Chuyên gia cảnh báo tránh lạm dụng thực phẩm chức năng để tăng sức đề kháng cho con

Hiện dịch Covid-19 gia tăng ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Mỗi ngày, nước ta ghi nhận khoảng 2.000 ca bệnh Covid-19. Để có thể yên tâm cho con đến trường, vui chơi, đồng thời phục hồi nhanh nếu không may bị mắc bệnh, nhiều cha mẹ đã tìm đến các loại thực phẩm chức năng (TPCN) để tăng sức đề kháng cho trẻ.

Dạo một vòng các group, hội nhóm chia sẻ kinh nghiệm nuôi con, rất nhiều bài viết của cha mẹ hỏi về việc nên bổ sung loại TPCN nào cho con để tăng cân, thông minh hay tăng sức đề kháng, phòng bệnh trong mùa dịch. Dưới mỗi bài viết, không ít loại TPCN được giới thiệu với rất nhiều công dụng "thần thánh".

Chị Vân Anh (28 tuổi, trú tại Hai Bà Trưng, Hà Nội) cũng là một thành viên chăm chỉ đọc các nội dung trên. Con trai của Vân Anh năm nay 3,5 tuổi nhưng gầy hơn khá nhiều so với các bạn bè cùng lớp. Bé cũng hay ốm vặt, đặc biệt hiện nhiều dịch bệnh lưu hành nên khiến bà mẹ một con lo lắng.

"Bạn bè hay trên mạng mách dùng TPCN nào tôi đều tìm hiểu và mua về. Phổ biến nhất là các sản phẩm có chứa Omega, DHA, EPA, DPA, vitamin… với quảng cáo giúp tăng cường phát triển tế bào thần kinh, vóc dáng cao lớn, thông minh lại tăng sức đề kháng. Tuy nhiên, đã vài tháng áp dụng cách này nhưng tôi chưa thấy con có cải thiện rõ ràng", chị Vân Anh tâm sự.

TS.DS Phạm Đức Hùng, Bệnh viện Nhi Cincinnati, Ohio, Mỹ cho biết, không phải trẻ nào cũng cần dùng thực phẩm chức năng. Chúng không thể thay thế cho việc ăn uống điều độ và không phải là thuốc trị bệnh.

Những trẻ có chế độ dinh dưỡng tốt, không có nguy cơ gì về hấp thu, không cần bổ sung thực phẩm chức năng. Ông cho biết sai lầm tai hại của nhiều phụ huynh có quan niệm cứ cho trẻ uống nhiều thực phẩm chức năng, trẻ sẽ cao lớn và thông minh. Điều này không đúng khoa học.

"Rất ít người đưa con đi khám, kiểm tra xem trẻ thiếu chất gì và bổ sung theo chỉ định của bác sĩ. Họ đặt niềm tin vào 'bác sĩ Google' hoặc nghe truyền tai nhau về một sản phẩm nào đó. Con trẻ sẽ là những người chịu ảnh hưởng trực tiếp", TS Hùng nói.

Theo vị chuyên gia này, đa phần trẻ em nên bổ sung vitamin D. Các loại thực phẩm chức năng như canxi, vitamin K... không cần thiết nếu trẻ ăn uống đầy đủ và chúng cũng có nhiều trong thực phẩm.

Bên cạnh đó, khi trẻ được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, cơ thể khỏe mạnh, thể lực, trí não hay hệ miễn dịch của bé cũng được tăng cường, không có sản phẩm nào mang công dụng "thần thánh". Người bán thường thổi phồng công dụng của TPCN để bán hàng.

Đồng quan điểm, thạc sĩ Trần Hồng Loan, nghiên cứu sinh ngành Sinh học phân tử, Viện Nghiên cứu Hợp chất Thiên nhiên, ĐH Y Cao Hùng, Đài Loan (Trung Quốc), người tiêu dùng cần chú ý đến các thành phần được bổ sung trong loại thực phẩm đó. Một số yếu tố cần quan tâm là hàm lượng, tác dụng, liều giới hạn hàng ngày và độc tính.

