Chuyên gia cảnh báo: Tỏi và lá trầu không không thể chữa tiểu đường và cao huyết áp

Những ngày gần đây, trên mạng xã hội Myanmar xuất hiện và lan truyền mạnh mẽ một thông tin cho rằng việc nhai tỏi với lá trầu không có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh tiểu đường và cao huyết áp. Cụ thể, người ta hướng dẫn đặt năm tép tỏi lên một lá trầu không, nhai kỹ rồi nuốt, sau đó uống thêm một chút nước, và khẳng định rằng nếu thực hiện đều đặn thì huyết áp và đường huyết sẽ biến mất.

Thông tin này nhanh chóng thu hút sự quan tâm của cộng đồng, được chia sẻ hàng nghìn lượt, khiến không ít người bệnh kỳ vọng đây là “phương thuốc thần kỳ” giúp họ thoát khỏi tình trạng phải dùng thuốc điều trị lâu dài. Tuy nhiên, giới chuyên gia y tế quốc tế và trong khu vực đã ngay lập tức bác bỏ, khẳng định rằng đây là tin đồn hoàn toàn không có cơ sở khoa học, thậm chí tiềm ẩn nguy hiểm nếu người bệnh tin theo.

Theo hãng tin AFP, thông tin về công dụng “thần kỳ” của tỏi và lá trầu không thực chất đã xuất hiện từ năm 2021, nhiều lần được chia sẻ lại trên mạng xã hội, nhưng gần đây bùng phát mạnh mẽ trở lại. Bản chất của những tin như vậy thường xuất phát từ các kinh nghiệm dân gian, được thổi phồng và gán ghép với những căn bệnh mạn tính phổ biến, khiến người bệnh vốn đã mệt mỏi với quá trình điều trị dễ sinh tâm lý tin tưởng và thử áp dụng. Tuy nhiên, khoa học hiện nay chưa hề chứng minh bất kỳ khả năng chữa khỏi bệnh tiểu đường hay cao huyết áp nào từ hai nguyên liệu này.

Không nên tin vào những lời đồn thổi dùng tỏi và lá trầu không điều trị tiểu đường. Ảnh minh họa

Tiến sĩ Phyu Phyu Thin Zaw, Giảng viên Trường Y tế cộng đồng – Đại học Hong Kong, khẳng định rằng tỏi chỉ có thể giúp giảm nhẹ huyết áp trong một số trường hợp nhất định, chứ không thể thay thế thuốc điều trị. Đối với lá trầu không, đến nay chưa có bằng chứng khoa học nào xác nhận tác dụng chữa bệnh tiểu đường hay cao huyết áp. Bà nhấn mạnh việc chia sẻ những thông tin thiếu căn cứ như vậy có thể khiến nhiều bệnh nhân hiểu sai, dẫn đến bỏ qua phác đồ điều trị chuẩn.

Đồng quan điểm, Tiến sĩ Thurein Hlaing Win, Giám đốc quốc gia trang y tế Hello Sayarwon (Myanmar) cảnh báo nếu người bệnh đặt niềm tin vào phương pháp truyền miệng này, nguy cơ lớn nhất là họ trì hoãn việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Khi đó, đường huyết và huyết áp tiếp tục duy trì ở mức nguy hiểm, làm gia tăng rủi ro biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy thận, tổn thương thần kinh hay thậm chí mù lòa. Những hậu quả này đã được y văn thế giới ghi nhận rõ ràng ở các bệnh nhân không tuân thủ điều trị.

Thực tế, tiểu đường và cao huyết áp hiện là hai căn bệnh mạn tính phổ biến nhất trên toàn cầu, ảnh hưởng tới hàng trăm triệu người. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đây là những bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn, song hoàn toàn có thể kiểm soát bằng thuốc, chế độ ăn hợp lý và thay đổi lối sống.

