Hiểm họa khó lường ẩn sau những sản phẩm giảm cân cấp tốc

Hiểm họa từ sản phẩm giảm cân

Vừa qua, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận bệnh nhân nữ (37 tuổi) nhập viện trong tình trạng tổn thương não, hôn mê sau bốn ngày sử dụng sản phẩm giảm cân.

Sau khi sử dụng sản phẩm giảm cân, bệnh nhân có biểu hiện tức ngực, mệt mỏi, ăn ngủ ít, nói nhảm. Qua kết quả xét nghiệm, bác sỹ chẩn đoán ngộ độc cấp, suy thận, loạn nhịp tim, nghi do sử dụng sản phẩm giảm cân. Các bác sỹ hồi sức tích cực xác định tình trạng ngộ độc rất nguy kịch, tim loạn nhịp nặng, biểu hiện suy thận, hạ kali máu nặng. Thực tế không ít những trường hợp nhập viện vì sử dụng các loại sản phẩm giảm cân không rõ nguồn gốc. 

Điều đáng nói là gói sản phẩm giảm cân của bệnh nhân đã được gửi tới Viện Pháp y Quốc gia xét nghiệm và kết quả cho thấy có chứa sibutramine - một sản phẩm đã bị Bộ Y tế cấm sử dụng trong tân dược, thực phẩm chức năng vì những tác hại nguy hiểm tới sức khỏe người dùng.

Theo ý kiến của các chuyên gia, dựa theo cơ chế tác dụng, sản phẩm giảm cân được chia thành 4 nhóm: sản phẩm tác động lên quá trình hấp thu chất béo trong đường tiêu hóa, các đồng vận thụ thể GLP-1, các sản phẩm phối hợp (nhiều hoạt chất), các sản phẩm cường giao cảm (Sympathomimetic). Mặc dù có tác dụng trong việc giảm cân, tuy nhiên những loại sản phẩm này có tác dụng phụ như rối loạn tiêu hóa, rối loạn hấp thu vitamin tan trong dầu, tổn thương thận, viêm tụy, bệnh túi mật, suy thận, tăng nhịp tim và tăng huyết áp… Các loại sản phẩm hỗ trợ giảm cân này phải được bác sỹ chỉ định kèm theo thay đổi lối sống, lượng đồ ăn tiếp nhận và tập thể dục đều đặn.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, thời điểm sau Tết, đơn vị thường xuyên tiếp nhận các trường hợp nhập viện do sử dụng các loại sản phẩm giảm cân, giảm béo.

Bác sỹ Nguyễn Thị Thùy Linh, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết đa số các bệnh nhân đến viện khi đã có các biến chứng đi kèm như suy thận cấp, suy tim, nhiễm độc gan cấp. Có bệnh nhân giảm cân rất nhanh, giảm từ 10-20kg trong vòng 1-2 tuần tuy nhiên, biến chứng để lại là rất lớn. Các loại sản phẩm giảm cân không rõ nguồn gốc có thể gây ra tình trạng mất nước cấp tính, rối loạn chuyển hóa rất nặng nề, thậm chí là tử vong.

Ảnh minh họa

Ngày càng có nhiều nghiên cứu tiết lộ rằng việc sử dụng các sản phẩm giảm cân và thực phẩm bổ sung giảm cân có thể là nguyên nhân dẫn đến chứng rối loạn ăn uống. Một nghiên cứu trên Tạp chí Y tế Công cộng Hoa Kỳ, cho thấy những người sử dụng sản phẩm giảm cân hoặc thuốc nhuận tràng để cố gắng điều chỉnh cân nặng có nguy cơ cao hơn được chẩn đoán mắc chứng rối loạn ăn uống lần đầu tiên trong vòng ba năm.

Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết, rằng việc sử dụng các chất bổ sung giảm cân để cố gắng thao túng cân nặng có thể dẫn đến rối loạn ăn uống bằng cách phá vỡ chức năng tiêu hóa bình thường và thúc đẩy sự phụ thuộc vào các phương pháp đối phó không hiệu quả.

Mới đây, tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương, số lượng bệnh nhân nhập viện vì các bệnh lý rối loạn chuyển hóa tăng mạnh, trong đó phần lớn có liên quan đến tăng cân hoặc do chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng.

