Khoa học Công nghệ, đổi mới sáng tạo - nhân tố quyết định đối với năng lực cạnh tranh quốc gia

 

Phát biểu ý kiến tại Đại hội, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đánh giá cao Bộ KHCN nói riêng và toàn ngành KHCN nói chung, trong năm năm qua đã làm tốt công tác nghiên cứu, tham mưu cho Đảng, Nhà nước xây dựng, hoàn thiện và triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách về khoa học công nghệ.

Tiềm lực khoa học công nghệ của đất nước được tăng cường. Chất lượng tăng trưởng được cải thiện, năng suất lao động được nâng lên rõ rệt.

So với giai đoạn 2011 - 2015, năng suất lao động bình quân giai đoạn 2016 - 2020 tăng từ 4,3%/năm lên 5,8%/năm. Chỉ số năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) tăng từ 33,6% lên 45,2%. Tỷ trọng giá trị xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao trong tổng giá trị hàng hóa xuất khẩu đạt 50% năm 2020.

Đánh giá về phong trào thi đua, Phó Chủ tịch nước cho rằng: Thời gian qua, bộ đã cơ bản hoàn thiện các văn bản hướng dẫn về thi đua, khen thưởng và các giải thưởng về lĩnh vực khoa học công nghệ. Các phong trào thi đua của Bộ KHCN phát động và các phong trào thi đua thiết thực của các đơn vị trực thuộc đã bám sát nhiệm vụ chính trị, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về khoa học công nghệ, tạo môi trường pháp lý ngày càng thuận lợi và đồng bộ cho hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Đặc biệt là việc tháo gỡ các vướng mắc trong cơ chế tài chính, giảm thiểu các gánh nặng hành chính cho người làm khoa học; ban hành các chính sách thu hút, sử dụng, trọng dụng cán bộ khoa học tài năng; triển khai có hiệu quả các chương trình quốc gia, chương trình trọng điểm, đầu tư thành lập các viện nghiên cứu ứng dụng hiện đại,...

Mặc dù trong điều kiện nguồn lực còn hạn hẹp, quy mô và trình độ phát triển kinh tế - xã hội nước ta còn thấp, nhưng trình độ nghiên cứu và sản phẩm khoa học công nghệ Việt Nam trong một số lĩnh vực đã tiếp cận được tiêu chuẩn của khu vực và thế giới. 

Chỉ đạo công tác thực hiện trong thời gian tới, Phó Chủ tịch nước nhấn mạnh: Hiện nay, cuộc cách mạng khoa học công nghệ đang diễn ra rất mạnh mẽ. Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo ngày càng trở thành nhân tố quyết định đối với năng lực cạnh tranh của mỗi quốc gia.

Thời gian qua, những thành tựu trong nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ đã mang đến nhiều thành công cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh của đất nước. Song nhìn chung, trình độ phát triển khoa học công nghệ của Việt Nam còn khoảng cách so với nhóm dẫn đầu khu vực.

Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, nhất là dịch Covid-19 đã tác động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt của đời sống và còn có thể kéo dài. Trong bối cảnh đó, để phát triển đất nước nhanh và bền vững, cần thiết phải phát triển mạnh mẽ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Bộ KH&CN cần tiếp tục nghiên cứu, tham mưu cho Đảng, Nhà nước xây dựng và thực hiện tốt các cơ chế, chính sách nhằm huy động tối đa mọi nguồn lực để phát triển khoa học công nghệ, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới, thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ cơ chế, chính sách về khoa học công nghệ theo hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm. Khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư nghiên cứu phát triển, chuyển giao, ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ.

Bên cạnh đó, cũng cần phối hợp tốt với các bộ, ngành, địa phương thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ khoa học công nghệ, trước hết phục vụ yêu cầu phát triển của ngành và địa phương, đồng thời chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ trong doanh nghiệp, nông thôn, miền núi,...

Về công tác thi đua khen thưởng: Tiếp tục đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước gắn với cuộc vận động học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, trong đó, cần quan tâm khắc phục những tồn tại, hạn chế như đã nêu trong báo cáo; phấn đấu thực hiện thắng lợi các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về KHCN và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Bộ KHCN lần thứ 23.

Tại Đại hội, Bộ KH&CN cũng phát động phong trào thi đua trong giai đoạn 2021 - 2025 với chủ đề "Đoàn kết, kỷ cương, đổi mới sáng tạo, hiệu quả".

 

 

Bảo Anh