Công thức ‘tự nghĩ ra’ và hiểm họa từ bình chữa cháy giả
17:01 07/10/2025(VietQ.vn) - Vụ việc Công ty TNHH PCCC Tomoken bị phát hiện sản xuất hơn 2,2 triệu bình chữa cháy giả bằng “công thức tự nghĩ ra” đã khiến dư luận cả nước rúng động. Không chỉ là hành vi gian lận thương mại, đây là hồi chuông cảnh tỉnh về sự coi thường tính mạng con người và nguy cơ từ sản phẩm bình chữa cháy giả.
Đình chỉ lưu hành, thu hồi 3 sản phẩm mỹ phẩm của Công ty cổ phần Vinamake
Đột phá thể chế để kinh tế tư nhân trở thành ‘đòn bẩy’ tăng trưởng
Khai trương Vincom Mega Mall Royal Island – Biểu tượng mua sắm ẩm thực – giải trí mới tại Hải Phòng
Sản xuất bình chữa cháy giả bằng “công thức tự nghĩ ra”
Đầu tháng 10/2025, lực lượng chức năng tỉnh Phú Thọ phát hiện Công ty TNHH PCCC Tomoken Việt Nam sản xuất hơn 2,2 triệu bình chữa cháy giả, trị giá hàng trăm tỷ đồng. Điều đáng sợ là toàn bộ số bình này được pha chế bằng hỗn hợp hóa chất “tự nghĩ ra” chứ không tuân theo bất kỳ tiêu chuẩn kỹ thuật nào.
Các sản phẩm được đóng bình, sơn đỏ, dán tem chống giả và in nhãn mác “Tomoken” để tung ra thị trường. Tuy nhiên, kiểm nghiệm cho thấy dung dịch bên trong không đủ áp suất, không thể tạo phản ứng chữa cháy khi phun, thậm chí có nguy cơ phát nổ khi gặp nhiệt độ cao. Cơ quan công an đã tiến hành khởi tố vụ án, bắt tạm giam hai lãnh đạo công ty, thu giữ và niêm phong toàn bộ số bình giả.
Nguy hiểm hơn, nhiều sản phẩm gắn mác Tomoken đang được rao bán công khai trên các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Điều này cho thấy khoảng trống đáng lo ngại trong giám sát hàng hóa PCCC, nhất là khi người tiêu dùng còn dễ dãi tin vào tem nhãn hoặc giá rẻ bất thường.
Thực tế, tình trạng bình chữa cháy kém chất lượng đã âm ỉ từ nhiều năm. Một số cơ sở nhỏ lẻ lợi dụng tâm lý ham rẻ của người dân để bán các loại bình không rõ nguồn gốc, bình cũ tân trang hoặc dán lại tem kiểm định. Giá rẻ hơn thị trường vài chục phần trăm nhưng tiềm ẩn rủi ro khôn lường khi sử dụng.
Theo đại diện Cục Cảnh sát PCCC và CNCH (Bộ Công an), thiết bị chữa cháy là sản phẩm đặc thù, liên quan trực tiếp đến tính mạng con người nên phải có hồ sơ kiểm định rõ ràng, tem dán hợp chuẩn và được bảo dưỡng định kỳ. Việc dùng bình giả không chỉ vô dụng khi xảy ra cháy mà còn có thể phát nổ, gây thương vong ngay trong quá trình thao tác.
Từ vụ Tomoken, cơ quan chức năng đang mở rộng điều tra đường dây tiêu thụ sản phẩm giả tại nhiều tỉnh, thành nhằm bóc gỡ toàn bộ mạng lưới cung ứng.
Thiếu tướng Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc Công an tỉnh Phú Thọ (thứ hai từ phải qua), trực tiếp chỉ đạo khám xét xưởng sản xuất và nhà kho công ty. (Ảnh: Công an tỉnh Phú Thọ).
