'Loạn' giá mua test xét nghiệm Covid-19

Hơn 5 tháng qua là thời điểm dịch Covid-19 bùng phát mạnh ở nhiều địa phương trên cả nước. Việc tiến hành xét nghiệm nhanh, chính xác để truy tìm các ca F0 trong cộng đồng trở thành nhu cầu bức thiết, quan trọng của ngành y tế nhằm hạn chế tối đa lây nhiễm dịch bệnh, sớm chữa trị và đảm bảo sức khỏe người dân.

Trước nhu cầu cấp bách về sinh phẩm y tế, các địa phương được phép dùng tiền ngân sách để mua bằng hình thức xét duyệt chỉ định thầu. Đây được coi là quyết định đúng đắn trong bối cảnh dịch bệnh hoành hành. Thế nhưng, khi thực hiện, dường như chưa có sự quản lý chặt chẽ từ các đơn vị liên quan khiến giá đấu thầu sinh phẩm, vật tư xét nghiệm Covid-19 ở các địa phương chênh lệch nhau khá lớn.

Nhiều loại, nhiều giá

Ngày 13/7/2021, Trung tâm Y tế huyện Tân Phú, Đồng Nai ban hành quyết định số 128/QĐ-TTYT để mua test xét nghiệm Trueline COVID-19 Ag Rapid test với số lượng 5.000 test, mức giá 135.000 đồng/test. Loại test này cũng được CDC tỉnh Long An và Bệnh viện Đa khoa khu vực Hậu Nghĩa (Sở Y tế tỉnh Long An) lần lượt lựa chọn tại 2 Quyết định ngày 28/5/2021 và 28/6/2021, cùng với mức giá 135.000 đồng/test.

Thế nhưng, ngày 30/6/2021, Công ty CP Bệnh viện Mỹ Hạnh tại Long An đã ký hợp đồng mua sản phẩm Trueline COVID-19 Ag Rapid test chỉ với giá 108.000 đồng/test. Mức giá của test Trueline COVID-19 Ag Rapid test, thậm chí còn được Viện Y dược học dân tộc (thuộc Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh) mua với giá 99.750 đồng/test tại gói thầu theo Quyết định số 531/QĐ-VYDHDT ngày 25/7/2021.

Tại Vĩnh Long, ngày 24/9/2021, CDC tỉnh này cũng ra Quyết định số 1405/QĐ-KSBT về việc phê duyệt kết quả chỉ định thầu rút gọn gói thầu mua vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm triển khai phòng xét nghiệm khẳng định SARS-CoV-2 bằng phương pháp Realtime - PCR.

Công ty Cổ phần Y tế Đức Minh là đơn vị trúng thầu với sản phẩm cung cấp là Standard TM nCoV Real-Time Detection Kit, do công ty SD Biosensor Inc (Hàn Quốc) sản xuất.

Số lượng sản phẩm theo hợp đồng là 110 hộp (96 test/hộp), đơn giá 26.880.336 đồng/hộp (tính bình quân hơn 280.000 đồng/test). Tổng giá trị gói thầu hơn 2,95 tỷ đồng. Theo hồ sơ nhập khẩu của Công ty Cổ phần Y tế Đức Minh ngày 26/8/2021 cho thấy, sản phẩm này được công ty nhập khẩu chỉ với mức giá 4,23 USD/test (tức tương đương với 97.200 đồng).

Tại văn bản số 7263/BYT-KH-TC ngày 01/9/2021 Bộ Y tế gửi Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái về việc xin ý kiến phương án lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt để mua sinh phẩm xét nghiệm SARSCoV-2 cũng cho thấy, chi phí để mua sản phẩm (cùng tên và nhà sản xuất với loại test mà Công ty Cổ phần Y tế Đức Minh) chỉ có giá 4,25 USD/test.

Nếu cộng các loại chi phí vào thì giá khoảng 4,46 USD/test, tương đương mức giá khoảng 102.500 đồng. Như vậy, nếu so sánh giữa mức giá trong văn bản 7263/BYT-KH-TC của Bộ Y tế và mức giá chỉ định thầu của CDC Vĩnh Long, sự chênh lệch của 1 test xét nghiệm thôi đã lên đến 177.500 đồng/test.

Giá mua test xét nghiệm tại nhiều địa phương đang cao thấp khác nhau.

Cần thanh tra, xử lý

Chỉ định thầu được xem là phương án cần thiết trong bối cảnh dịch Covid-19 đang lan rộng, đặc biệt là các tỉnh phía Nam. Thế nhưng, việc giá mua test xét nghiệm nơi cao, nơi thấp cũng cần được xem xét. Dù muốn dù không, giá đầu vào test xét nghiệm Covid-19 cũng ảnh hưởng trực tiếp đến giá xét nghiệm cho người dân. Nơi nào mua test xét nghiệm với giá thấp thì mức giá xét nghiệm cũng thấp và ngược lại.

Chỉ tính riêng tại TP. Hồ Chí Minh đã có sự khác nhau giữa mức giá xét nghiệm Covid-19 tại các bệnh viện. Có nơi chỉ thu ở mức 200.000 đồng/lần test nhanh, nhưng cũng có nơi thu 338.000 đồng/lần. Cá biệt, có những nơi thu đến 500.000 đồng/lần test nhanh, có giá trị trong vòng 72 giờ.

Tại Bà Rịa – vũng Tàu, ngay sau khi ban hành Quyết định số 289/QĐ-KSBT, trong ngày 22/9/2021, CDC tỉnh này đã ban hành công văn thay đổi, giảm giá test nhanh Covid-19 xuống còn 135.000 đồng/mẫu (trước đây là 175.000 đồng/mẫu).

Thế nhưng, đến ngày 27/9/2021, đơn vị này lại có văn bản hướng dẫn thanh toán xét nghiệm bằng test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 trên địa bàn trong đó đề nghị các đơn vị tiếp tục thanh toán xét nghiệm bằng test nhanh theo mức giá 175.000 đồng/test. Lý do được đơn vị này đưa ra là do chưa thể thực hiện việc mua sắm test nhanh theo kế hoạch để áp giá theo văn bản trước đó là 135.000 đồng/test.

Theo tìm hiểu của PV, ngày 25/9/2021, chỉ 3 ngày sau khi CDC Bà Rịa - Vũng Tàu ban hành Quyết định số 289/QĐ-KSBT, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã thu hồi quyết định phê duyệt chỉ định thầu nói trên. Trao đổi với báo chí, đại diện UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, hiện lực lượng công an đang vào cuộc để làm rõ những bất thường tại gói thầu theo Quyết định số 289/QĐ-KSBT.

Trong một diễn biến khác, tại Nghị quyết số 127/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9 trực tuyến toàn quốc với địa phương về tình hình kinh tế - xã hội tháng 9 và 9 tháng năm 2021, Chính phủ cũng yêu cầu Thanh tra Chính phủ có kế hoạch thanh tra việc mua sắm trang thiết bị y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 vừa qua để chống lãng phí, tiêu cực, lợi ích nhóm.

Chính phủ cũng yêu cầu Bộ Y tế, UBND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan thanh tra, các lực lượng chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng nguồn kinh phí, việc mua sắm trang thiết bị y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19, không để xảy ra tình trạng lãng phí, tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật.

Minh Nghĩa