Kích cầu tiêu dùng hỗ trợ tăng trưởng kinh tế: Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp cần nhất quán

Tọa đàm: “Kích cầu tiêu dùng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế - Góc nhìn từ ngành đồ uống” thu hút sự quan tâm của giới chuyên gia và học thuật.

Ngành đồ uống đang đứng trước nhiều thách thức

Tại Tọa đàm: “Kích cầu tiêu dùng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế - Góc nhìn từ ngành đồ uống” diễn ra ngày 25/9/2025, bà Chu Thị Vân Anh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký của Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam cho biết, ngành đồ uống có vai trò kinh tế và đóng góp lớn cho ngân sách nhà nước khoảng trên 60 ngàn tỷ đồng/năm. Doanh nghiệp ngành này cũng luôn đứng ở vị trí những doanh nghiệp đóng góp ngân sách nhất nhì địa phương, tạo hàng triệu việc làm trực tiếp và gián tiếp trong các cơ sở nhà máy sản xuất và trong chuỗi cung ứng, dịch vụ từ các đơn vị cung cấp nguyên liệu, đóng gói, kho vận, phân phối, các ngành dịch vụ, du lịch, nhà hàng, logictics…

“Hiện doanh nghiệp trong ngành đang nỗ lực, tiên phong, tập trung đầu tư thay đổi công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu về chuyển đổi xanh, trách nhiệm nhà sản xuất, các quy định mới về bảo vệ môi trường, hướng tới mục tiêu “net zero”; đồng thời triển khai chương trình nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi theo hướng tiêu dùng có trách nhiệm, tốt cho sức khỏe, bảo vệ môi trường tự nhiên và an toàn môi trường xã hội”- bà Chu Thị Vân Anh cho hay.

Trong những năm gần đây, ngành đồ uống phải đối mặt nhiều khó khăn, thách thức. Ngành đồ uống có cồn ngoài việc chịu hạn chế từ các luật chuyên ngành như Luật phòng chống tác hại rượu bia, Luật thuế tiêu thụ đặc biệt…, đặc biệt là Nghị định 100/168, các doanh nghiệp phải đối mặt với khó khăn vấn nạn rượu trôi nổi, không rõ nguồn gốc, không được quản lý chiếm tới gần 63% lượng rượu tiêu thụ.

Ngành đồ uống không cồn (nước giải khát) có nhiều đóng góp lớn vào doanh thu thị trường đồ uống Việt Nam nhưng hiện đang suy giảm ngay trước thềm thực hiện thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), bắt đầu chịu thuế TTĐB từ 1/1/2027 với thuế suất 8% và 10% từ 1/1/2028.

Mặc dù sắc thuế chưa có hiệu lực nhưng ngay từ thời điểm hiện tại, doanh nghiệp trong ngành đã phải bước vào giai đoạn chuẩn bị để thích ứng. Các hoạt động như nghiên cứu, điều chỉnh công thức sản phẩm theo hướng giảm đường, xây dựng lại kế hoạch sản xuất - kinh doanh, định giá, chiến lược phân phối và truyền thông định vị sản phẩm phù hợp xu hướng tiêu dùng đều đòi hỏi chi phí đầu tư lớn, trong khi khả năng hồi vốn là rất bấp bệnh do thị trường chưa phục hồi.

Bà Chu Thị Vân Anh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký của Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam phát biểu tại sự kiện

Kiến nghị để "khoan thư sức doanh nghiệp"

Trước thực trạng của ngành đồ uống, bà Chu Thị Vân Anh đã đưa ra những kiến nghị, đề xuất rất cụ thể để có thể khoan thư sức doanh nghiệp ngành đồ uống, hỗ trợ doanh nghiệp và người tiêu dùng thúc đẩy kích cầu tiêu dùng nội địa. Đó là, xem xét cân nhắc mở rộng chính sách giảm thuế GTGT 2% cho các mặt hàng đồ uống đến hết năm 2027; Giảm, hoãn, miễn một số phí và lệ phí ; Giãn lùi thực hiện thuế TTĐB; Phối hợp, giải quyết vấn nạn rượu thủ công, bia giả, nhái, kém chất lượng; Cắt giảm điều kiện kinh doanh; giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp.

