vào kế hoạch thanh tra, kiểm tra thì doanh nghiệp làm thủ tục tạm ngừng hoạt động...

Thực tế, việc gian lận hóa đơn điện tử vẫn diễn ra khá phổ biến. Không chỉ lén lút mà hoạt động này còn diễn ra công khai trên mạng xã hội. Các hành vi vi phạm về lập hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ gồm: lập hóa đơn không đúng thời điểm, không theo thứ tự từ nhỏ đến lớn, sai loại hóa đơn theo quy định đã giao cho người mua hoặc đã kê khai; lập hóa đơn khi chưa có thông báo chấp thuận của cơ quan thuế hoặc trước ngày cơ quan thuế chấp nhận việc sử dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc không có mã của cơ quan thuế; lập hóa đơn trong thời gian tạm ngừng hoạt động kinh doanh, trừ trường hợp lập hóa đơn giao cho khách hàng để thực hiện các hợp đồng đã ký trước ngày thông báo tạm ngừng kinh doanh...

Nhiều giải pháp ngăn chặn gian lận hóa đơn điện tử

Mới đây, Tổng cục Thuế đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-TCT về việc tăng cường các biện pháp rà soát, kiểm tra hóa đơn nhằm ngăn chặn gian lận trong việc sử dụng hóa đơn. Các Cục thuế địa phương ráo riết vào cuộc triển khai. Đơn cử như tại Đà Nẵng, trong quý I/2023, đã thanh, kiểm tra, xử lý truy thu về thuế và xử phạt các doanh nghiệp vi phạm với số tiền 264,7 triệu đồng. Hay Cục Thuế Vĩnh Phúc cũng cho biết, để công tác quản lý hóa đơn hiệu quả, trong tháng 5 này, Cục thuế tổ chức tháng cao điểm thực hiện phòng, chống mua, bán, sử dụng hóa đơn không hợp pháp, gian lận hoàn thuế...

Bà Lê Thị Duyên Hải, Vụ trưởng Vụ Kê khai và Kế toán thuế (Tổng cục Thuế) cho biết, để ngăn chặn triệt để việc người nộp thuế gian lận trong sử dụng hóa đơn điện tử, cần có sự vào cuộc đồng bộ của các ngành chức năng như công an, hải quan, cơ quan đăng ký kinh doanh. Ngành Thuế kiến nghị cần siết chặt lại quy định thành lập doanh nghiệp mới; kiểm soát thông tin của cá nhân tham gia thành lập, quản lý doanh nghiệp; cần đồng bộ, chuẩn hóa và xác thực toàn bộ thông tin định danh cá nhân của các cá nhân tham gia thành lập doanh nghiệp; bổ sung phiếu lý lịch tư pháp vào thành phần hồ sơ đăng ký thành lập doanh nghiệp, hồ sơ thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh của các cá nhân tham gia thành lập và quản lý doanh nghiệp để phù hợp với quy định của Luật Doanh nghiệp…

Việc triển khai nhiều giải pháp ngăn chặn gian lận hóa đơn điện tử giúp ngăn ngừa, xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về hóa đơn chứng từ nói riêng và về thuế nói chung, góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế cũng như tạo môi trường kinh doanh lành mạnh bình đẳng cho cộng đồng doanh nghiệp và người nộp thuế.

Thanh Tùng