Lạm dụng vitamin có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe

Vitamin B12 tan trong nước, lượng dư thừa trong cơ thể có thể dễ dàng được thận đào thải qua nước tiểu nên ít gây độc tính cho cơ thể. Tuy nhiên, bổ sung vitamin B12 liều cao, kéo dài sẽ gây ra các tác dụng phụ cho cơ thể.

Cụ thể, gây sốc phản vệ do dị ứng với vitamin B12: Phản ứng này tuy hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm vì có thể dẫn đến tử vong. Do vậy, cần thận trọng khi bổ sung vitamin B12, đặc biệt ở dạng tiêm cho người có cơ địa mẫn cảm.

Rối loạn tiêu hóa với các biểu hiện như ăn không ngon, chán ăn, buồn nôn, tiêu chảy... Nhức đầu, phát ban, ngứa ngáy, gây tê hay liệt yếu ở tay, chân, cơ mặt. Gây các biến chứng trên tim mạch như tăng nhịp tim, khó thở, đau ngực, cao huyết áp, suy tim,...

Tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt, thừa vitamin B12 còn có thể gây hoạt hóa hệ đông máu làm tăng đông, gây tắc mạch. Gây tổn thương thần kinh thị giác cho người mắc bệnh Leber- bệnh thoái hóa sắc tố võng mạc bẩm sinh gây mù ở trẻ em.

Các bác sĩ khuyến cáo không tự ý bổ sung vitamin quá liều, có thể gây ngộ độc người uống.

Việc tự ý lạm dụng vitamin còn có thể gây ngộ độc. Bệnh viện Nhi trung ương từng tiếp nhận hai bệnh nhi là hai anh em (3 tuổi và 18 tháng tuổi) nhập viện trong tình trạng nôn, đau bụng nhiều. Qua thăm khám, xét nghiệm cận lâm sàng và khai thác tiền sử sử dụng thuốc, các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị ngộ độc vitamin D, suy thận cấp do uống quá liều trong thời gian dài.

Gia đình cho biết, mong muốn con phát triển khỏe mạnh, không bị còi xương nên đều đặn cho hai bé uống vitamin D mỗi ngày từ sau sinh. Tuy nhiên, bà thấy cháu thích uống và nghĩ vitamin là thuốc bổ, uống nhiều cũng không sao nên thay vì cho cháu uống theo liều lượng quy định, bà lại cho hai cháu uống tùy thích. Hai anh em sau đó xuất hiện tình trạng nôn, táo bón, đau bụng từng cơn 8 - 9 lần/ngày.

Các bác sĩ chẩn đoán trẻ ngộ độc vitamin D, suy thận cấp. Trẻ được ngưng sử dụng vitamin D và các chế phẩm có vitamin D, đồng thời được truyền dịch.

Theo các chuyên gia, do nhu cầu cao về sử dụng các loại vitamin, thực phẩm chức năng (trong khi đây không phải là thuốc bắt buộc phải có đơn của bác sĩ) nên sản phẩm này được mua bán rất dễ dàng. Trên mạng xã hội và nhiều sàn thương mại điện tử, có hàng ngàn sản phẩm thực phẩm chức năng, thuốc bổ, vitamin được rao bán, quảng cáo tràn ngập như: giúp trẻ phát triển toàn diện trí tuệ, hỗ trợ trẻ tăng trưởng nhanh, giúp trẻ ăn ngon, ngủ ngon...

Theo các bác sĩ, vitamin được chia làm 2 nhóm: vitamin tan trong nước và vitamin tan trong dầu. Các vitamin tan trong nước là vitamin nhóm B, vitamin C, PP, vitamin H. Nếu lượng bổ sung nhiều hơn nhu cầu cơ thể thì sẽ bị đào thải qua hệ bài tiết hoặc tiêu hóa, song nếu bổ sung quá cao so với nhu cầu thì cơ thể có thể bị ngộ độc do đào thải không kịp. 

Đối với các loại vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E, K, khi dư thừa sẽ được tích lũy trong cơ thể, không thể đào thải, gây ra những hệ lụy cho sức khỏe người sử dụng. Bác sĩ Lê Thị Hải, nguyên Giám đốc Trung tâm Khám, tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết, vitamin và các chất khoáng là những yếu tố cần thiết cho sự phát triển cơ thể, nhất là với trẻ em. Tuy nhiên, việc bổ sung vitamin và khoáng chất cho trẻ phải hết sức thận trọng vì chúng có nhiều tác dụng phụ không mong muốn như bất kỳ thuốc chữa bệnh nào.

“Thiếu vitamin và khoáng chất sẽ không tốt cho sức khỏe, nhưng nếu thừa thì nguy hiểm không kém nên cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa nhi”, bác sĩ Hải nhấn mạnh; đồng thời khuyến cáo việc bổ sung vitamin không thay thế được thức ăn mà vẫn phải ăn uống đầy đủ, cân bằng các nhóm thực phẩm.

Thanh Hiền (t/h)