'Giảm cân thần tốc', 'làm đẹp cấp tốc' - vòng xoáy nguy hiểm

Mới đây, Bệnh viện Quân y 175 (TP.HCM) tiếp nhận và điều trị thành công cho một bệnh nhân bị tổn thương da nghiêm trọng do sử dụng sản phẩm giảm mỡ bụng và collagen không rõ nguồn gốc. Nữ bệnh nhân 40 tuổi nhập viện trong tình trạng sốt cao, tổn thương da lan rộng, mệt mỏi, chán ăn.

Trước đó, chị mua các sản phẩm được quảng cáo “giảm cân, đẹp da, tăng miễn dịch” với giá chỉ 300.000 - 400.000 đồng/hộp trên mạng. Chỉ sau vài tuần sử dụng, chị xuất hiện phát ban, mụn nước, viêm loét niêm mạc họng, da trợt loét toàn thân. Xét nghiệm cho thấy chị bị tăng men gan, suy thận, viêm nặng, nguy cơ biến chứng thành hội chứng Stevens-Johnson hoặc hội chứng Lyell – những phản ứng dị ứng thuốc cực kỳ nguy hiểm, có thể tử vong.

Nhờ phác đồ điều trị tích cực, bệnh nhân may mắn qua cơn nguy kịch. Tuy nhiên, bác sĩ Danh Bảo Khánh (Bệnh viện Quân y 175) cảnh báo, dị ứng thuốc, đặc biệt từ các sản phẩm không rõ nguồn gốc, có thể tấn công bất cứ ai. Người dân tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hay thực phẩm chức năng khi chưa có chỉ định y tế.

Thực tế, những ca ngộ độc thuốc giảm cân đang ngày càng phổ biến. Một thiếu nữ tại Quảng Ninh trước đó cũng nhập viện vì suy gan cấp sau khi uống thuốc giảm cân “siêu tốc” trên mạng. Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị rối loạn chức năng gan nặng, nghi ngờ do thuốc chứa hoạt chất độc hại.

Theo Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế), nhiều loại thuốc giảm cân trôi nổi chứa các chất cấm nguy hiểm như Sibutramin, Phenolphthalein – từng bị cấm sử dụng tại Việt Nam và nhiều nước khác do gây đột quỵ, tổn thương gan, thận, tim mạch, thậm chí đe dọa tính mạng.

Ảnh minh họa.

Các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, mỗi ngày có tới 60-70 ca chạy thận cấp cứu, trong đó nhiều trường hợp liên quan đến việc dùng thuốc, thực phẩm chức năng “gia truyền”, không rõ nguồn gốc.

TS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) nhấn mạnh, Sibutramin – hoạt chất từng bị Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cấm lưu hành từ năm 2010 có cấu trúc gần giống ma túy, gây rối loạn thần kinh, đột quỵ. Trung tâm từng ghi nhận nhiều ca ngộ độc nặng do sử dụng sản phẩm chứa chất này núp bóng “cà phê giảm cân” hay “thực phẩm chức năng detox”.

Các chuyên gia y tế đồng loạt khuyến cáo: tuyệt đối tránh xa các sản phẩm quảng cáo “giảm cân cấp tốc”, “giảm mỡ siêu nhanh” trên mạng xã hội hoặc kênh bán hàng online. Giảm cân thiếu khoa học có thể dẫn đến rối loạn điện giải, suy thận, hạ huyết áp, đe dọa tính mạng.

TS. Lâm Văn Hoàng, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM) cho biết: việc giảm cân chỉ an toàn khi thực hiện theo phác đồ y tế rõ ràng, có kiểm soát chặt chẽ. Người dân cần tuân thủ theo nguyên tắc giảm cân khoa học - kết hợp dinh dưỡng hợp lý, tập luyện đều đặn, sử dụng thuốc hay thực phẩm chức năng phải đúng loại đã được Bộ Y tế kiểm định, cấp phép.

Theo quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP và Thông tư 43/2014/TT-BYT, thực phẩm bảo vệ sức khỏe (bao gồm sản phẩm giảm cân) phải được công bố tiêu chuẩn và kiểm nghiệm an toàn. Các sản phẩm chứa chất cấm, không có giấy phép lưu hành đều bị cấm sản xuất, kinh doanh.

TS. Hoàng nhấn mạnh: “Giảm cân an toàn là quá trình lâu dài, chứ không thể đốt cháy giai đoạn. Mục tiêu hợp lý là giảm 5-15% trọng lượng trong vòng 6 tháng, đặc biệt cần theo dõi kỹ lượng mỡ nội tạng để phòng bệnh tim mạch, tiểu đường, ung thư”.

Không chỉ thuốc giảm cân, bác sĩ Châu Thị Kim Liên – Chủ tịch Hội Nội thận TP.HCM cũng cảnh báo, thói quen tự ý dùng thuốc giảm đau, kháng viêm, thuốc truyền miệng cũng gây ra hàng loạt ca bệnh thận mạn tính, hiện chiếm tới 12,8% dân số.

Thực tế, nhiều trường hợp còn sử dụng dịch vụ “tiêm thuốc gia truyền” trôi nổi, không kiểm soát. Điển hình như trường hợp ông V. (61 tuổi, Long An) sau hai tuần tiêm thuốc “trị đau lưng” từ người không rõ chuyên môn, bị nhiễm trùng nặng, suýt mất mạng vì nhiễm trùng huyết. Do đó, các chuyên gia đồng loạt cảnh báo: tuyệt đối không dùng thuốc, thực phẩm chức năng, dịch vụ y tế không có nguồn gốc rõ ràng. Mọi sản phẩm chăm sóc sức khỏe bắt buộc phải có kiểm định an toàn, được cấp phép lưu hành hợp pháp, có chỉ định từ bác sĩ.

Thanh Hiền