Biến chủng Covid JN.1 có nguồn gốc từ BA.2.86, biến chủng phụ của Omicron. Nó sở hữu một đột biến khác biệt ở protein gai (chịu trách nhiệm xâm nhập và lây nhiễm tế bào) và các đột biến tại những vùng khác. Theo dữ liệu mới nhất từ Anh, đây là biến chủng tăng trưởng nhanh nhất, với tốc độ hàng tuần là 84,2%.

Theo Sở Y tế TPHCM, cập nhật của tổ chức WHO ngày 19/1 vừa qua cho thấy, trong giai đoạn 28 ngày từ ngày 11/12/2023 đến ngày 7/1/2024, số ca mắc Covid-19 mới trên toàn cầu đã tăng 4% so với thời gian 28 ngày trước đó, với hơn 1,1 triệu ca mắc mới.

Tại khu vực Đông Nam Á, theo báo cáo mới đây đã xuất hiện hơn 26.000 ca nhiễm mới, tăng 379% so với khoảng thời gian 28 ngày trước đó; số ca tử vong ghi nhận 186 ca, tăng 564% so với khoảng thời gian này.

5 triệu chứng phổ biến nhất khi mắc JN.1 là sổ mũi, đau họng, nhức đầu, rối loạn giấc ngủ và bồn chồn. Các biểu hiện khác gồm sốt kèm đau cơ, ăn không ngon, mệt mỏi, buồn nôn và ói mửa, ho dai dẳng.

Các chuyên gia khuyến nghị người có triệu chứng, đặc biệt khi JN.1 lây lan mạnh, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được hỗ trợ. Đồng thời, mọi người nên tuân thủ biện pháp y tế công cộng như đeo khẩu trang, giữ khoảng cách nơi đông người. Cảnh giác, phát hiện sớm và ứng phó linh hoạt là rất quan trọng trong việc quản lý, giảm thiểu sự tác động của biến chủng.

WHO chưa có phát biểu chính thức về mức độ nghiêm trọng của người bệnh sau khi lây nhiễm JN.1. Tuy nhiên, nghiên cứu đăng tải trên tạp chí khoa học nổi tiếng Cell (Mỹ) đầu tháng 1 cho thấy JN.1 có thể lây nhiễm vào các tế bào vùng dưới phổi, khiến các triệu chứng bệnh nặng hơn. Theo các chuyên gia, JN.1 bám vào tế bào hiệu quả hơn, tham gia vào phản ứng tổng hợp màng tế bào của vật chủ.

Khuyến cáo người dân những biện pháp phòng tránh nhiễm biến chủng JN.1

Để phòng, chống nhiễm biến chủng Covid JN.1 vào thời điểm Tết Nguyên đán cận kề, ngành y tế khuyến cáo người dân không chủ quan, lơ là và tiếp tục đeo khẩu trang y tế đáp ứng đủ tiêu chuẩn chất lượng khi đến nơi tập trung đông người hoặc khi có triệu chứng hô hấp…

Thường xuyên rửa tay bằng nước sạch, xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay; súc miệng, họng bằng nước súc miệng; tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng; che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi.

Vận động người dân tiêm nhắc vaccine theo khuyến cáo, đặc biệt là những người thuộc nhóm nguy cơ như: người cao tuổi, người có bệnh nền... Các chuyên gia khuyến nghị tiêm đủ hai mũi tiêu chuẩn và liều tăng cường.

Thực hiện vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, giữ ấm cơ thể, tập luyện thể dục, thể thao, nâng cao thể trạng.

Tránh tiếp xúc với người có triệu chứng bệnh đường hô hấp như ho, sốt, khó thở. Người cao tuổi, có bệnh lý nền, phụ nữ mang thai… khi có dấu hiệu mắc bệnh, cần đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám và điều trị kịp thời.

Tại một số quốc gia Đông Nam Á, chính phủ các nước đã có những động thái cụ thể để hạn chế sự lây lan của biến chủng. Indonesia đã lắp đặt các máy quét thân nhiệt tại các sân bay quốc tế chính của Jakarta và bến phà Batam để sàng lọc khách du lịch. Bà Naning Nugrahini, người đứng đầu văn phòng y tế cảng sân bay, cho biết người được phát hiện có triệu chứng sẽ cần xét nghiệm nhanh thêm.

 Khánh Mai (t/h)