Châu Âu đạt thỏa thuận về các quy định mới cấm các tuyên bố sai lệch về môi trường

Cụ thể, các thuật ngữ như “khí hậu trung tính” hoặc “khí hậu tích cực” nhằm bù đắp cho những hạn chế về mồi trường của hàng hoá sẽ bị cấm ở châu Âu (EU) vào năm 2026 như một phần của cuộc chiến chống lại các tuyên bố sai lệch về môi trường.

Theo quy định này, chỉ những nhãn sản phẩm bền vững sử dụng các chương trình chứng nhận đã được phê duyệt mới được khối này cho phép. Quy định này ra đời trong bối cảnh lo ngại rộng rãi về tác động môi trường của các chương trình bù đắp carbon, thường được sử dụng để biện minh cho việc dán nhãn sản phẩm là “carbon trung tính” hoặc ngụ ý rằng người tiêu dùng có thể mua, sử dụng quần áo mới hoặc ăn một số loại thực phẩm mà không làm ảnh hưởng đến môi trường khí hậu.

Trước đó, Ủy ban châu Âu (EC) đã công bố một loạt đề xuất sửa đổi các quy tắc hiện hành của EU nhằm bảo vệ người tiêu dùng khỏi các hoạt động thương mại như quảng cáo không trung thực, cung cấp cho người tiêu dùng thông tin sai về sản phẩm. Một nghiên cứu gần đây của Ủy ban cho thấy, hơn một nửa tuyên bố xanh của các công ty ở EU là “mơ hồ” hoặc gây hiểu lầm, và 40% hoàn toàn không có cơ sở.

Theo đó, các quy tắc mới yêu cầu các nhãn sản phẩm phải rõ ràng hơn, cấm sử dụng các tuyên bố chung chung về môi trường mà không có bằng chứng xác thực, và chỉ cho phép sử dụng các nhãn dựa trên các chương trình chứng nhận chính thức. Ủy ban Thị trường nội bộ và Bảo vệ người tiêu dùng châu Âu cho biết: “Luật mới này chấm dứt quảng cáo gây hiểu lầm cho các sản phẩm được cho là thân thiện với môi trường và do đó cho phép người tiêu dùng đưa ra những lựa chọn bền vững”.

Luật mới cũng bao gồm các quy tắc tập trung vào độ bền của sản phẩm, yêu cầu thông tin bảo hành trên sản phẩm phải hiển thị rõ ràng hơn, có thời gian bảo hành kéo dài, cũng như cấm các tuyên bố về độ bền vô căn cứ, hoặc trình bày hàng hóa là có thể sửa chữa được nhưng trong khi thực tế không phải vậy. Các quốc gia thành viên sẽ có 2 năm để tích hợp các quy tắc này vào luật pháp quốc gia.

 Châu Âu đạt được thỏa thuận cấm những tuyên bố chung chung về môi trường. Ảnh minh họa

Ngoài luật mới, EC cũng đề xuất “Chỉ thị về Tuyên bố Xanh” để bảo vệ người tiêu dùng khỏi hành vi “tẩy xanh”, nhằm thiết lập một bộ quy tắc mới yêu cầu các công ty chứng minh và xác minh các tuyên bố, cũng như nhãn mác về môi trường của họ. Báo cáo viên của Nghị viện châu Âu bà Biljana Borzan cho biết, luật này sẽ thay đổi cuộc sống hàng ngày của tất cả người dân châu Âu, làm cho hoạt động tiếp thị trở nên minh bạch hơn. Người dân sẽ lựa chọn những sản phẩm có thể sửa chữa, bền vững hơn nhờ vào nhãn hiệu và quảng cáo đáng tin cậy.

Uỷ ban châu Âu khẳng định, rằng rất hài lòng khi những tuyên bố như “trung hòa khí hậu” hoặc “khí hậu tích cực”, dựa trên việc bù đắp carbon đã bị cấm hoàn toàn trên thị trường nội địa. Đầu tư của các công ty vào các dự án bảo vệ khí hậu đều được hoan nghênh. Tuy nhiên, Uỷ ban này cũng cho rằng: “Có vẻ như việc trồng cây trong rừng nhiệt đới sẽ không còn khiến việc sản xuất ô tô công nghiệp, việc tổ chức bóng đá World Cup hay sản xuất mỹ phẩm trở nên trung tính với khí hậu. Sự lừa dối này bây giờ đã là quá khứ. Đây là một thành công lớn đối với môi trường, khí hậu và người tiêu dùng”.

Quy định này được đưa ra sau nhiều tháng đàm phán về cách thức quy định các yêu cầu về môi trường ở EU, với một thỏa thuận đạt được vào tháng 9 đã được các nhà lập pháp phê duyệt hôm thứ Tư. Và các quốc gia thành viên của khối này hiện có hai năm để đưa ra các quy định mới.

Vào tháng 1, tờ Guardian đã công bố một cuộc điều tra chung về việc bù đắp carbon rừng được cơ quan chứng nhận hàng đầu thế giới phê duyệt mà các tập đoàn lớn sử dụng cho các cam kết bền vững của họ, phát hiện hơn 90% số tiền bù đắp từ một mẫu lớn các dự án là vô giá trị.

Các tổ chức phi chính phủ về môi trường đã đưa ra quan ngại về các yêu cầu bồi thường dựa trên sự đền bù, bao gồm cả World Cup 2022 ở Qatar được quảng cáo là sự kiện “trung hòa carbon”.

Sau động thái này của EU, các chuyên gia về thị trường carbon toàn cầu, cho rằng: “Thỏa thuận này là một bước tiến lớn hướng tới các hoạt động thương mại trung thực hơn và người tiêu dùng châu Âu có thêm nhiều thông tin hơn. Điều này đánh dấu sự kết thúc của những quảng cáo vô căn cứ khi thông tin tới người tiêu dùng, rằng họ có thể đi các chuyến bay trung hòa carbon, mặc quần áo trung hòa carbon và ăn thực phẩm trung hòa carbon.

Khánh Mai (t/h)