Đo lường – đòn bẩy nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập của doanh nghiệp Vĩnh Long

Doanh nghiệp ngày càng chịu áp lực khắt khe không chỉ từ thị trường trong nước mà cả quốc tế trong việc đáp ứng tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng. Do đó việc thực thi Chỉ thị 38-CT/TW và Kế hoạch 1703/QĐ-TTg là chìa khóa giúp doanh nghiệp tỉnh Vĩnh Long thực đo, thực thay, để nâng cao uy tín và mở rộng hội nhập.

Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 38-CT/TW, đặt mục tiêu đẩy mạnh công tác tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng quốc gia đến năm 2030 và những năm tiếp theo. Chỉ thị yêu cầu các cấp, ngành, địa phương rà soát hoàn thiện chính sách, đổi mới quản lý Nhà nước về tiêu chuẩn đo lường chất lượng, thiết lập hệ thống đo lường chính của bộ, ngành, địa phương, ứng dụng chuyển đổi số, mã số mã vạch, truy xuất nguồn gốc, thúc đẩy doanh nghiệp sản phẩm hàng hóa đạt tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế.

Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1703/QĐ-TTg để triển khai thực hiện Chỉ thị 38-CT/TW, xác định rõ các nhiệm vụ, chính sách và phân bổ nguồn lực nhằm hỗ trợ TCĐLCL quốc gia. Doanh nghiệp là một trong những nhóm được kỳ vọng hưởng lợi lớn từ việc này, khi tiêu chuẩn, chứng chỉ được nhìn nhận như một điều kiện cần để gia nhập chuỗi cung ứng quốc tế.

Tỉnh Vĩnh Long không ngừng hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về TCĐLCL. Ảnh: Tuyết Huyền

Tại Vĩnh Long, công tác này được thực hiện đồng bộ, ngành Khoa học và Công nghệ phối hợp với sở, ban, ngành, hội doanh nghiệp tổ chức tuyên truyền, tập huấn về tiêu chuẩn quốc gia, công cụ nâng cao năng suất, chất lượng; khảo sát đánh giá hiện trạng doanh nghiệp; hỗ trợ mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm; hỗ trợ doanh nghiệp OCOP đạt 4 sao trở lên. Một số cơ sở sản xuất nông sản, công nghiệp chế biến sau khi áp tiêu chuẩn, được hỗ trợ kiểm chứng truy xuất nguồn gốc, mẫu mã bao bì, chất lượng, đã dễ bán hơn tại thị trường nội địa và thu hút được đối tác xuất khẩu.

Doanh nghiệp nhận thức rõ, chuẩn đo lường đúng đắn giúp sản phẩm ổn định về chất lượng, giảm lỗi, giảm chi phí bị phạt hay thu hồi, tăng độ tin cậy với người tiêu dùng. Ví dụ, các sản phẩm OCOP có truy xuất nguồn gốc rõ ràng, đóng gói đạt chuẩn, có chứng nhận VietGAP hoặc ISO… thường được ưu tiên khi tiếp cận các chuỗi phân phối lớn và xuất khẩu.

Sự hỗ trợ của Nhà nước về đào tạo, hướng dẫn, ban hành các quy chuẩn kỹ thuật địa phương, kiểm tra, kiểm định phương tiện đo, thử nghiệm sản phẩm, đồng thời giải pháp chuyển đổi số hỗ trợ doanh nghiệp minh bạch hóa thông tin sản phẩm là những bước đi quan trọng. 

Thực hiện khảo sát đánh giá hiện trạng các doanh nghiệp cần đổi mới hoạt động đo lường và đề xuất phát triển chuẩn đo lường, danh mục phương tiện đo các loại được khuyến khích phát triển tại địa phương. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp về vai trò, tầm quan trọng của hoạt động đo lường.

Theo đó, đã tổ chức các hội nghị triển khai đề án, đảm bảo đo lường và tập huấn nghiệp vụ đo lường hỗ trợ doanh nghiệp. Thực hiện khảo sát đánh giá hiện trạng các doanh nghiệp cần đổi mới hoạt động đo lường và đề xuất phát triển chuẩn đo lường, danh mục phương tiện đo các loại được khuyến khích phát triển tại địa phương. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp về vai trò, tầm quan trọng của hoạt động đo lường.

