In hóa đơn khi bơm xăng: Vướng gì còn chưa áp dụng?

Theo thông tin từ Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM: Việc thử nghiệm hệ thống in hóa đơn xăng dầu đã được triển khai trong khoảng thời gian một năm qua. Tới nay, chỉ còn đợi chỉ thị chính thức từ UBND Thành phố cũng như Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, trước khi áp dụng rộng khắp trên toàn Thành phố.

Trước sự kiện này, PV Chất Lượng VN đã có buổi trao đổi với ông Nguyễn Hùng Điệp (ảnh), Vụ trưởng Vụ Đo Lường (Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng) nhằm làm rõ thêm thông tin.

Thưa ông, mới đây, Sở KH-CN TP.HCM đã tổ chức báo cáo chương trình thử nghiệm  lắp đặt hệ thống in hóa đơn xăng dầu tại các trạm xăng, là người trực tiếp tham dự, ông có nhận định gì về kết quả đạt được?

Qua báo cáo kết quả nghiên cứu chế tạo thử nghiệm thiết bị in chứng từ tự động trên cây xăng, các đại biểu tại buổi báo cáo đều cho ý kiến ủng hộ bởi đây là hoạt động cần thiết mang lại ý nghĩa xác đáng nhằm đảm bảo văn minh thương mại góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Trên thế giới, tại những nước phát triển họ đều đã áp dụng hoạt động này từ lâu .

Ưu điểm nổi bật của chương trình mà ai cũng có thể nhận ra khi đưa vào thực tế là  người dân sau khi mua xăng đều có trong tay chứng từ ghi rõ thông số cần thiết. Chứng từ này  có thể làm căn cứ khi cần khiếu nại phản ảnh tới cơ quan thẩm quyền. Đây là bằng chứng quan trọng bởi trước đây khi nghi ngờ hành vi gian lận bơm xăng, chỉ với phản ảnh bằng miệng thì không có cơ sở để xử lý, bồi thường cho người thiệt hại.

Nếu được áp dụng triển khai, việc lắp thiết bị in chứng từ trên cây xăng sẽ ngăn chặn hiện tượng bơm nối của nhân viên bán xăng khi cố tình thực hiện hành vi gian lận.

Ý nghĩa thiết thực là vậy, tuy nhiên, theo phản ánh nhiều chủ kinh doanh xăng dầu, thậm chí là một bộ phận khách hàng lại e ngại, không mấy hưởng ứng việc áp dụng quy định in chứng từ khi bơm xăng. Tại sao vậy thưa ông?

Điều này có thể lý giải từ nguyên nhân chi phí lắp đặt thiết bị in chứng từ trên mỗi cây xăng mà chủ kinh doanh sẽ phải bỏ ra ban đầu.

Như tôi nhận được thông tin một số DN lớn tại TP.HCM họ đã chủ động mua thiết bị này lắp trên cây xăng  cung cấp chứng từ cho khách hàng để tạo uy tín, còn nhiều DN khác thì vẫn còn e ngại do mất chi phí lắp đặt và duy trì bảo dưỡng về sau.

Theo tính toán của Sở KH-CN TP.HCM, tất cả chi phí mua sắm thiết bị mà DN phải bỏ ra sẽ chuyển vào giá bán xăng cho người tiêu dùng.  Tuy nhiên việc chiết khấu chi phí nhanh hay chậm lại phụ thuộc vào sản lượng xăng bán ra. Trong khi trạm xăng ở trung tâm bán nhanh  thì cơ sở tại vùng xa, hẻo lánh dân cư  lại bán chậm hơn…

Về phía người tiêu dùng, trong thời điểm giá xăng đang được cho tăng cao nếu phải thêm bất cứ khoản tiền nào vào giá bán dù ít hay nhiều cũng là cả câu chuyện đáng bàn…

In hóa đơn xăng dầu sẽ ngăn chặn hành vi cố ý gian lận của nhân viên bán xăng, bảo vệ người tiêu dùng

Báo cáo kết quả  cũng cho thấy:  Trong quá trình thử nghiệm , ở chế độ bơm theo lít, số tiền cho kết quả thống nhất giữa chứng từ và đồng hồ báo trên trụ bơm. Tuy nhiên, ở chế độ bơm tự động, sai số giữa chứng từ và đồng hồ báo lớn nhất là 500 đồng cho một lần bơm. Ông có thể giải thích sự vênh nhau này?

