Dự án đưa người lên sống trên sao Hỏa phải chăng chỉ là chiêu lừa?

Năm 2012, công ty Mars One gây chú ý khi công bố kế hoạch đình đám nhằm đưa người lên sao Hỏa trong năm 2025. Đầu năm nay, dư luận càng chú ý hơn khi trong danh sách ứng cử viên, có một chàng trai Việt Nam góp mặt. Tuy nhiên, càng ngày kế hoạch này càng bộc lộ nhiều dấu hiệu của một vụ lừa đảo, không hơn không kém. 

Dự án không tưởng

Sao Hỏa gần như không có bầu khí quyển, do đã bị các cơn gió Mặt trời hoạt động trong hàng tỉ năm qua tước mất. Việc này khiến bề mặt hành tinh đỏ có lượng phóng xạ đủ lớn để giết chết các sinh vật sống. Nhiệt độ trung bình bề mặt là -20 độ C. Ngoài ra, cứ sau mỗi 5 năm, hành tinh này lại bao trùm trong một cơn bão bụi, có thể chặn ánh sáng mặt trời trong nhiều tháng liền.

Dự án đưa người lên sao Hỏa sống thu hút rất nhiều sự chú ý

Vì thế khi Mars One, một công ty phi lợi nhuận tới từ Hà Lan, chưa từng có kinh nghiệm gì về chinh phục không gian, nói rằng họ có thể đưa người lên sao Hỏa trong 10 năm, với ngân sách 6 tỉ USD, nhiều chuyên gia đã cười lớn. “Tôi không muốn cản đường, nhưng tôi rất nghi ngờ chương trình sẽ diễn ra đúng khung thời gian mà họ nói” - Neil deGrasse Tyson, một nhà nghiên cứu không gian cho tờ Business Insider biết.

Mars One gây chú ý vì kế hoạch đưa người định cư lên sao Hỏa rất “hoành tráng”. Theo đó, trong năm nay, các ứng cử viên hàng đầu sẽ bắt đầu tiến trình huấn luyện để trở thành phi hành gia tới sao Hỏa. Kết thúc huấn luyện, Mars One sẽ chọn 24 người xuất sắc nhất.

Mục tiêu năm 2024, 4 phi hành gia đầu tiên rời Trái đất và sẽ phải mất từ 6 - 8 tháng để họ tới đích, vào năm 2025. Do nhân loại không có công nghệ để đưa các phi hành gia từ sao Hỏa trở về, họ sẽ ở lại đây vĩnh viễn. Chưa dừng ở đó, Mars One khiến người ta trợn mắt khi tuyên bố nhiệm vụ chỉ tốn có 6 tỉ USD, thấp hơn nhiều so với ước tính chi phí để thực hiện chuyến bay có người lái của Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) lên sao Hỏa, dự kiến tốn từ 80 - 100 tỉ USD.

Người trong cuộc lên tiếng

Joseph Roche, một trợ giảng tại trường Cao đẳng Giáo dục Trinity, người nằm trong danh sách 100 ứng viên có khả năng được lên sao Hoả đã lên tiếng về cuộc thi này. Trong bài viết đăng trên tạp chí Medium, Roche nói rằng dự án này có rất nhiều thông tin sai lệch và thiếu xót. Trước tiên, dù Mars One tuyên bố dự án thu hút tới hơn 200.000 người tham gia, con số chính xác theo anh được biết chỉ là 2.761 người.

Tổ chức này nói rằng họ đã nhờ các tiến sĩ, chuyên gia hàng đầu đánh giá, chọn lọc ứng cử viên tiềm năng, nhưng Roche khẳng định chuyện này không xảy ra. Để lọt vào top 100, anh chỉ cần trả lời một bảng câu hỏi trắc nghiệm (với câu trả lời chủ yếu là có/không), tải video lên một trang web, khám sức khỏe tại bệnh viện địa phương và được phỏng vấn ngắn qua Skype.

Một ứng cử viên trong dự án đưa người lên sao Hỏa đã lên tiếng

Roche cũng chưa từng gặp trực tiếp bất kỳ ai trong dự án Mars One. Anh nhận xét tiến trình lựa chọn phi hành gia của Mars One đầy hạn chế và thua xa tiêu chuẩn của hoạt động chọn phi hành gia bình thường. Ngoài ra, điều khiến anh nghi ngại nhất chính là việc, Mar-One luôn tìm cách moi tiền từ những ứng viên. Họ khuyến khích các ứng viên chi tiền để được thăng hạng trong một bảng xếp hạng vô nghĩa, tại một website mang tên “Nền tảng cộng đồng Mars One", một cộng đồng dành riêng cho những người tham gia dự án Mars One.

Dấu hiệu lừa đảo

Chỉ còn 10 năm nữa để Mars One đưa người lên sao Hỏa là điều vô cùng khó thực hiện. Một tổ chức lớn và uy tín như NASA cũng chỉ đặt mục tiêu “có thể” đưa người lên quỹ đạo sao Hỏa trong những năm 2030 mà thôi. NASA cũng đề ra kế hoạch đưa người đầu tiên đặt chân lên sao Hỏa vào những năm 2060, song đây chỉ là dự kiến trong tương lai xa. 

Theo một nghiên cứu của Học viện công nghệ Massachussett, các phi hành gia của Mars One sẽ chết ngạt chỉ 68 ngày sau khi tới sao Hỏa, nếu sử dụng công nghệ hiện nay, do thiết bị không đủ khả năng sản xuất oxy phục vụ họ. 

Sáng lập viên Dự án đưa người lên sao Hỏa Mars One, Bas Lansdorp, khẳng định công ty ông không lừa đảo.

Mars One cũng nói rằng họ đã đề nghị công ty Survey Satellite Technology Ltd sản xuất vệ tinh liên lạc phục vụ việc phóng lên sao Hỏa vào năm 2018; Lockheed Martin chế tàu thăm dò để phóng vào năm 2020 và dùng tên lửa Falcon Heavy của SpaceX để lên sao Hỏa. Tuy nhiên Mars One chưa thương thảo và có hợp đồng với bất kỳ công ty nào ở trên.

Ngoài ra còn phải đề cập tới các câu hỏi, rằng các phi hành gia của Mars One sẽ sống bằng thứ gì và liệu họ sẽ chịu tác động gì từ một chuyến đi dài 7 - 8 tháng trong không gian, cũng như môi trường trên sao Hỏa.

Khi bị dồn vào chân tường, Mars One bèn ra tuyên bố nói rằng mục tiêu của họ không chỉ nhắm tới việc đưa người lên sao Hỏa mà còn truyền cảm hứng để con người nghĩ tới hoạt động chinh phục không gian. “Có nhiều thứ sẽ thu được từ các hoạt động như thế này” - Sonia Van Meter, một thành viên thuộc nhóm Mars 100 nói - “Nó không tốn kém, nhưng vinh quang lớn nhất là nó truyền cảm hứng cho mọi người”.

Anh Toàn (T/h)