Đáng ra xăng đã tăng 1.470 đồng

Đây là thông tin thực sự sốc đố với không ít người dân và doanh nghiệp về việc tăng giá xăng cách đây 3 hôm và tưởng rằng mức 900 đ/lít đã là kịch trần.

Bộ Tài chính cho biết, do giá cơ sở bình quân 30 ngày đã cao hơn giá bán lẻ hiện hành nên các doanh nghiệp được quyền tăng giá. Dù người dân cảm thấy giá xăng dầu tăng dồn dập và mạnh, thoát cái đã nhảy vọt từ khoảng 800 - 1.300 đ/lít chỉ trong vòng 12 ngày, thế nhưng các mức đó vẫn còn nhẹ so với mức lỗ thực sự và so với giới hạn được tăng.

Nếu như xăng bán lẻ chỉ tăng 4,2% thì mức chênh lệch giữa giá cơ sở và giá bán lẻ theo Nghị định 84 là tới 5,31%. Tính toán của Liên Bộ Tài chính- Công Thương cho biết, bình quân 30 ngày tính từ 1/7 đến 30/7, giá cơ sở xăng A92 cao hơn tới 1.114 đồng/lít so với giá bán lẻ.

Nếu tăng kịch trần, giá xăng sẽ lên tới 1.470 đ/lít. Ảnh: N. Nam

Nói cách khác, mức tăng 900 đồng/lít xăng vừa qua vẫn chưa san bằng khoảng chênh lệch này và doanh nghiệp vẫn tồn khoản lỗ ít nhất 214 đ/lít.

Một yếu tố quan trọng khác mà người dân ít để ý tới, tại cuộc họp báo của Văn phòng Chính phủ chiều 31/7, thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai khẳng định quan điểm, các doanh nghiệp được phép tăng không quá 7%. Hiểu nôm na rằng, tỷ lệ 7% chính là giới hạn tối đa của đợt tăng giá xăng dầu ngày 1/8 vừa qua.

Áp dụng phép tính này, Liên bộ cho biết, mức kịch trần giá xăng được tăng hôm 1/8 sẽ lên tới 1.470 đ/lít, cao hơn 3,8%, tương ứng 570 đ/lít so với mức tăng hiên nay của doanh nghiệp.

Bóc tách tiếp phép tính đối với các mặt hàng dầu, khoảng tăng thực tế 500 đ/lít của đại đa số doanh nghiệp còn thấp xa so với mức tối đa được tăng.

Đơn cử như dầu diezen, giá cơ sở cao hơn 689 đ/lít, chênh 3,4% so với giá bán lẻ và nếu tăng 7%, mức chênh lên tới 1.421 đ/lít. Các doanh nghiệp đã tăng thấp hơn tới 921 đ/lít so với mức tối đa và 189 đ so với mức hòa vốn.

Tỷ lệ chênh lệch giữa giá cơ sở và giá bán lẻ cũ của dầu hỏa là 709 đ, tương ứng 3,52% và mức kịch trần được tăng là 1.411 đ/lít. So với thực tế, doanh nghiệp còn dư địa tăng tới 911 đ/lít để chạm đỉnh giới hạn và 209 đ/lít cơ hội để hòa vốn.

Ở dầu madut, giá cơ sở cao hơn giá bán lẻ là 517 đ tương ứng tỷ lệ 2,93%. Giới hạn mà Liên Bộ cho phép tăng là 1.236 đ/kg. Nhưng sau đó, các doanh nghiệp tăng thấp hơn tới 736 đ/kg so với giá đỉnh và 17 đ so với giá hòa vốn.

Câu hỏi đặt ra là, điều gì sẽ xảy ra nếu doanh nghiệp tăng kịch trần? Câu trả lời biết ngay đó là người dân sẽ phải chịu mức giá cao hơn mức “chấp nhận được”.

Ông Trần Ngọc Năm -  Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Xăng dầu VN (Petrolimex) cho biết, không tăng hết mức là một thực tế phổ biến ở thị trường xăng dầu. Ngày 30/7, doanh nghiệp gửi đăng ký giá là dựa trên dữ liệu giá cơ sở tính tới ngày 27/7 nên mức chênh lệch giá cơ sở với giá bán lẻ mới chỉ là 900 đồng. Nhưng đến ngày điều chỉnh 1/8 thì mức chênh này đã cao hơn rất nhiều rồi. Tuy nhiên, Petrolimex không tăng tới mức tối đa vì phải tuân thủ đúng mức giá đã đăng ký là 900 đồng/lít trước đó. Nếu muốn tăng hơn, Tập đoàn sẽ phải gửi lại bản đăng ký giá khác và mất thêm... 3 ngày để chờ hồi âm từ Bộ.

Ở một động thái khác, Công ty SaigonPetro cho biết, ngay sau khi tăng giá, xăng vẫn lỗ 450 đồng/lít và các mặt hàng dầu lỗ trên 164 đồng/lít. Kể từ ngày 26/7 đến nay, mỗi ngày giá xăng thành phẩm đều nhích lên tới xấp xỉ 1 USD/thùng. Xu hướng này khiến các doanh nghiệp đang rất lúng túng, khó dự báo. Nếu 7 ngày tới, giá xăng thế giới vẫn nhích dần đều từ vài cent đến 1 USD/thùng như vậy thì đà tăng theo nhịp 10 ngày tối đa/lần điều chỉnh của giá xăng dầu trong nước sẽ chưa dừng lại.

N. Nam (tổng hợp)