Hàng hóa bị thu hồi tại nước ngoài tiềm ẩn rủi ro cho người tiêu dùng khi mua sắm trực tuyến, hàng xách tay

Những sản phẩm bị thu hồi thường xuất phát từ các lỗi nguy hiểm về hóa chất, điện, thiết kế sản phẩm thiếu an toàn hoặc bao bì không đáp ứng quy định bảo vệ người dùng. Dưới đây là những trường hợp điển hình và khuyến nghị để người tiêu dùng tự bảo vệ.

Một trong những sản phẩm được công bố thu hồi rộng rãi là dòng tủ lạnh mini mang nhãn hiệu Frigidaire. Khoảng 634.000 chiếc tủ lạnh của hãng Curtis International (Canada) bị thu hồi tại thị trường Hoa Kỳ vì linh kiện điện bên trong có thể chập mạch dẫn tới nguy cơ bốc khói, chảy nhựa, thậm chí cháy nổ. Các mẫu liên quan gồm: EFMIS129, EFMIS137, EFMIS149 và EFMIS175.

Những mẫu này được bán tại các siêu thị và sàn thương mại điện tử lớn từ năm 2020 đến 2023. Sự cố đã gây ít nhất 26 vụ chập điện, bốc khói, thiệt hại tài sản lên tới hơn 700.000 USD. Đặc biệt, có hai trường hợp người dùng ảnh hưởng sức khỏe do hít phải khói độc. Đối với người tiêu dùng Việt Nam, nếu đã mua sản phẩm tương tự qua đường xách tay hoặc kênh quốc tế, nên kiểm tra kỹ số model. Nếu có dấu hiệu lỗi, nên dừng sử dụng ngay và liên lạc nơi bán để được hướng dẫn đổi trả hoặc hoàn tiền.

Cùng với tủ lạnh, một loạt nước hoa nhập khẩu từ Ý bị cảnh báo vì chứa hoạt chất Butylphenyl methylpropional (BMHCA) — chất đã bị cấm sử dụng trong mỹ phẩm ở Liên minh Châu Âu từ năm 2022 do khả năng ảnh hưởng xấu tới hệ sinh sản và gây kích ứng da khi dùng lâu dài. Các nhãn hàng như Shiseido Ever Bloom, Calvin Klein CK Shock và Angel Eau Sucrée nằm trong số sản phẩm bị ảnh hưởng. Người tiêu dùng nên kiểm tra thành phần sản phẩm, chú ý nhãn mác, thông tin cảnh báo để tránh mua phải sản phẩm có thành phần bị cấm.

Một sản phẩm khác cần lưu ý là máy lọc không khí năng lượng mặt trời dành cho ô tô, model GC1 của hãng Future Lab. Sản phẩm này bị thu hồi tại Đài Loan và Trung Quốc vì thiết kế có lỗi cho phép hơi ẩm xâm nhập vào bo mạch, dẫn đến quá nhiệt, pin có thể quá nóng hoặc thậm chí nóng chảy. Ít nhất 43.000 thiết bị bị ảnh hưởng, bao gồm các sản phẩm không có số sê-ri hoặc mang số sê-ri trong những nhóm được cảnh báo cụ thể. Với người tiêu dùng Việt Nam, sản phẩm tương tự được nhập khẩu hoặc đặt hàng từ nước ngoài cần kiểm tra chứng nhận an toàn, số sê-ri và thông tin sản phẩm với nhà sản xuất hoặc đại lý phân phối rõ ràng.

Những trường hợp trên cho thấy mối nguy từ các sản phẩm bị lỗi hoặc không tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế: linh kiện điện dễ cháy hoặc quá nhiệt, hóa chất độc hại trong mỹ phẩm, thiết kế không an toàn gây rủi ro cho trẻ em hoặc người dùng lâu dài. Việc thu hồi sản phẩm ở nước ngoài thường được công khai qua các cơ quan như CPSC (Hoa Kỳ), Safety Gate (Liên minh Châu Âu), hoặc các cơ quan tiêu chuẩn quốc tế nhưng hàng hóa tương tự vẫn có thể lọt vào thị trường Việt Nam qua thương mại điện tử quốc tế hoặc hàng xách tay.

Trước hoàn cảnh này, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia khuyến cáo người tiêu dùng Việt Nam nên mua sản phẩm từ nước ngoài hoặc qua các trang thương mại điện tử, nên kiểm tra kỹ thông tin: tên thương hiệu, số model, mã vạch, số sê-ri nếu có, thông tin cảnh báo hoặc hướng dẫn sử dụng. Nếu sản phẩm nằm trong danh sách bị thu hồi, người tiêu dùng cần dừng sử dụng ngay lập tức.

Ưu tiên lựa chọn các sản phẩm nhập khẩu chính ngạch, có đầy đủ giấy tờ kiểm định chất lượng, có cảnh báo an toàn và thông tin rõ ràng. Tránh mua hàng không rõ nguồn gốc hoặc không rõ chứng nhận quốc tế.

Nếu phát hiện sản phẩm bị lỗi hoặc có nguy cơ tiềm ẩn (ví dụ: nóng hơn bình thường, cháy điện, bao bì có mùi lạ, được quảng cáo chứa hóa chất bị cấm), nên liên hệ nhà cung cấp hoặc nơi bán để được hướng dẫn xử lý thu hồi hoặc hoàn trả sản phẩm. Không nên chủ quan dùng tiếp. Không nên cho trẻ em tiếp xúc với sản phẩm chứa hóa chất nguy hại hoặc các sản phẩm điện có linh kiện chưa được kiểm tra về an toàn nhiệt, điện.

Theo dõi thông tin cảnh báo từ Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, các cơ quan quản lý trong nước và quốc tế về sản phẩm bị thu hồi hoặc nguy cơ mất an toàn. Việc cập nhật tin tức giúp người tiêu dùng có cơ sở quyết định đúng sản phẩm nào nên tránh.

Lưu hình ảnh nhãn sản phẩm, bao bì, mã vạch trong quá trình sử dụng hoặc khi mua hàng nếu cần làm việc với cửa hàng hoặc nhà sản xuất, những dữ liệu này sẽ là bằng chứng quan trọng để xác minh.

Người tiêu dùng cảnh giác hơn trước những sản phẩm bị thu hồi nước ngoài là điều thiết yếu trong bối cảnh thị trường hiện nay. Sự phát triển của thương mại điện tử xuyên biên giới và hàng hóa nhập khẩu không kiểm soát làm cho nguy cơ tiếp xúc với các sản phẩm có lỗi càng gia tăng. Việc chủ động tìm hiểu thông tin, kiểm tra kỹ sản phẩm trước khi sử dụng, và phản ứng nhanh khi phát hiện rủi ro sẽ giúp người tiêu dùng tự bảo vệ mình.

Cuối cùng, trách nhiệm này không chỉ thuộc về người tiêu dùng mà còn là của các doanh nghiệp bán hàng quốc tế và trong nước, cũng như các cơ quan quản lý trong việc thu hồi sản phẩm, thông báo công khai và thiết lập cơ chế phối hợp quốc tế. Chỉ khi mọi bên cùng chung tay, người tiêu dùng Việt Nam mới có thể giảm thiểu được rủi ro từ những sản phẩm không an toàn nhập khẩu hoặc được quảng cáo vượt chuẩn.

An Dương