Lời cảnh báo sâu sắc
Theo quy định, các loại bình chữa cháy đang lưu hành phải đáp ứng TCVN 7026:2013 về yêu cầu kỹ thuật và phương pháp thử, cùng QCVN 03:2020/BCA – quy chuẩn quốc gia cho bình chữa cháy xách tay. Ngoài ra, Thông tư 06/2022 của Bộ Công an hướng dẫn rõ quy trình kiểm định, bảo dưỡng và thay thế thiết bị.
Cụ thể, Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 7026:2013- ISO 7165:2009 quy định, các loại bình chữa cháy xách tay phải được phân loại theo loại chất chữa cháy chứa trong bình. Hiện nay có các loại bình chữa cháy chủ yếu như: Bình chữa cháy dùng chất chữa cháy gốc nước (Bình nước chữa cháy); Bình chữa cháy dùng bột chữa cháy (Bình bột chữa cháy); Bình chữa cháy dùng cac bon đioxit (Bình CO2 chữa cháy); Bình chữa cháy dùng chất chữa cháy sạch (Bình khí / lỏng sạch chữa cháy).
Tiêu chuẩn trên cũng quy định về chất chữa cháy gồm cac bonđioxit dùng trong bình chữa cháy phải phù hợp với TCVN 6100 (ISO 5923). Chất chữa cháy sạch dùng trong bình chữa cháy phải phù hợp với phần thích hợp của TCVN 7161 hoặc ISO 14520 hoặc phải theo quy định của cơ quan quản lý nhà nước về môi trường.
Bột dùng trong bình chữa cháy phải phù hợp với TCVN 6102 (ISO 7502). Chất tạo bọt đậm đặc dùng trong bình chữa cháy phải phù hợp với phần thích hợp của TCVN 7278 (ISO 7203). Khi chất chữa cháy có độ pH vượt qua 9,5, phải được cảnh báo trên nhãn hiệu của bình chữa cháy.
Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân chỉ nên mua bình chữa cháy tại cơ sở được cấp phép, có tem kiểm định của Cục Cảnh sát PCCC, đồng thời kiểm tra hạn sử dụng và áp suất định kỳ. Bình đạt chuẩn đều có số seri riêng, tem QR truy xuất nguồn gốc và phiếu kiểm định đi kèm.
Vụ việc Công ty Tomoken sản xuất hàng triệu bình chữa cháy giả là lời cảnh báo sâu sắc về sự liều lĩnh trong việc làm giả thiết bị cứu người và sự chủ quan của không ít người tiêu dùng. Khi tính mạng bị đánh đổi bằng vài trăm nghìn đồng chênh lệch, mọi quy chuẩn an toàn đều trở nên vô nghĩa.
Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn ngăn chặn triệt để tình trạng này, các cơ quan quản lý Nhà nước cần siết chặt công tác kiểm định, xử lý nghiêm khâu phân phối, đồng thời tăng cường tuyên truyền về rủi ro từ hàng giả. Quan trọng hơn, mỗi cá nhân, cơ quan, doanh nghiệp cần chủ động trang bị thiết bị đạt chuẩn – bởi trong lúc hiểm nguy, một bình chữa cháy thật có thể là thứ duy nhất cứu được mạng sống.
Khoản 5 Điều 38 Nghị định số 79/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật PCCC và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PCCC có quy định: “Phương tiện PCCC sản xuất mới trong nước hoặc nhập khẩu phải được kiểm định về chất lượng, chủng loại, mẫu mã theo quy định của Bộ Công an”.
Như vậy, phương tiện PCCC phải được dán tem kiểm định theo mẫu của Bộ Công an; những loại bình trôi nổi, bình nạp lại bột, khí hoặc tân trang không đảm bảo về mặt chất lượng, an toàn sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy, nổ. Một bình chữa cháy đạt chuẩn thì tem kiểm định phải dán sau khi bình được cơ quan chuyên môn kiểm định. Với một số loại bình, sau khi sử dụng lần đầu vẫn có thể đem đi bảo dưỡng nạp khí, bột để dùng tiếp.
Tuy nhiên, theo quy định thì không được cắt ghép, “mông má”; nếu bình cũ thì sơn lại nhưng không làm mất đi tính chịu lực của bình chữa cháy.
Thanh Hiền