WHO nhấn mạnh rằng việc cung cấp insulin giá cả phải chăng và tiếp cận được cho bệnh nhân tiểu đường là một trong những yếu tố then chốt để quản lý bệnh. Tương tự, các cơ sở y tế hàng đầu như CDC Mỹ hay Bệnh viện Đa khoa Singapore đều khẳng định không có thuốc đặc trị giúp chữa khỏi hoàn toàn tiểu đường và cao huyết áp, mà chỉ có các giải pháp giúp duy trì chỉ số ở mức ổn định, ngăn ngừa biến chứng.

Một số nghiên cứu y học từng chỉ ra rằng tỏi có thể mang lại lợi ích nhất định trong việc hỗ trợ sức khỏe tim mạch, nhờ tác dụng hạ nhẹ huyết áp và giảm cholesterol máu. Trong khi đó, lá trầu không trong y học dân gian thường được sử dụng để kháng khuẩn, chống viêm, hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, những tác dụng này không đủ cơ sở để được coi là biện pháp điều trị cho các bệnh mạn tính phức tạp như tiểu đường hay cao huyết áp. Hơn nữa, việc lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách còn có thể gây tác dụng phụ, chẳng hạn như kích ứng niêm mạc, rối loạn tiêu hóa, hoặc tương tác bất lợi với các loại thuốc điều trị mà bệnh nhân đang dùng.

Trước thực trạng tin giả về y tế lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội, các chuyên gia cảnh báo người dân cần hết sức thận trọng. Tiểu đường và cao huyết áp vốn là những bệnh âm thầm, tiến triển trong nhiều năm, do đó việc điều trị cần kiên trì và theo dõi lâu dài. Tâm lý nóng vội tìm kiếm “bài thuốc thần kỳ” có thể dẫn tới những quyết định sai lầm, khiến bệnh tình trở nên trầm trọng hơn.

Các chuyên gia khuyến cáo bệnh nhân tuyệt đối không tự ý bỏ thuốc hoặc thay thế thuốc bằng các mẹo truyền miệng. Thay vào đó, cần tuân thủ phác đồ điều trị mà bác sĩ đã kê đơn, kết hợp với duy trì chế độ ăn ít muối, hạn chế chất béo bão hòa, tăng cường rau xanh và chất xơ, đồng thời thường xuyên vận động thể chất để hỗ trợ kiểm soát đường huyết và huyết áp.

Ở góc độ xã hội, việc lan truyền thông tin thiếu kiểm chứng về y tế còn gây ra hệ lụy lớn hơn, làm mất niềm tin của cộng đồng vào hệ thống y tế chính thống, tạo kẽ hở cho các sản phẩm không rõ nguồn gốc, quảng cáo sai sự thật tràn lan. Đây là thách thức không chỉ ở Myanmar mà còn ở nhiều quốc gia trong khu vực, trong đó có Việt Nam bởi lá trầu không rất quen thuộc và gần gũi đối với người dân Việt Nam.

Ngoài ra lá trầu không cũng có thể có tác dụng phụ nếu tiêu thụ quá nhiều. Một số rủi ro sức khỏe có thể gặp phải khi tiêu thụ quá nhiều lá trầu không như loét miệng, tổn thương thần kinh... Vì vậy nên chú ý sử dụng một lượng lá trầu không vừa, tránh sử dụng quá nhiều để đạt được hiệu quả mong muốn. Mỗi người dân cũng cần nâng cao kỹ năng tiếp nhận và chọn lọc thông tin, tránh chia sẻ hoặc làm lan rộng các tin đồn thất thiệt về sức khỏe.

Có thể thấy, tỏi và lá trầu không, dù có những công dụng nhất định trong dân gian, hoàn toàn không phải là “thần dược” để chữa tiểu đường hay cao huyết áp như những lời đồn thổi. Thay vì tìm kiếm giải pháp ngắn hạn và thiếu căn cứ, người bệnh cần đặt niềm tin vào y học hiện đại, tuân thủ điều trị và thay đổi lối sống lành mạnh để kiểm soát bệnh hiệu quả, phòng ngừa biến chứng và kéo dài tuổi thọ. Sự tỉnh táo của người bệnh và trách nhiệm của cộng đồng trong việc chống lại tin giả chính là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe trước những lời đồn vô căn cứ.

Vân Thảo (T/h)