Hít phải khỏi thuốc lá điện tử nguy hiểm như thế nào?

"Làn khói ảo" nhưng tác hại thật

Aerosol từ thuốc lá điện tử chứa hỗn hợp các hạt siêu mịn có thể xâm nhập sâu vào phổi, cùng nicotine, hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, chất tạo hương và kim loại nặng như chì, niken, thiếc. Khi đi vào cơ thể, chúng có thể gây kích ứng, viêm đường hô hấp, tổn thương mô phổi, làm suy giảm chức năng hô hấp và tăng nguy cơ các bệnh mạn tính như viêm phế quản, hen suyễn hay ung thư phổi.

Các nghiên cứu quốc tế xác định hơn 100 loại hóa chất độc hại trong hơi thuốc lá điện tử. Một số hương vị khi gia nhiệt tạo ra hợp chất formaldehyde – chất có khả năng gây ung thư và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).

Nguy cơ đặc biệt với thanh thiếu niên

Thanh thiếu niên là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Nicotine trong vape tác động trực tiếp đến sự phát triển não bộ, làm suy giảm khả năng tập trung, trí nhớ và kiểm soát hành vi. Nhiều nghiên cứu còn phát hiện, những người trẻ tiếp xúc với thuốc lá điện tử có nồng độ kim loại nặng như chì, urani trong cơ thể cao bất thường – những yếu tố có thể gây tổn thương não, thận và hệ hô hấp.

Đáng lo ngại, những loại hương vị ngọt, mùi trái cây… thường được thiết kế để thu hút giới trẻ, khiến nguy cơ nghiện nicotine và các chất phụ gia độc hại gia tăng.

Từ ngày 14/1, Việt Nam chính thức cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử. (Ảnh minh họa).

Ngoài ảnh hưởng đến phổi và não, thuốc lá điện tử còn gây tác động xấu lên hệ tim mạch. Nicotine làm tăng nhịp tim, huyết áp và thúc đẩy hình thành cục máu đông, dễ dẫn tới xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Việc hít phải hơi này lâu dài cũng làm suy giảm hệ miễn dịch, ảnh hưởng tới khả năng sinh sản, gây biến chứng thai kỳ và nguy cơ dị tật bẩm sinh.

Việt Nam cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử từ năm 2025

Nhận thức rõ hiểm họa, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 173/2024/QH15, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, quy định cấm tuyệt đối các hành vi: sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Mục tiêu là bảo vệ sức khỏe cộng đồng và an ninh trật tự xã hội.

Theo quy định hiện hành trong Bộ luật Hình sự, các hành vi sản xuất hoặc buôn bán hàng cấm có thể bị xử phạt từ 100 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1 đến 5 năm. Riêng hành vi tàng trữ, vận chuyển hàng cấm có thể bị phạt từ 50 triệu đến 300 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Nhà nước đang khẩn trương hoàn thiện chế tài hành chính (dự kiến sửa đổi Nghị định 117/2020) để đưa hành vi “sử dụng” vape vào diện xử phạt hành chính nghiêm khắc, thay vì chỉ xử lý khi hút ở nơi cấm như trước.

Cơ quan quản lý như Quản lý thị trường, Công an, chính quyền các cấp được tổ chức để phát hiện, thu giữ và xử lý nghiêm các vi phạm. Sàn thương mại điện tử, mạng xã hội cũng được yêu cầu gỡ bỏ quảng cáo, chấm dứt buôn bán ngầm.

Lời cảnh báo cộng đồng

Theo chuyên gia, khói từ thuốc lá điện tử không hề vô hại như nhiều người lầm tưởng. Nó ẩn chứa nicotine, hóa chất độc hại và kim loại nặng, gây tổn hại nghiêm trọng đến phổi, tim mạch, não bộ, khả năng sinh sản và đồ chịu sống của thế hệ tương lai. Việc sử dụng hay tiếp xúc vape không chỉ ảnh hưởng cá nhân mà còn ảnh hưởng đến cộng đồng - đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên dễ bị cuốn vào cơn nghiện.

Việc Chính phủ cấm thuốc lá điện tử từ 2025 và quy định mức xử phạt nghiêm khắc cho thấy sự nghiêm túc trong bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Mỗi người hãy tự nguyện tránh xa sản phẩm này, đồng thời tích cực tuyên truyền để người thân và cộng đồng nhận rõ nguy cơ và tuân thủ pháp luật. Khi phát hiện hành vi vi phạm, hãy báo lên cơ quan chức năng để cùng chung tay bảo vệ thế hệ mai sau khỏi hiểm họa không khói này.

Thanh Hiền