“Cần quy định rõ để các mặt hàng nước giải khát có đường trên 5g/100ml, được hưởng chính sách giảm thuế GTGT 2% đến hết năm 2026, trước thềm bắt đầu là đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 1/1/2027 để đảm bảo tính nhất quán của các văn bản pháp luật, đồng thời không ảnh hưởng tới lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp”- bà Chu Thị Vân Anh nhấn mạnh.

Đồng quan điểm với đại diện Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho hay, Chính phủ đã có các giải pháp rất cụ thể hỗ trợ doanh nghiệp và người dân với mục tiêu kích cầu tiêu dùng nội địa thông qua các giải pháp về tiền tệ, tài khóa, chính sách thương mại, đẩy mạnh các kênh phân phối, chương trình khuyến mãi quốc gia…

Vừa qua, Chính phủ ban hành Nghị định 174/2025/NĐ-CP về giảm 2% thuế giá trị gia tăng (GTGT)- được kéo dài thêm tới hết năm 2026 theo Nghị quyết 204/2025/QH15 nhưng loại trừ nhóm sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế TTĐB. Theo các doanh nghiệp, chính sách này cho thấy sự không đồng bộ nhất quán với chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt trong bối cảnh các mặt hàng này bắt đầu phải chịu thuế TTĐB từ 1/1/2027.

Ông Đậu Anh Tuấn- Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) 

Ông Đậu Anh Tuấn cho rằng, kích cầu từ các chính sách tài khoá là giải pháp quan trọng trong bối cảnh dư địa từ giải pháp tiền tệ đã không còn. Do vậy, cần xem xét cho phép mặt hàng “nước giải khát theo TCVN có hàm lượng đường trên 5g/100ml” tiếp tục được hưởng chính sách giảm thuế GTGT 2% từ ngày 1/1/2026 đến hết ngày 31/12/2026 nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và tính nhất quán, đồng bộ của các chính sách thuế.

Phân tích thêm vấn đề về vướng mắc của ngành nước giải khát, chuyên gia thuế - bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho biết, mặc dù Luật thuế TTĐB có hiệu lực từ 1/1/2026, Quốc hội tiếp tục giảm thuế GTGT 2% cho các nhóm mặt hàng đến hết năm 2026. Tuy nhiên, riêng năm 2026, NGK có đường từ 5g/100ml trở xuống vẫn được hưởng giảm GTGT 2% trong khi trên 5g/100ml lại không được hưởng chính sách này, mặc dù chưa chịu thuế TTĐB theo Phụ lục 2 của Nghị định 174/2025/NĐ-CP quy định hướng dẫn thi hành Nghị quyết 204.

“Do vậy cần xem xét cho hợp lý để không ảnh hưởng tới lợi ích chính đáng của doanh nghiệp và người tiêu dùng. Theo đó, cho phép mặt hàng “nước giải khát theo TCVN có hàm lượng đường trên 5g/100ml” tiếp tục được hưởng chính sách giảm thuế GTGT 2% từ ngày 1/1/2026 đến hết ngày 31/12/2026 đảm bảo quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và tính nhất quán, đồng bộ của các chính sách thuế", bà Nguyễn Thị Cúc nhấn mạnh.

Tại Tọa đàm, các chuyên gia đều bày tỏ quan điểm, để chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhất quán, đề nghị đưa mặt hàng nước giải khát có đường trên 5g/100ml tiếp tục được hưởng chính sách giảm thuế GTGT 2% trong năm 2026, để doanh nghiệp có thêm thời gian chuẩn bị trước thềm áp dụng thuế TTĐB năm 2027; đồng thời, người tiêu dùng cũng không bị thắc mắc khi mua nước giải khát mặt hàng thì tính thuế GTGT 8%, mặt hàng thì tính thuế 10%, nhằm đảm bảo lợi ích chính đáng của doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Lê Kim Liên