'Đặc khu được tự do kinh doanh những gì pháp luật không cấm'

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng.

Việc phát triển mô hình này cho thấy các quốc gia đều ra sức xây dựng các sân chơi với nhiều mô hình và thể chế khác nhau, tạo ra sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong việc thu hút đầu tư FDI góp phần phát triển đất nước mình.  

Bên cạnh đó, số lượng các ĐKKT tăng nhanh qua từng thời kỳ. Từ 9 khu tại 9 quốc gia vào những năm 1960, cho đến nay đã có khoảng 4.500 khu tại 140 quốc gia và vùng lãnh thổ. Hiện nay, các quốc gia và vùng lãnh thổ vẫn đang tiếp tục xây dựng mới và hoàn thiện các mô hình ĐKKT với những cơ chế, chính sách hấp dẫn và thuận lợi hơn.

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, việc phát triển thành công hay không thành công của mỗi ĐKKT phụ thuộc vào nhiều yếu tố và điều kiện khác nhau, song một điều không thể phủ nhận, mô hình này đã mang lại cho các quốc gia và vùng lãnh thổ cơ hội thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, tiếp nhận các tri thức, công nghệ mới, phương thức quản lý hiện đại; thúc đẩy trao đổi thương mại và mở cửa nền kinh tế trong nước để hội nhập sâu rộng với kinh tế thế giới.

Do đó, để tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đẩy mạnh hội nhập với kinh tế thế giới, hợp tác phát triển quốc tế và khắc phục những hạn chế của các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, khu công nghệ cao hiện tại, Việt Nam đã nghiên cứu và xây dựng mô hình đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (đặc khu) tại 3 địa điểm là Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (tỉnh Khánh Hòa) và Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang).

“Việc phát triển 3 đặc khu thể hiện sự nhất quán và quan tâm của Đảng, Quốc hội và Chính phủ Việt Nam đối với việc mạnh dạn xây dựng một sân chơi mới, luật chơi mới với những thể chế chính sách vượt trội, cạnh tranh để thu hút đầu tư trong nước và quốc tế ngay tại lãnh thổ Việt Nam”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết.

Được tự do kinh doanh những gì pháp luật không cấm

Theo lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các đặc khu được định hướng phát triển với hai mục tiêu chính: Một là, hình thành 3 khu vực tăng trưởng kinh tế cao có tác động lan tỏa tới khu vực và toàn bộ nền kinh tế, thu hút công nghệ cao với những ngành nghề, lĩnh vực cạnh tranh phù hợp xu thế phát triển của thế giới; nơi đáng sống và làm việc, nơi thịnh vượng về kinh tế song song với phát triển bền vững về môi trường, đảm bảo công bằng xã hội và nâng cao đời sống của người dân.

Hai là, chủ động tạo ra một "sân chơi mới" với các thể chế, chính sách đặc biệt thuận lợi, vượt trội, cạnh tranh quốc tế cho phát triển khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu phát triển (R&D); các ngành khoa học kỹ thuật, công nghệ mới 4.0; giáo dục, y tế chất lượng cao; dịch vụ du lịch nghỉ dưỡng cao cấp, công nghiệp văn hóa; phát triển dịch vụ hậu cần cảng biển và sân bay; thương mại và tài chính quốc tế gắn với cảng biển.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, để xây dựng và thu hút đầu tư vào các đặc khu, việc xây dựng hành lang pháp lý đóng vai trò hết sức quan trọng. Dự án Luật đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt (gọi tắt là Luật Đặc khu) được xây dựng trên cơ sở đảm bảo các nguyên tắc: không trái với Hiến pháp, không ảnh hưởng đến an ninh, quốc phòng, chủ quyền quốc gia, môi trường, sức khỏe của người dân, đảm bảo gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống.

"Luật quy định quyền tự do kinh doanh những gì pháp luật không cấm gắn với những chính sách vượt trội, cạnh tranh, không phải chỉ là những ưu đãi về thuế và đất đai, mà chủ yếu là tổ chức chính quyền, thẩm quyền người đứng đầu, cam kết của Chính phủ giữ ổn định và lâu dài về chính sách; kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, kết nối thuận lợi với trong nước và quốc tế với môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch gắn với trách nhiệm giải trình của chính quyền địa phương", Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết.

Đã nghiên cứu mô hình đặc khu của 13 quốc gia thành công trên thế giới

Theo lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dự án Luật Đặc khu đã được Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến vào Kỳ họp thứ 4 (tháng 10/2017). Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, dự án luật đã được Ủy ban Pháp luật của Quốc hội và Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan chỉnh lý, hoàn thiện và sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua vào Kỳ họp thứ 5 tới. Cho đến nay, dự án luật đã bám sát ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; tiếp thu ý kiến góp ý của các vị đại biểu Quốc hội, các cơ quan liên quan, đặc biệt là ý kiến tư vấn, góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước, trong đó có các tổ chức, cơ quan tư vấn có uy tín trên thế giới như BCG, PWC, AVSE, Tổ chức Khu tự do Thế giới (WFZO),…

Đồng thời, để kiểm chứng thực tiễn và chỉnh lý các nội dung tại dự thảo luật đảm bảo vượt trội, cạnh tranh quốc tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thực hiện nghiên cứu mô hình ĐKKT ở 13 quốc gia thành công trên thế giới và tổ chức nhiều đoàn công tác học tập kinh nghiệm phát triển ĐKKT của các quốc gia như UAE, Trung Quốc, Singapore, Thổ Nhĩ Kỳ.

Gần đây nhất, Đoàn công tác do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư dẫn đầu và đại diện lãnh đạo các cơ quan của Trung ương Đảng, Quốc hội đã tham dự Hội nghị và Triển lãm quốc tế về Khu tự do tại Dubai, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Việc tham gia diễn đàn quốc tế lớn nhất về Khu tự do thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc phát triển các đặc khu ngang tầm thế giới. Diễn đàn cũng là cơ hội để Việt Nam kêu gọi sự hợp tác cùng phát triển giữa các cơ quan của quốc tế và Việt Nam, đồng thời, thông tin đến cộng đồng doanh nghiệp trên thế giới về các chính sách cởi mở, thông thoáng, cạnh tranh, vượt trội tại các đặc khu, qua đó, chào đón các nhà đầu tư đến với các đặc khu của Việt Nam. 

“Dự kiến khi được thông qua, Luật Đặc khu với các cơ chế, chính sách đặc biệt về phát triển kinh tế - xã hội, tổ chức chính quyền địa phương và các cơ quan tư pháp, sẽ là hành lang pháp lý quan trọng để phát triển ba đặc khu, tạo sự tác động lan tỏa, tích cực tới phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam và thử nghiệm các thể chế, chính sách mới tại Việt Nam”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh.

Theo DĐĐT