Hút thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ loãng xương, gãy xương

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trong khói thuốc lá có hơn 7.000 chất hóa học, trong đó có 69 chất gây ung thư. Hút thuốc lá gây tổn thương nhiều cơ quan trong cơ thể như phổi, tim mạch, não, mắt, hệ tiêu hóa, bao gồm cả hệ thống cơ xương khớp.

ThS.BS.CKI Ngô Tuấn Anh, khoa Nội cơ xương khớp, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh, quận 7, thành phố Hồ Chí Minh cũng cho rằng, thành phần nicotin ức chế tế bào tạo xương, làm giảm mật độ xương và tăng nguy cơ loãng xương. Hút thuốc làm suy giảm nồng độ estrogen, trong khi đây là nội tiết tố rất quan trọng để xây dựng và duy trì bộ xương chắc khỏe ở cả nam lẫn nữ. Thói quen xấu này cũng làm giảm hấp thụ canxi từ chế độ ăn uống. Canxi là thành phần cần thiết cho quá trình khoáng hóa xương và khi lượng khoáng chất trong xương ít đi, người hút thuốc có nguy cơ bị loãng xương.

Điển hình mới đây Bệnh viện Đa khoa Hà Tĩnh đã tiếp nhận một bệnh nhân tên T.Q.L (57 tuổi) ở xã Mỹ Lộc, huyện Can Lộc đã nghiện hút thuốc lá hơn 25 năm, bị đau xương khớp kéo dài, đau âm ỉ vùng thắt lưng, tê mỏi chân, không đi lại được. Uống thuốc không bớt nên đi khám, chụp X-quang, được cho biết tui gặp nhiều vấn đề về xương như loãng xương, thoái hóa, biến dạng cột sống, trượt, gù, vẹo, thoái hóa đĩa đệm nên phải mổ. Trước đây tôi hút thuốc lá nhiều, kèm có bệnh nền nên tăng huyết áp nữa nên hiện nay phục hồi sau mổ chậm hơn so với những bệnh nhân khác.

Thuốc lá có thể gây thoái hóa đốt sống, viêm đốt sống, gai đốt sống… tăng nguy cơ gãy xương. Ảnh minh họa

Theo các chuyên gia y học, hầu hết các tác hại của thuốc lá đối với bệnh tật đều được cảnh báo như ung thư phổi, hầu họng, dạ dày, bệnh tim mạch, suy tim, đột suy, bệnh liên quan đến răng miệng, ung thư vòm họng, hay các bệnh lý về về tiêu hóa… trong khi đó tác hại của thuốc lá trong các bệnh lý viêm khớp ít được biết đến. Khi hút thuốc dù chủ động hay bị động thì khói thuốc vẫn ngày ngày làm giảm đi mật độ xương của người hút và làm tăng cao nguy cơ mắc các bệnh như thoái hóa đốt sống, viêm đốt sống, gai đốt sống… tăng nguy cơ gãy xương đùi. Nguy cơ này sẽ bị loại bỏ sau khi dừng hút thuốc lá trên 10 năm.

Hơn nữa, tác hại của thuốc lá tồn tại ở phụ nữ lâu hơn ở nam giới. Nguy cơ gãy xương ở nam giới có thể suy giảm sau khoảng 5 năm dừng thuốc nhưng không hề giảm đi ở nữ giới. Việc phụ nữ thường xuyên phải hút thuốc lá thụ động đang là vấn đề quan tâm hàng đầu. Về căn bản, cấu trúc xương của phụ nữ đã yếu hơn đàn ông, khi bị nhiễm độc sẽ dễ tổn thương và lâu hồi phục hơn.

Thông tin thêm bác sỹ Lê Viết Anh, Trưởng khoa Thận Tiết niệu, Cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh cho biết, hút thuốc lá có liên quan đến sự khởi phát bệnh viêm khớp dạng thấp, đặc biệt ở những người hút thuốc lá từ 20 năm trở lên. Thuốc lá có thể làm kích hoạt hệ miễn dịch bất thường ở những người mang gien liên quan viêm khớp dạng thấp. Hai yếu tố môi trường và kiểu gien đều giữ một vai trò trong viêm khớp dạng thấp, trong đó thuốc lá được xem là yếu tố nguy cơ về môi trường quan trọng nhất và cũng là yếu tố nguy cơ có thể phòng ngừa hoàn toàn.

Ngoài ra, hút thuốc lá cũng làm tăng mức độ trầm trọng của bệnh viêm khớp dạng thấp và làm giảm khả năng lui bệnh ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp. Hút thuốc lá còn làm giảm hiệu quả của một số thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp, cũng như ngăn cản một số hoạt động của bệnh nhân trong khi các hoạt động này có thể giúp cải thiện triệu chứng của bệnh.

Mặc dù vậy, rất nhiều bệnh nhân viêm khớp dạng thấp không nhận thức được việc hút thuốc lá sẽ làm cho bệnh của họ nặng hơn. Hơn nữa, bệnh nhân viêm khớp dạng thấp cho rằng hút thuốc lá làm cho họ xao lãng việc cảm nhận cơn đau, quên đi cảm giác bị cô lập hay thiếu hỗ trợ, vì vậy họ không từ bỏ hút thuốc.

Bác sĩ cũng khuyến cáo mọi người nếu có các nguy cơ trên, nam trên 60 tuổi và hút thuốc lá trong nhiều năm, nữ trên 55 tuổi hay đang trong giai đoạn tiền mãn kinh, nên khám đánh giá các yếu tố nguy cơ về xương khớp, loãng xương 6 tháng đến một năm một lần.

Hút thuốc lá quá nhiều còn khiến máu ứ trệ, không thể lưu thông qua các đĩa đệm. Ngoài ra, nicotine trong thuốc lá cũng có thể giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của đĩa đệm dẫn đến ngày càng suy yếu. Thói quen xấu này có thể gây ra các tình trạng ho mạn tính, tăng áp lực lên vùng đĩa đệm cùng cột sống, tăng nguy cơ bị tổn thương và thoát vị đĩa đệm.

Ngoài ra do hàm lượng nicotine có thể làm giảm lượng collagen trong cơ thể, giảm sự đàn hồi của các mô mềm và sụn khớp, dễ gây tổn thương dây chằng. Người hút thuốc thường xuyên có nguy cơ mắc các bệnh lý khác như viêm bao hoạt dịch, viêm gân, bong gân...

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hút thuốc làm tăng nguy cơ tổn thương mạch máu, dẫn đến các mô xương bị thiếu oxy và chất dinh dưỡng, khiến xương giòn hơn và dễ gãy. Nicotine có hại cho quá trình sản xuất các tế bào tạo xương và chậm liền xương hơn. Thuốc lá điện tử có thể làm tăng tình trạng viêm và gốc tự do mà các chất chống oxy hóa của cơ thể không thể loại bỏ chúng. Điều này có thể khiến xương bị tổn thương, tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương. Vì vậy để bảo vệ sức khỏe xương khớpnên từ bỏ thói quen hút thuốc lá, thực hiện lối sống khoa học như vận động thường xuyên, dinh dưỡng lành mạnh.

An Dương (T/h)