Theo các chuyên gia, chúng ta cần nhớ mọi loại thành phần bổ sung không phải là thuốc và không thể thay thế thuốc chữa bệnh. Chúng cũng có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn nếu sử dụng tùy tiện.

Hiện nay, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều quảng cáo về một số loại thực phẩm chức năng có thể tiêu diệt vi rút Covid-19. Để tránh “tiền mất, tật mang”, mỗi người dân cần có cái nhìn đúng đắn khi lựa chọn các sản phẩm này, đồng thời chủ động sử dụng thực phẩm an toàn để tăng sức đề kháng cho cơ thể.

Nhấn mạnh thêm, bác sĩ Lại Thanh Hà, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Thanh Nhàn cho biết, người dân cần lưu ý, không nên sử dụng các loại thực phẩm chức năng trôi nổi, không rõ nguồn gốc được giao bán trên thị trường, quảng cáo rùm beng trên mạng xã hội là có khả năng tăng sức đề kháng để có thể chống chọi được vi rút Covid-19 gây ra.

Thời gian vừa qua, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế đã phát hiện và đưa ra lời cảnh báo đối với nhiều trang web quảng cáo thực phẩm chức năng có nội dung lừa dối hoặc gây hiểu lầm là có tác dụng chữa bệnh.

Theo PGS.TS Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, đối với các loại thực phẩm chức năng dùng để hỗ trợ sức đề kháng cho cơ thể, làm giảm nguy cơ mắc bệnh. Các loại thực phẩm chức năng thường thấy là thực phẩm bổ sung, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, nhưng dù là loại nào thì cũng không phải là thuốc điều trị bệnh. 

Theo các bác sĩ, cách tốt nhất để có sức khỏe tốt là thay đổi chế độ ăn hằng ngày theo hướng tăng cường rau xanh và hoa quả, đảm bảo đủ chất dinh dưỡng. Uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh và trái cây sẽ giúp tăng cường các loại vitamin và khoáng chất trong cơ thể. Cần duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý nhằm nâng cao sức đề kháng của cơ thể, giảm nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh.

Theo các bác sĩ tại Viện Dinh dưỡng quốc gia, Bộ Y tế, mỗi người nên ăn phối hợp cả thực phẩm giàu protein động vật như các loại cá, thịt gà, thịt bò, trứng, sữa... và protein thực vật (các loại đậu, đỗ...), bổ sung các loại thực phẩm cung cấp đủ các vitamin và khoáng chất như vitamin A, C, D, E; sắt; kẽm; selen - những chất quan trọng, góp phần tăng cường hệ miễn dịch. Trong đó, vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự toàn vẹn của niêm mạc đường hô hấp và đường tiêu hóa. Vitamin C hỗ trợ sản xuất interferon (loại protein chống lại tác nhân gây bệnh, là thành phần quan trọng của hệ miễn dịch). Vitamin E có thể giúp cơ thể đề kháng tốt hơn trước các tác nhân gây bệnh.

Để có một cơ thể khỏe mạnh thì nên có chế độ ăn đa dạng, bổ sung thêm các nhóm thực phẩm giúp hỗ trợ hiệu quả hệ miễn dịch. Chế độ dinh dưỡng đúng trước hết là chế độ ăn hợp lý, đáp ứng được nhu cầu theo độ tuổi, giới, mức độ lao động, và lưu ý với những người có nhu cầu cao hơn mức bình thường như phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, trẻ em (hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh), người già (sức đề kháng yếu). Chế độ dinh dưỡng tốt phải đi liền với việc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Nên tráng nước sôi bát đũa trước khi ăn uống và chỉ ăn thức ăn đã được nấu chín. Với nhiều người có thói quen ăn trứng lòng đào, cần chế biến trứng cho đến khi cả lòng trắng và lòng đỏ đông lại.

An Dương (T/h)