Chia sẻ với báo chí mới đây, ThS.Lê Hữu Thành, Khoa Dinh dưỡng lâm sàng và tiết chế, Bệnh viện Nội tiết Trung ương, cho biết nguyên nhân của việc nhiều người dễ dàng tăng cân trong dịp Tết là do chế độ ăn dư thừa năng lượng, ăn uống nhiều bữa, sử dụng nhiều rượu bia, cùng với chế độ sinh hoạt hàng ngày bị đảo lộn và nhất là hạn chế vận động, thể dục.

Sau Tết, nhiều người tiếp tục tăng cân nặng hoặc cố kiểm soát nhưng khó giảm. Số bệnh nhân nhập viện liên quan đến giảm cân cũng thường tăng lên. Đáng chú ý, rất nhiều chị em cố gắng ép cân, tìm mọi cách để có thể giảm cân nhanh chóng. Không ít người áp dụng những phương pháp giảm cân thiếu khoa học như nhịn ăn, uống giấm chua, uống cà phê pha chanh, chỉ ăn rau... chẳng những không giảm được cân mà còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Theo phân tích của các nhà khoa học, các loại sản phẩm giảm cân chủ yếu hoạt động bằng cách tác động trực tiếp vào hệ tiêu hóa và những bộ phận có khả năng tích trữ mỡ lớn nhằm giảm sự hấp thu các chất dinh dưỡng, gây nên cảm giác chán ăn cho người sử dụng. Qua đó, thuốc giảm cân có tác dụng làm giảm lượng dinh dưỡng cơ thể nạp vào và giúp giảm béo nhanh chóng.

Tuy nhiên, ít ai biết rằng một trong các sản phẩm giảm cân lại có nhiều nguy cơ và tác hại đến vậy. Theo nhận định của các chuyên gia, nguy hiểm nhất là có một số loại sản phẩm giảm cân làm tăng nguy cơ tai biến và huyết áp. Đặc biệt, các độc tính có trong sản phẩm sẽ trực tiếp phá hủy cầu thận không thể phục hồi.

Làm sao để giảm cân an toàn?

Theo khuyến cáo khoa học, giới hạn giảm cân an toàn là mức giảm dưới 10% cân nặng trong 1 tháng hoặc không quá 1kg/tuần. Ở mức cao hơn, giảm cân nhanh sẽ rất nguy hiểm và để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe. Do đó, các chuyên gia y tế lưu ý người dân không nên tự giảm cân theo các phương pháp không có bằng chứng khoa học trên các trang mạng xã hội. Giảm cân là cả một quá trình và những tư vấn đến từ chuyên gia dinh dưỡng uy tín là điều vô cùng cần thiết và quan trọng.

Để giảm cân, mọi người có thể áp dụng một số chế độ ăn an toàn như "Eat clean" (ăn sạch), giúp tiêu thụ nhiều thực phẩm nguyên chất hơn như trái cây, rau, các loại thịt nạc, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo lành mạnh. Ngoài ra, người ăn cần hạn chế các thức ăn nhanh, thực phẩm đã qua chế biến, đồ ngọt và thực phẩm đóng gói khác.

Quy tắc lòng bàn tay được các chuyên gia dinh dưỡng đưa ra để ước lượng tương đối khẩu phần ăn của mỗi người trong một ngày. Người trưởng thành với bàn tay to hơn, cần khẩu phần lớn hơn và ngược lại với trẻ nhỏ. Hay phương pháp nhịn ăn gián đoạn giúp cơ thể có đủ thời gian tiêu thụ thức ăn hoàn toàn, đồng thời giới hạn nghiêm ngặt lượng calo dung nạp. Hình thức nhịn ăn gián đoạn thường là hạn chế thời gian ăn trong ngày (ăn 6-8 giờ và nhịn ăn trong 16-18 giờ còn lại).

Ngoài chế độ ăn uống khoa học, chúng ta nên xây dựng một chế độ luyện tập phù hợp để giảm cân hiệu quả. Tập thể dục sẽ giúp bạn đốt cháy calo, cải thiện tâm trạng, giúp xương chắc khỏe hơn và phòng nguy cơ mắc nhiều bệnh mãn tính.

Sau khi áp dụng một cách nghiêm túc chế độ ăn uống sau Tết, kết hợp thêm chế độ luyện tập thể thao hợp lý, cân nặng của chúng ta sẽ trở về lại bình thường chỉ sau một thời gian ngắn, cơ thể cũng khỏe mạnh, đầy năng lượng và sớm bắt nhịp lại với công việc.

Khánh Mai (t/h)