Hàng triệu thiết bị chạy Windows 10 sẽ “mất kết nối” bảo mật từ 14/10

Vào ngày 14/10, Microsoft sẽ chính thức chấm dứt hỗ trợ hệ điều hành Windows 10. Kể từ thời điểm đó, các máy tính chạy Windows 10 sẽ không còn nhận bản cập nhật bảo mật định kỳ, khiến chúng trở thành mục tiêu dễ bị tấn công bởi virus và phần mềm độc hại nếu tiếp tục kết nối Internet.

Ra mắt từ năm 2015, Windows 10 hiện vẫn chiếm khoảng 45,6% thị phần máy tính toàn cầu, tương đương hơn 600 triệu thiết bị. Tuy nhiên, do yêu cầu phần cứng khắt khe của Windows 11, nhiều chuyên gia ước tính có hàng trăm triệu máy tính không thể nâng cấp. Chuyên gia an ninh mạng Martin Kraemer cảnh báo: “Không có bản vá bảo mật đồng nghĩa với việc người dùng sẽ dễ bị tấn công hơn”. Microsoft cũng thừa nhận nguy cơ này và khuyến nghị người dùng sớm chuyển sang Windows 11 để có trải nghiệm an toàn hơn.

Microsoft khuyến nghị nâng cấp lên Windows 11 để được trải nghiệm hiện đại và bảo mật tốt hơn, nhưng thực tế không phải máy tính nào cũng đáp ứng đủ cấu hình. Với hàng trăm triệu người không thể nâng cấp, các lựa chọn còn lại đều khá hạn chế. Người dùng có thể đăng ký chương trình gia hạn hỗ trợ (ESU) với chi phí từ 30 USD/năm, kéo dài thêm “sự sống” cho thiết bị, dù chỉ là giải pháp tạm thời.

Ngoài ra, họ có thể mua máy tính mới, nhưng đây là lựa chọn tốn kém và đồng thời gây lo ngại về lượng rác thải điện tử. Một giải pháp khác là cài đặt hệ điều hành miễn phí thay thế, nhưng cách này đòi hỏi kiến thức kỹ thuật và không phải ai cũng sẵn sàng thay đổi.

Microsoft sẽ chính thức chấm dứt hỗ trợ hệ điều hành Windows 10 tiềm ẩn rủi ro nếu không cập nhật phiên bản mới. Ảnh minh họa

Quyết định của Microsoft đã gặp phản ứng trái chiều từ các hiệp hội người tiêu dùng, cho rằng hãng đang “ép” người dùng phải trả tiền hoặc buộc mua thiết bị mới. Một kiến nghị trực tuyến kêu gọi Microsoft duy trì cập nhật miễn phí cho Windows 10 đến năm 2030 đã thu hút hàng chục nghìn chữ ký.

Các tổ chức bảo vệ môi trường cũng lo ngại làn sóng thay thế thiết bị có thể tạo ra hàng chục triệu tấn rác thải điện tử cùng lượng khí thải nhà kính khổng lồ. Thời gian không còn nhiều, và một quyết định lớn đang chờ hàng trăm triệu người dùng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, gã khổng lồ công nghệ dường như vẫn kiên định lập trường, khiến nhiều người dùng Windows 10 phải đối mặt với lựa chọn khó khăn trong việc bảo vệ dữ liệu và duy trì an toàn thiết bị.

Cốt lõi của vấn đề nằm ở yêu cầu kỹ thuật của Windows 11. Hàng triệu máy tính, dù vẫn đủ mạnh để sử dụng, lại không thể nâng cấp chỉ vì thiếu chip bảo mật TPM 2.0. Đây là một yêu cầu chiến lược của Microsoft. Chip TPM 2.0 không chỉ tăng cường bảo mật mà còn là nền tảng để Microsoft xây dựng hệ sinh thái đồng nhất với các tính năng AI như Copilot+. Bằng cách đặt ra rào cản này, Microsoft định hướng thị trường PC tích hợp AI theo cách của họ, buộc người dùng phải tiêu thụ phần cứng mới để có “trải nghiệm tối ưu” mà hãng quảng bá.

Sự thay đổi chính sách dự kiến sẽ ảnh hưởng khoảng 240–400 triệu thiết bị chạy Windows 10 không đủ điều kiện nâng cấp. Con số khổng lồ này đồng nghĩa với lượng rác thải điện tử tiềm ẩn, đi ngược lại xu hướng phát triển bền vững và trách nhiệm xã hội mà các doanh nghiệp hiện đại đang hướng tới.

Với số lượng lỗ hổng bảo mật ngày càng gia tăng, để máy tính chạy Windows 10 mà không cập nhật hoặc không có giải pháp bảo vệ sẽ là rủi ro lớn. Người dùng Windows 10 nên cập nhật ngay bản vá bảo mật mới nhất để bảo vệ hệ thống trước các lỗ hổng zero-day và kiểm tra khả năng nâng cấp lên Windows 11 để đảm bảo thiết bị vẫn nhận được hỗ trợ lâu dài.

An Dương (T/h)