Giải pháp nào kiềm chế lạm phát trong năm 2022?

Năm 2021, Việt Nam đã vượt qua nhiều khó khăn, trở ngại trong phòng chống dịch Covid-19 và duy trì phát triển kinh tế, ổn định đời sống nhân dân. Kết quả của những nỗ lực đó là GDP tăng trưởng 2,58% và CPI ở mức 1,84%. Đây là tiền đề để chúng ta bước sang năm 2022 với tâm thế mới, linh hoạt, chủ động trong phòng chống dịch và phát triển sản xuất, kinh doanh dịch vụ trong điều kiện bình thường mới.

Trong năm 2022 chúng ta phấn đấu GDP tăng từ 6 đến 6,5% và CPI ở mức 4%. Đây là mục tiêu phấn đấu khá cao đòi hỏi quyết tâm và sự chỉ đạo quyết liệt, bằng nhiều giải pháp cụ thể, đồng thời phấn đấu ngay từ những tháng đầu năm. Riêng về dự báo lạm phát, để đạt được chỉ tiêu đề ra chúng ta cần quan tâm đến những yếu tố sau.

Giá hàng hóa đang có xu hướng tăng thời gian qua. 

Điều đầu tiên cần đề cập tới đó là sản xuất kinh doanh dịch vụ ở Việt Nam hiện còn phụ thuộc khá lớn vào năng lượng, nguyên, nhiên vật liệu, phụ liệu của nước khác đặc biệt là các ngành như điện tử, dệt may, da giày, nhựa, sắt thép, hóa chất… Trong bối cảnh tình hình địa chính trị thế giới còn diễn biến phức tạp, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp tuy mức độ có đỡ nguy hiểm hơn, các nước đang lần lượt mở cửa trở lại về du lịch, dịch vụ và phát triển sản xuất, từ đó dẫn tới giá năng lượng, nguyên nhiên vật, liệu... sẽ tăng lên.

Điều này sẽ bất lợi cho chúng ta, mặt khác, các chi phí về vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu vẫn chịu ảnh hưởng của việc chuỗi cung ứng đứt gãy chưa được nối lại hoàn toàn làm cho chi phí sản xuất kinh doanh dịch vụ vẫn ở mức cao ảnh hưởng đến giá thành hàng hóa, giảm năng lực cạnh tranh của hàng Việt ở thị trường nội địa. Điều đó cũng tạo thêm áp lực lạm phát ngay từ những quý đầu năm 2022.

Do đó, cần phải khắc phục khó khăn ở trên bằng cách từng bước chủ động dự trữ năng lượng, tìm kiếm những nguyên vật liệu, phụ liệu trong nước cũng như ở các nước khác để tránh phụ thuộc vào một vài quốc gia. Khẩn trương kết nối lại các chuỗi cung ứng phục vụ cho xuất nhập khẩu, hàng hóa, nguyên vật liệu và tiêu thụ ở thị trường nội địa, đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông, giảm bớt chi phí vận chuyển, logictics nhằm hạ giá thành sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa việt ngay tại thị trường nội địa nhằm giảm bớt áp lực lạm phát.

Ảnh minh hoạ

Yếu tố thứ hai cần quan tâm đến đó là cầu tiêu dùng. Bởi sau thời gian giãn cách, cầu tiêu dùng bị nén lại, nay được bung ra một cách mạnh mẽ hơn, làm cho nhu cầu mua sắm du lịch, dịch vụ phát triển nhanh chóng với số lượng lớn hơn và chu kì mua sắm tăng lên bù đắp những thiếu hụt trong thời gian có dịch. Chính vì vậy sẽ tạo ra sức ép lạm phát ngay từ đầu năm mà cụ thể là áp lực tăng do mua sắm, du lịch. Cần khuyến khích tiết kiệm, tiêu dùng hợp lý trong các tầng lớp dân cư, tập trung mua sắm vào những mặt hàng thiết yếu, giải tỏa tâm lý tích trữ hàng hóa

Yếu tố thứ ba cần nói là vai trò của hệ thống phân phối quốc gia. Kinh nghiệm trong 2 năm chống dịch cho thấy, một khi chợ (kể cả chợ đầu mối), siêu thị bị tạm thời đóng cửa với số lượng lớn thì việc đảm bảo cho tiêu dùng bị gián đoạn. Hàng hóa nhất là nông sản không có người thu hoạch và vận chuyển đến nơi tiêu thụ. Ở các kênh bán lẻ, hàng hóa thiếu hụt, gây ra hiện tượng đầu cơ nâng giá làm cho giá hàng hóa từ sản xuất đến tiêu dùng lẻ tăng gấp 3-4 lần, gây tâm lý bất ổn cho thị trường về giá cả và túi tiền của người tiêu dùng bị xâm hại một cách vô lý.

Chính vì vậy cần tiếp tục củng cố hệ thống phân phối nội địa một cách vững chắc bao gồm việc thực hiện giao dịch mua bán hàng hóa công khai, minh bạch, không ép cấp ép giá, chiết khấu, kiên quyết xử lý hiện tượng thao túng ở khâu bán lẻ của một số thương hiệu có thế mạnh làm cho giá cả bị đẩy lên một cách vô lý trên thị trường. Trong tình hình hiện nay thì nguồn cung hàng hóa Việt khá dồi dào nhưng "cổ họng" bán lẻ còn hẹp và có lúc trục trặc không tiêu thụ hết.

Chính vì vậy cần đẩy mạnh xây dựng cơ sở hạ tầng bán lẻ bao gồm chợ, siêu thị và trung tâm thương mại, hệ thống chợ đầu mối kiêm sàn giao dịch hàng hóa nông sản thực phẩm, kho dự trữ, bảo quản hàng lạnh, hàng chuyên dùng, ứng dụng công nghệ số, sàn thương mại điện tử để giao dịch hàng hoá nhanh, ít chi phí, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trên các địa bàn, giáo dục thái độ nhân văn, chia sẻ trong chuỗi sản xuất phân phối bán lẻ... Tất cả những việc làm trên nhằm hạn chế biến động về giá cả góp phần vào việc hạn chế tố độ tăng CPI chung trong năm 2022 và cả những năm tiếp theo.

Ngoài những yếu tố trên, về mặt vĩ mô cần kiên quyết chỉ đạo đảm bảo những cân đối lớn của nền kinh tế. Thu chi ngân sách đúng kế hoạch và hiệu quả; tiếp tục mở rộng đầu tư công nhất là cho cơ sở hạ tầng, giảm bớt các thủ tục hành chính và chi phí cho doanh nghiệp và người dân; thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí tham nhũng. Xây dựng bộ máy hành chính phục vụ nhân dân trong sạch vững mạnh.

Bên cạnh đó, cần khơi dậy lòng yêu nước, ý chí vươn lên trong các vị trí, nhiệm vụ được giao. Thực hiện nguyên tắc công khai minh bạch, tính nhân văn, chia sẻ trong cộng đồng các doanh nghiệp và trong xã hội. "Rủi ro chia sẻ lợi nhuận hài hòa" như chỉ đạo của người đứng đầu Chính phủ. Làm tốt những vấn đề trên chắc chắn chỉ tiêu lạm phát trong năm 2022 sẽ có khả năng chỉ dao động trong khoảng 2,7-3,5% góp phần vào việc hoàn thành nhiệm vụ, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cả nước.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú