Mong manh ranh giới "tín dụng đen - xã hội đen"

 Những chủ nợ nóng lòng đòi tiền giờ lại ôm nỗi tức giận khi con nợ cứ nhởn nhơ sống ở bên ngoài, trong khi họ rơi vào cảnh cùng quẫn đã bí bách làm liều... Hệ lụy của những vụ cho vay tín dụng đen là các vụ án giải quyết theo tính chất xã hội đen vụ như xiết nợ, đòi nợ thuê, cưỡng đoạt tài sản, bắt giữ người trái pháp luật, cố ý gây thương tích, thậm chí là giết người, cướp tài sản… gây ảnh hưởng đến tình hình ANTT.

Vỡ nợ - nảy sinh quá nhiều phức tạp về ANTT

Bất cứ vụ vỡ nợ nào xảy ra đều nảy sinh rất nhiều phức tạp về ANTT, bởi nó động chạm đến quyền lợi sát sườn của nhiều người dân. Bỗng nhiên, một ngày, biết tin tất cả tài sản dành dụm được, thậm chí cả ngôi nhà đang ở đem thế chấp ngân hàng lấy tiền cho các con nợ vay để lấy lãi đã mất trắng vì con nợ biến mất hoặc tuyên bố vỡ nợ, không còn khả năng thanh toán, chắc chẳng ai có thể bình tĩnh được. Thế nên, cái cảnh chủ nợ này mếu máo, chủ nợ kia khóc ròng đã trở thành hình ảnh quen thuộc trên các phương tiện thông tin đại chúng khi đưa về các vụ vỡ nợ. Một số người “của đau con xót” đã tụ tập, đến nơi ở, nơi làm việc của các con nợ căng băng rôn, chĩa loa đòi nợ, khiến tình hình ANTT ở khu vực đó cực kỳ phức tạp.

Nhiều chủ nợ tập trung trước cổng Trường THPT Phương Nam để đòi nợ.

Như vụ vỡ nợ của Trương Thị Hải Yến, Phó Hiệu trưởng Trường THPT dân lập Phương Nam, hàng tháng trời, các chủ nợ “ăn dầm ở dề”, tụ tập tại cổng trường để chĩa loa vào trường, kêu gào bà Yến ra trả nợ. Thậm chí, sau khi  bà Yến bị Công an TP Hà Nội khởi tố, bắt tạm giam, một số người như anh Đỗ Khắc Tuấn ở Phúc Thọ (Hà Nội), cho bà Yến mượn sổ đỏ vay tiền vẫn ở lỳ tại căng tin của Trường THPT dân lập Phương Nam với hy vọng có thể được Nhà trường trả nợ. Chứ theo anh Tuấn, về nhà còn sốt ruột hơn. Sự tập trung đòi nợ của nhiều người dân tại cổng Trường THPT dân lập Phương Nam lại diễn ra vào những ngày đầu tập trung học sinh nên đã tạo dư luận không tốt trong nhân dân, đặc biệt gây tâm lý hoang mang, lo lắng cho nhiều bậc phụ huynh, học sinh. Cũng từng đấy ngày diễn ra việc đòi nợ của người dân ở cổng trường là từng đấy thời gian Công an phường Định Công (Hoàng Mai) phải cử CBCS cắm chốt để ổn định tình hình, trấn an tâm lý đám đông và đảm bảo ANTT ở khu vực này.

Ngay cả các con nợ khủng, nhiều khi bị vỡ nợ, dồn đến đường cùng, cũng đã có những cách hành xử tiêu cực. Như đối tượng Lò Thị Ngọc, 54 tuổi, giáo viên Trường Mầm non thị trấn Mường Chà (Điện Biên), chủ hụi lớn nhất khu vực này. Phường hụi do bà Ngọc làm chủ có đến 80 người tham gia với tổng số tiền mà cơ quan điều tra tổng hợp được là hơn 27 tỷ đồng; trong đó, có 13 người đã được bốc phường, còn lại 67 người còn bị nợ tiền. Khi nghe tin bà Ngọc vỡ nợ, hơn 1 tháng, rất nhiều người dân đổ xô đến trước cửa nhà bà Ngọc để tạo áp lực đòi nợ. Không chịu được áp lực, bà Ngọc đã tự tử ngày 25/6 vừa qua.

Nhiều vụ án liên quan đến “tín dụng đen” đã xảy ra

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Cảnh sát phòng chống tội phạm, Bộ Công an, trong 6 tháng đầu năm 2013, cả nước đã xảy ra 20.113 vụ phạm pháp hình sự, giảm 830 vụ so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, điều tra khám phá hơn 14 nghìn vụ, bắt giữ và xử lý trên 21 nghìn đối tượng. Trong đó, tình hình liên quan đến tín dụng đen đã xảy ra 4 vụ giết người, 28 vụ cướp tài sản, 98 vụ cưỡng đoạt tài sản, 55 vụ hủy hoại tài sản, 128 vụ lừa đảo và 124 vụ lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Cá biệt, có một số trường hợp con nợ vì không có tiền trả, trong lúc bí bách đã sát hại chủ nợ gây nên sự phức tạp về ANTT ở địa phương. Vụ giết người xảy ra tại Ninh Bình là một ví dụ. Đau lòng thay, đối tượng gây ra vụ giết người trên lại là giáo viên của một trường học trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, một người được ăn học và có trình độ hiểu biết nhất định về pháp luật.

Theo nội dung vụ án thì trước đó, Hiệp cùng vợ là Hoàng Thị Lư đã vay 660 triệu đồng, với mức lãi suất là 3 triệu đồng/ngày của bà Nguyễn Thị Mai, cũng trú tại tỉnh Ninh Bình. Số tiền này, vợ chồng Hiệp và Lư đầu tư vào việc kinh doanh quần áo… nhưng việc làm ăn thua lỗ. Trong vụ án này, bà Mai không phải là người chuyên cho vay nặng lãi, số tiền có được là cả đời bà ki cóp, vì thấy mức lãi vợ chồng Hiệp, Lư trả cao hơn so với ngân hàng nên bà này đã giấu con cái, lén lút cho vợ chồng Hiệp, Lư vay. Lúc đầu, vợ chồng Hiệp, Lư còn trả lãi sòng phẳng nhưng sau đó do làm ăn thua lỗ dẫn đến mất khả năng chi trả.

“Của đau, con xót” bà Mai đòi nợ gắt gao khiến vợ chồng Hiệp, Lư cùng quẫn. Trong khi đó, số tiền chốt nợ đến tháng 1/2013 gồm cả tiền lãi đã lên tới 850 triệu đồng…

“Đói ăn vụng, túng làm liều” vợ chồng Hiệp, Lư đã nghĩ đến việc thủ tiêu chủ nợ để thoát khỏi khoản vay trên. Nghĩ là làm, vợ chồng Hiệp, Lư hẹn bà Mai đến phòng trọ của chúng ở phố Tân Văn, phường Tân Thành, TP Ninh Bình để lấy tiền. Đúng hẹn, bà Mai đến địa chỉ trên thì bị Hiệp dùng chày đập vào đầu khiến nạn nhân tử vong. Sau khi gây án, vợ chồng kẻ thủ ác đã dùng bao tải bó người bà Mai, sau đó chọn thời điểm vắng người dùng xe máy chở xác nạn nhân vùi xuống một mương nước để phi tang… Vụ việc này, sau đó, cơ quan CSĐT Công an tỉnh Ninh Bình đã tốn rất nhiều công sức để điều tra, xác minh.

Về phía các chủ nợ, nhiều trường hợp bị chây ỳ không trả, trong khi việc đòi nợ gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về mặt thủ tục xử lý đã chọn cách giải quyết theo kiểu “xã hội đen” như thuê người đòi nợ. Trong thời gian mấy năm trở lại đây, các vụ bắt giữ người trái pháp luật, cố ý gây thương tích, cưỡng đoạt tài sản, làm nhục người khác liên quan đến việc vay nợ “tín dụng đen” liên tiếp xảy ra. Có những đơn vị Công an, theo nhiệm vụ chuyên trách là phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm có tổ chức hầu như phân nửa thời gian phải dành cho các vụ như kiểu trên. Đối tượng gây án, hoặc chủ mưu thuê người gây án đa số là các chủ nợ, còn bị hại là các con nợ đã tuyên bố “vỡ nợ”. Nhiều vụ, theo các trinh sát kể lại, mấy ngày sau, đã nhận được tin nạn nhân các anh vừa mất rất nhiều công sức giải cứu (các con nợ) lại vừa bị một đơn vị Công an khác bắt giữ về hành vi lừa đảo hay lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Tại Hà Nội, con số các vụ bắt giữ người trái pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” khá nhiều. Vụ việc xảy ra ngày 22/5 vừa qua là một ví dụ. Trước đó, Nguyễn Văn Hùng (28 tuổi, trú tại xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì) và Nguyễn Khánh Tân (22 tuổi, ở tại phường Trương Định, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) đã xiết nợ anh Lê Văn Bảo ở quận Hai Bà Trưng, một người làm nghề kinh doanh dịch vụ cầm đồ. Anh Bảo vay Hùng 4 tỷ đồng để làm ăn, theo thỏa thuận mỗi tháng anh Bảo phải trả cho Hùng 6%, tương đương với khoảng 150 triệu đồng/tháng. Vì không thu xếp được tiền, anh Bảo đã nhiều lần khất nợ nhóm đối tượng trên.

Vì thế, vào khoảng 23h ngày 22/5, khi anh Bảo ở cửa hiệu cầm đồ thì Hùng cùng một số đối tượng đã kéo đến đòi nợ. Nhóm đói tượng này đã đóng kín cửa hiệu cầm đồ, dùng hung khí đánh bị thương ở đầu, lưng, bụng, sau đó ép anh Bảo phải viết giấy bán xe máy SH cho bạn của Hùng tên là Đạt với giá tiền 150 triệu đồng.

Nhiều vụ, các đối tượng còn dùng súng để giải quyết như vụ việc xảy ra tại Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm (Hà Nội). Kẻ chủ mưu trong vụ án này là Nguyễn Ngọc Sơn, sau đó cũng bị Công an huyện Gia Lâm bắt giữ. Trong vụ án này, hành động của Sơn và đồng bọn rất liều lĩnh và coi thường pháp luật. Để đòi khoản vay 1,2 tỷ đồng, do chồng của bà Lâm Thị Khuyến (trú tại Ninh Hiệp) vay trước đó không trả, Sơn đã chỉ đạo hai đàn em dùng gạch ném vỡ cửa kính nhà bà Khuyến, sau đó dùng dao đâm vào đùi anh Nguyễn Thạc Vân, là người nhà của bà Khuyến. Không dừng lại ở đó, các đối tượng còn dùng súng bắn nhiều phát vào cửa nhà bà Khuyến để thị uy và gây sức ép đòi nợ.

Theo CAND