Nhờ đó các hoạt động hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng TCĐLCL đã cho thấy hiệu quả rõ rệt qua chất lượng nông sản, truy xuất nguồn gốc, mã QR Code và tiêu chuẩn sản phẩm OCOP. Việc đo lường và tiêu chuẩn trở thành lực đòn bẩy giúp doanh nghiệp nâng cao chất lượng và cạnh tranh trong thị trường khốc liệt hiện nay, đặc biệt khi hàng hóa xuất khẩu đòi hỏi chứng nhận rõ ràng, thông tin minh bạch.

Nhiều mô hình sản xuất ở Vĩnh Long cho thấy hiệu quả khi áp dụng TCĐLCL và chuyển đổi số. Tại khu vườn công nghệ cao 4,66 ha ở xã Tân Lược, dưa lưới đạt OCOP 4 sao, khoai lang có mã số vùng trồng nhờ đầu tư bài bản và được ngành chức năng hỗ trợ chứng nhận nên dễ tiêu thụ, tăng sức cạnh tranh. Tổ hợp tác sầu riêng 30,3 ha ở ấp Cây Điều (xã Cái Ngang) cũng được tập huấn kỹ thuật, áp dụng truy xuất nguồn gốc, chuyển đổi số nên năng suất, chất lượng tăng rõ rệt, tiêu thụ thuận lợi, được người tiêu dùng tin tưởng.

Theo Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Vĩnh Long, đây là kết quả bước đầu của việc tăng cường tuyên truyền, kiểm tra, áp dụng tiêu chuẩn quốc gia, quản lý chất lượng, mã số mã vạch, truy xuất nguồn gốc và khuyến khích doanh nghiệp áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến như ISO 9001, ISO 14001, ISO 22000 trong sản xuất, kinh doanh.

Nhiều mô hình sản xuất ở Vĩnh Long cho thấy hiệu quả khi áp dụng TCĐLCL và chuyển đổi số. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, theo Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Vĩnh Phong, hiện nay vẫn còn nhiều thách thức đó là nhận thức của doanh nghiệp nhỏ lẻ chưa cao; chi phí để đạt tiêu chuẩn, chứng nhận đôi khi là rào cản; hệ thống đo lường phụ trợ, phòng thử nghiệm tại một số địa phương chưa đủ năng lực; quy trình cấp phép, chứng nhận còn phức tạp. Chỉ thị 38-CT/TW và Quyết định 1703/QĐ-TTg đặt ra nhiệm vụ cần cải thiện những điểm này để đảm bảo công bằng giữa doanh nghiệp lớn và nhỏ.

Liên quan đến vấn đề này, theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, công tác TCĐLCL cần được các tổ chức, doanh nghiệp nhìn nhận là đòn bẩy giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo dựng uy tín, chứ không chỉ đơn thuần là chi phí tuân thủ.

Tiêu chuẩn chính là nền tảng kỹ thuật cho mọi hoạt động kinh tế – xã hội và là một phần quan trọng của hệ thống thể chế quốc gia. Chúng đóng vai trò dẫn dắt trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đồng thời nâng cao năng lực quản trị quốc gia. Bên cạnh đó, tiêu chuẩn còn là công cụ quan trọng, thúc đẩy phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Việt Nam cần định hướng tiêu chuẩn theo chuẩn mực quốc tế, dẫn dắt sự phát triển quốc gia theo xu hướng tiến bộ của nhân loại. Tiêu chuẩn không chỉ là công cụ để kiểm soát chất lượng sản phẩm, hàng hóa mà còn là nền tảng để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đo lường các yếu tố có tác động trực tiếp đến đời sống xã hội và năng lực cạnh tranh của đất nước. Tiêu chuẩn đo lường không chỉ giới hạn ở các thiết bị kỹ thuật, mà còn phải mở rộng sang việc đánh giá chất lượng cuộc sống, năng suất lao động và sự đóng góp của ngành khoa học – công nghệ vào nền kinh tế. Quốc gia muốn phát triển theo hướng nào thì dùng tiêu chuẩn để dẫn dắt quốc gia theo hướng đó. Bởi vậy, tiêu chuẩn phải toàn diện, bao phủ tất cả 5 lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường, bao phủ tất cả các ngành. Nhằm vào mục tiêu nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy phát triển chất lượng cao, dựa trên khoa học- công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, thúc đẩy các mô hình phát triển mới, tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

An Dương