Hiện tượng trên cho thấy kết quả vẫn còn hạn chế về vấn đề kỹ thuật. Tôi được biết, chương trình thí nghiệm gắn thiết bị in chứng từ vào trụ bơm xăng của Sở KH-CN được triển khai theo 2 phương án:

Phương án thứ nhất: Gắn thiết bị in thông qua bộ chỉ thị thì kết quả giữa hóa đơn với đồng hồ báo hoàn toàn trùng khớp. Tuy nhiên hạn chế  của phương án này lại ở chỗ không phải giao diện trụ bơm xăng dầu nào cũng thích hợp với thiết bị in.

Khắc phục tình trạng trên, phương án thứ 2 thay đổi bằng cách gắn thiết bị thông qua bộ phát xung để đưa các thông số ra máy in hóa đơn. Với cách làm này, mọi trụ bơm xăng đều có thể tương thích và lắp đặt được thiết bị tuy nhiên lại phát sinh ra việc kết quả cho ra giữa hóa đơn và đồng hồ báo không giống nhau, bị vênh dẫn tới sai số lớn nhất lên tới 500 đồng/lần bơm xăng.

Ngoài ra, với phương án 2 được đánh giá quá nghiêng theo hướng kỹ thuật sẽ còn xảy ra khả năng chủ DN dễ can thiệp vào kết quả bơm xăng.

Vậy có thể nhận định sẽ là vội vàng nếu Sở KH-CN dừng lại chương trình nghiên cứu ở đây để đề xuất lên TP HCM cho áp dụng quy định lắp đặt thiết bị in chứng từ tại tất cả cây xăng trên toàn địa bàn TP?

Đúng vậy, về nguyên tắc kết quả trên chứng từ với kết quả hiển thị trên đồng hồ sau khi bơm xăng phải trùng khít mới đúng tiêu chuẩn và đem lại niềm tin cho khách hàng.

Tại buổi báo cáo hôm 3/10, Giám đốc Sở KH-CN TP.HCM cũng đưa ra kết luận đề nghị các đơn vị nghiên cứu khắc phục hạn chế nêu trên  sau đó mới có thể báo cáo kết quả lên Tổng cục TĐC rồi tiếp đó mới đè xuất TP HCM áp dụng quy định trên địa bàn.

Về phía Tổng cục TĐC, sẽ có trợ giúp gì về kỹ thuật cũng như pháp lý để chương trình trên sớm đi vào triển khai không chỉ trên địa bàn TP.HCM mà còn có thể áp dụng cả nước?

Tổng cục  hết sức ủng hộ chương trình nghiên cứu của Sở KH-CN TP.HCM. Chính vì vậy, Lãnh đạo Tổng cục đã chỉ đạo cho các đơn vị kỹ thuật liên quan rà soát, chỉnh lý các quy định kỹ thuật, để khi phía Sở hoàn thiện chương trình nghiên cứu sẽ có thể áp dụng được ngay trên địa bàn…

Để quy định lắp đặt thiết bị in chứng từ được áp dụng trên cả nước còn phải trải qua lộ trình xây dựng Thông tư,  xuất phát từ mô hình thí điểm, xin ý kiến tổ chức cá nhân liên quan…rồi mới báo cáo lên Bộ KH-CN xem xét và ban hành thông tư quy định đo lường trong kinh doanh xăng dầu .

Xin cảm ơn ông!

Cả nước chưa có xe chuyên dụng kiểm tra đo lường xăng dầu Theo ông Nguyễn Hùng Điệp: Thời kỳ trước rất khó kiểm tra phát hiện hành vi vi phạm trong đo lường xăng dầu vì không có bằng chứng cụ thể, chủ yếu chỉ qua phản ánh từ phía người dân. Tuy nhiên, sau khi Luật Đo Lường ra đời đã quy định rõ những biện pháp kiểm tra cũng như việc xử lý hành vi vi phạm. Mặt khác, trình độ của cán bộ làm công tác thanh kiểm tra cũng được nâng lên trong việc phát hiện mánh lới gian lận của chủ kinh doanh xăng dầu. Để có bằng chứng cụ, phát hiện sai phạm  cụ thể, rõ ràng, đồng thời trợ giúp lực lượng kiểm tra phát hiện hành vi cố tình gian lận bơm xăng tại các vùng xa trung tâm, nhiều đơn vị đã đề xuất mua phương tiện giao thông chuyên dụng kiểm tra đo lường xăng dầu. Tuy nhiên hiện cả nước vẫn chưa có chiếc xe chuyên dụng nào cũng bởi nguồn kinh phí chưa có…

Hoàng Vũ (thực hiện)