Doanh nghiệp ngành gỗ chủ động trang bị kiến thức về phòng vệ thương mại

Theo số liệu thống kê, tính đến hết tháng 11 năm 2020, kim ngạch xuất khẩu ngành gỗ đạt trên 11 tỷ USD, tăng 15,6% so với cùng kỳ năm 2019. Có thể nói, gỗ là một trong những ngành dẫn đầu trong việc kéo kim ngạch xuất khẩu của các mặt hàng nông lâm sản cả nước lên trong thời gian đại dịch Covid-19 hoành hành.

Trao đổi về vấn đề trên, ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) cho biết, các doanh nghiệp ngành gỗ cần trang bị kiến thức về phòng vệ thương mại, đáp ứng yêu cầu trong kiểm soát gỗ nguyên liệu nhập khẩu, triển khai các biện pháp nhằm giảm rủi ro trong hoạt động xuất nhập khẩu...

Hiện nay, ngành gỗ đang ở đầu "chiến tuyến" trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa các cường quốc đang tiếp tục diễn ra. Từ đầu năm đến nay, ngành liên tiếp đối mặt với các vụ kiện chống bán phá giá từ Hoa Kỳ, Hàn Quốc, cụ thể đối với mặt hàng gỗ dán có liên quan đến các hành vi gian lận thương mại, lẩn tránh thuế.

Gần đây nhất, Cơ quan đại diện Thương mại của Hoa Kỳ cáo buộc ngành gỗ Việt Nam sử dụng gỗ bất hợp pháp tại thị trường nội địa và trong sản phẩm xuất khẩu vào Hoa Kỳ. Nguy cơ Chính phủ Hoa Kỳ áp dụng các biện pháp hạn chế thương mại đối với các mặt hàng gỗ của Việt Nam vào các thị trường này là rất lớn.

Bên cạnh đó, ông Phùng Gia Đức, Phó Trưởng phòng Xử lý phòng vệ thương mại nước ngoài (Cục Phòng vệ Thương mại, Bộ Công Thương) cũng cho biết, đến nay Việt Nam đã bị điều tra tổng cộng 199 vụ việc, trong 5 năm gần đây nhất có tới 97 vụ điều tra phòng vệ thương mại. Các thị trường điều tra nhiều nhất là Hoa Kỳ, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Australia, Canada, EU, Philippines. Riêng trong năm 2020, Việt Nam đang bị điều tra 37 vụ việc. Các vụ việc liên quan tới sản phẩm gỗ của Việt Nam gồm Hoa Kỳ điều tra chống lẩn tránh thuế đối với sản phẩm gỗ dán. Ấn Độ điều tra chống bán phá giá đối với gỗ ván MDF.

Vì vậy, để tránh các vụ việc bị điều tra chống bán phá giá, chống lẩn tránh thuế, ông Đức nhấn mạnh, khi xuất khẩu sang thị trường nào đó, phải có nguồn thông tin từ các đối tác nhập khẩu từ chính thị trường đó. Ngay khi có thông tin về điều tra chống bán phá giá, các doanh nghiệp phải có những hành động ứng phó. Bộ Công Thương sẽ đưa ra những thông tin cảnh báo để hỗ trợ doanh nghiệp.

“Hiện Bộ Công Thương có cơ chế cảnh báo sớm. Trong 2 quý gần đây, chúng tôi liên tục cập nhật sản phẩm gỗ có nguy cơ bị kiện”, ông Đức thông tin.

Liên quan đến vấn đề này, bà Phan Mai Quỳnh, Phó Trưởng phòng Điều tra thiệt hại và Tự vệ (Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương) lưu ý, trước khi có vụ việc xảy ra, các nhà xuất khẩu cần cập nhật danh mục cảnh báo sớm của Cục Phòng vệ thương mại; xây dựng đội ngũ về lĩnh vực phòng vệ thương mại trong nội bộ; tìm hiểu quy định phòng vệ thương mại của nước điều tra; đa dạng hóa sản phẩm; tập trung vào các sản phẩm chất lượng cao; đa dạng hóa thị trường. 

Đối với nhà sản xuất trong nước, cần theo dõi tình hình hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam, đồng thời sử dụng công cụ phòng vệ thương mại để bảo vệ ngành sản xuất trong nước. Nếu có sự chuẩn bị kỹ lưỡng thì sẽ vượt qua được các hàng rào điều tra chống bán phá giá từ các nước.

Đồng thời doanh nghiệp cần sẵn sàng phương án đối phó nếu có vụ kiện xảy ra (thu thập đầy đủ các thông tin, dữ liệu, sổ sách để chứng minh khi cần, có phương án thay đổi thị trường xuất khẩu nếu bị áp thuế…) để hạn chế tối đa những thiệt hại do các vụ kiện phòng vệ thương mại gây ra.

Mai Phương