Đổi mới mô hình kinh doanh, thúc đẩy xuất khẩu trực tuyến

Đây là nhận định của các chuyên gia, nhà quản lý tại Diễn đàn Thương mại điện tử xuyên biên giới 2025 (VOIEF) diễn ra ngày 18/12/2025 tại Hà Nội. Diễn đàn do Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) phối hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cùng VITV tổ chức.

Bà Lại Việt Anh- Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) phát biểu tại sự kiện

Với chủ đề “Đưa xuất khẩu trực tuyến thành điểm sáng của Thương mại điện tử”, diễn đàn là nơi trao đổi về chính sách và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp phát triển kinh doanh trên môi trường số, đồng thời định hướng xuất khẩu trực tuyến trong giai đoạn tới.

Bà Lại Việt Anh- Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử cho biết, năm 2025, thương mại điện tử (TMĐT) đang trở thành một trong những lĩnh vực tăng trưởng nhanh nhất của nền kinh tế, với mức dự kiến trên 25%. Quy mô thương mại điện tử cán mốc 31 tỷ USD và chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng. Việt Nam giữ vững vị trí trong Top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử nhanh nhất thế giới và đứng thứ ba về quy mô thị trường ở ASEAN (sau Indonesia và Thái Lan).

Ông Bùi Trung Kiên- Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) chia sẻ, trong những năm gần đây, thương mại điện tử nước ta phát triển mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng cao, bao gồm thương mại điện tử xuyên biên giới. Xuất khẩu trực tuyến đã trở thành một điểm sáng và sẽ đóng góp tích cực vào kinh tế đất nước nếu chúng ta có các chính sách và giải pháp phù hợp.

Nhằm thúc đẩy xuất khẩu trực tuyến, Hiệp hội đã thành lập Liên minh Hỗ trợ Xuất khẩu trực tuyến với mong muốn tạo ra hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu trực tuyến.

Nhận định, năm 2025 sẽ là năm bản lề đối với xuất khẩu trực tuyến, là năm lĩnh vực này chuyển từ giai đoạn Khởi động để bước sang giai đoạn mới–giai đoạn Cất cánh, ông Bùi Trung Kiên khẳng định, trong giai đoạn 2026–2030, TMĐT không chỉ dừng lại ở câu chuyện thị trường nội địa. Đây được đánh giá là giai đoạn then chốt để Việt Nam từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm xuất khẩu TMĐT của khu vực.

Trong bối cảnh đó, xuất khẩu trực tuyến không chỉ là một kênh bổ trợ, mà cần được xác định là một trụ cột tăng trưởng mới, góp phần nâng cao giá trị hàng hóa Việt Nam, mở rộng thị trường và tăng sức chống chịu của doanh nghiệp trước những biến động toàn cầu.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) Bùi Trung Kiên: xuất khẩu trực tuyến không chỉ là một kênh bổ trợ, mà là một trụ cột tăng trưởng mới

Thực tiễn cho thấy, TMĐT xuyên biên giới đang mở ra cơ hội rất lớn cho doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thông qua các nền tảng số, doanh nghiệp có thể tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng quốc tế, rút ngắn chuỗi trung gian, giảm chi phí và nhanh chóng thử nghiệm sản phẩm trên nhiều thị trường. Tuy nhiên, đi cùng với cơ hội là không ít thách thức, từ khung khổ pháp lý, logistics, thanh toán, tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế, cho tới năng lực vận hành và xây dựng thương hiệu bền vững trên thị trường toàn cầu.

“Để xuất khẩu trực tuyến thực sự trở thành điểm sáng của thương mại điện tử, cần có sự đồng hành chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp. Trong đó, Nhà nước đóng vai trò kiến tạo chính sách và hành lang pháp lý; các hiệp hội làm cầu nối, hỗ trợ thông tin, đào tạo và kết nối; còn doanh nghiệp là chủ thể trung tâm, trực tiếp đổi mới mô hình kinh doanh, nâng cao năng lực và chinh phục thị trường quốc tế”- ông Bùi Trung Kiên nhấn mạnh.

Nói về chiến lược phát triển xuất nhập khẩu và tác động đến thương mại điện tử xuyên biên giới, ông Trần Thanh Hải- Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho hay, 5 năm vừa qua (2020-2025), hoạt động xuất nhập khẩu đã ghi dấu một giai đoạn bứt phá mạnh mẽ, trở thành trụ cột quan trọng của tăng trưởng kinh tế. Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu bình quân đạt khoảng 10%/năm, đưa Việt Nam gia nhập nhóm 20 nền kinh tế có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất thế giới từ năm 2023.

Trong 11 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 430,2 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến cả năm 2025, xuất khẩu ước đạt trên 470 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2024, khẳng định vị thế của Việt Nam là một trong những nền kinh tế có độ mở cao và là điểm sáng trong thương mại khu vực và toàn cầu.

Theo ông Hải, thương mại điện tử xuyên biên giới đang mở ra dư địa lớn cho xuất khẩu, đặc biệt đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, song cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về nâng cao năng lực số, logistics và tuân thủ quy định thị trường quốc tế.

Ông Trần Thanh Hải- Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu thông tin về Chiến lược phát triển xuất nhập khẩu và tác động đến thương mại điện tử xuyên biên giới

Theo các chuyên gia, giai đoạn 2026–2030 được đánh giá là thời điểm then chốt để Việt Nam hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm xuất khẩu thương mại điện tử của khu vực, đòi hỏi chiến lược toàn diện về nền tảng, chính sách và tư duy phát triển.

Bên cạnh đó, các giải pháp hỗ trợ từ phía Nhà nước như hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng logistics, thúc đẩy chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp cũng được xác định là những yếu tố then chốt để duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu cao và bền vững.

Diễn đàn quy tụ các cơ quan quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp dẫn đầu, mang đến góc nhìn toàn diện cho cộng đồng xuất khẩu trực tuyến Việt Nam.

Tại diễn đàn, các phiên thảo luận tập trung vào chính sách và pháp luật cho thương mại điện tử xuyên biên giới giai đoạn 2026–2030. Điểm nhấn là Luật Thương mại điện tử vừa được Quốc hội thông qua, bổ sung các quy định mới về quản lý nền tảng xuyên biên giới, minh bạch dữ liệu giao dịch, hiện đại hóa quy trình hải quan và tăng cường bảo vệ người tiêu dùng, góp phần tạo hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho hoạt động xuất khẩu trực tuyến.

Cũng trong khuôn khổ sự kiện, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã công bố Báo cáo Thương mại điện tử xuyên biên giới 2025, cập nhật xu hướng thị trường, hành vi mua sắm quốc tế, dự báo kim ngạch xuất khẩu qua kênh thương mại điện tử, đồng thời nhận diện nhóm hàng chủ lực, thị trường tiềm năng và đề xuất giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

Lê Kim Liên