Sức bật mới của doanh nghiệp Hải Phòng, khẳng định năng lực cạnh tranh

Thành phố Hải Phòng thời gian qua được xác định là một trong những địa phương đi đầu trong cả nước về phát triển khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS). Theo đó, việc khuyến khích doanh nghiệp đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa áp dụng công nghệ, đổi mới quy trình sản xuất, quản trị, dịch vụ không còn chỉ là định hướng mà đã trở thành yêu cầu thực tiễn.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, thương mại điện tử, logistics và chuỗi cung ứng đang phát triển nhanh, doanh nghiệp Hải Phòng chịu áp lực cải tiến liên tục để giữ vững sức cạnh tranh. Tuy nhiên, thực tế không phải doanh nghiệp nào cũng dễ dàng thích nghi với đổi mới. Nhiều doanh nghiệp trong các khu công nghiệp cả doanh nghiệp nội địa lẫn doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đang bước vào giai đoạn chuyển đổi: từ sản xuất truyền thống sang ứng dụng công nghệ cao, từ quản lý thủ công sang quy trình tự động, số hóa.

Điểm mốc quan trọng giúp doanh nghiệp xác định hướng phát triển rõ ràng là việc Hải Phòng triển khai Kế hoạch 192/KH-UBND và các văn bản liên quan nhằm thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Chính phủ về đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS đến năm 2030.

Theo Kế hoạch, thành phố đặt mục tiêu cao, nâng tỷ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo lên trên 40% tổng doanh nghiệp, hình thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo công nghiệp công nghệ cao, logistics, dịch vụ, thương mại, khởi nghiệp.

Song song với chính sách, Hải Phòng tổ chức các hoạt động thiết thực để hỗ trợ doanh nghiệp, như Techfest Hải Phòng 2025 — nơi kết nối nhà nước, doanh nghiệp, nhà đầu tư, viện nghiên cứu, startup, nhằm hợp tác, chia sẻ công nghệ, tìm kiếm nguồn lực đầu tư, phát triển sản phẩm mới. Đây là một phần trong nỗ lực tạo “đường băng cất cánh” cho đổi mới sáng tạo tại địa phương.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp công nghiệp, logistics và dịch vụ tại Hải Phòng đã chủ động tận dụng các chính sách, cơ chế hỗ trợ để thúc đẩy đổi mới mạnh mẽ. Từ các khu công nghiệp, cả doanh nghiệp FDI lẫn nội địa đều bắt đầu ứng dụng tự động hóa, số hóa quản lý, nâng cấp thiết bị và áp dụng các tiêu chuẩn cao hơn nhằm phù hợp với chuỗi cung ứng toàn cầu. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp còn triển khai các mô hình đổi mới sáng tạo đa dạng, từ công nghệ cao, chuyển đổi số đến cải tiến kỹ thuật nội bộ, cho thấy đổi mới sáng tạo có thể thực hiện ở mọi quy mô và lĩnh vực, miễn là doanh nghiệp sẵn sàng thay đổi để nâng cao năng suất và chất lượng.

Trước hết, Autel Robotics Vietnam là một ví dụ tiêu biểu trong nhóm doanh nghiệp công nghệ cao. Công ty đặt tại khu công nghiệp VSIP đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ số và quy trình hiện đại trong sản xuất thiết bị điện tử và robot. Việc chuyển đổi từ mô hình sản xuất truyền thống sang quy trình tự động hóa, tiêu chuẩn hóa giúp doanh nghiệp không chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn cải thiện đáng kể năng suất, giảm sai sót trên dây chuyền và đáp ứng yêu cầu khắt khe của các tập đoàn trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây cũng là minh chứng rõ nét cho khả năng hội nhập của doanh nghiệp Hải Phòng trong lĩnh vực công nghệ cao.

Không chỉ có lĩnh vực công nghệ, khối doanh nghiệp chế biến – xuất khẩu cũng cho thấy nỗ lực đổi mới mạnh mẽ. Chẳng hạn, Ha Long Export Seafood Processing JSC đã đầu tư vào công nghệ chế biến và bảo quản hiện đại, đồng thời đẩy mạnh số hóa quy trình bán hàng và mở rộng kênh phân phối qua thương mại điện tử. Những thay đổi này giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường, nâng cao khả năng truy xuất và chất lượng lô hàng – yếu tố quan trọng trong xuất khẩu nông sản, thủy sản hiện nay. Nhờ đó, công ty không chỉ duy trì thị trường hiện hữu mà còn khai thác hiệu quả các cơ hội từ các hiệp định thương mại, tăng khả năng cạnh tranh trước biến động thị trường quốc tế.

Bên cạnh các doanh nghiệp công nghệ cao và xuất khẩu, một điểm sáng khác đến từ khối cơ khí chế tạo, nơi đổi mới sáng tạo được thể hiện không phải bằng công nghệ đắt đỏ mà bằng chính sáng kiến kỹ thuật nội tại. Tại Bumhan Vina Heavy Industries, một kỹ sư đã nghiên cứu và áp dụng giải pháp “chuyển đổi vật liệu gioăng để tránh rò khí tại lối vào nồi hơi tái sinh nhiệt”. Dù là một thay đổi nhỏ trong quy trình kỹ thuật, sáng kiến này giúp doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể chi phí vật tư và nhân công, với tổng mức tiết kiệm ước đạt 118.000 USD. Điều này cho thấy đổi mới sáng tạo có thể xuất phát từ những cải tiến giản đơn, nhưng mang lại tác động lớn cho doanh nghiệp truyền thống.

Nhìn tổng thể, những chuyển động tại Autel Robotics Vietnam, Ha Long Export Seafood Processing và Bumhan Vina Heavy Industries cho thấy đổi mới sáng tạo đang trở thành “động cơ tăng trưởng” mới của doanh nghiệp Hải Phòng. Từ công nghệ cao, số hóa quản trị, tối ưu chuỗi cung ứng đến các sáng kiến kỹ thuật ngay trên dây chuyền sản xuất, ĐMST giúp doanh nghiệp nâng năng suất, kiểm soát chất lượng, giảm chi phí và cải thiện độ tin cậy của sản phẩm. Những minh chứng này khẳng định ĐMST có thể bắt đầu từ các dự án lớn hoặc từ những cải tiến nhỏ, nhưng đều tạo ra giá trị thiết thực, giúp doanh nghiệp thích ứng tốt hơn trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt.

Đặc biệt, trong giai đoạn hội nhập sâu rộng, doanh nghiệp nào đổi mới – doanh nghiệp đó tồn tại; doanh nghiệp nào đổi mới liên tục – doanh nghiệp đó bứt phá. ĐMST vì thế không chỉ là lựa chọn chiến lược mà đã trở thành điều kiện bắt buộc để nâng cao năng suất chất lượng, củng cố năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường. Với định hướng đúng đắn của thành phố và sự chủ động của doanh nghiệp, Hải Phòng đang có cơ sở vững chắc để hình thành một cộng đồng doanh nghiệp đổi mới sáng tạo mạnh, góp phần đưa kinh tế địa phương bứt tốc trong những năm tới.

An Dương