Mua chung đất xây nhà: Tại sao không?

Cái khó “ló” cái khôn

Thời gian gần đây, nhiều người cho là thị trường nhà đất đã giảm giá tới “đáy” và là cơ hội vàng cho những người cần mua nhà mua được với giá cả hợp lý, phù hợp với túi tiền của mình. Thế nhưng sự thực lại không phải như vậy, giá nhà đất vẫn đứng ở mức cao. Kể cả những khu chung cư được hưởng nhiều ưu đãi và được giành để xây phục vụ nhu cầu của người thu nhập thấp nhưng giá vẫn quá cao với khả năng của nhiều người dân, nhất là với các cán bộ, công chức, công nhân... có thu nhập thấp.

Tại nhiều phòng giao dịch nhà đất tư nhân, giá nhà đất hiện nay tuy có giảm nhiều so với cùng thời điểm của năm 2011, thậm chí có những khu đất “ế” và giảm một nửa giá nhưng giá được giao bán vẫn ở mức từ 30 – 40 triệu đồng/m². Cá biệt có nơi giá vẫn còn giao tới mức 60 – 80 triệu đồng/ m².

Chị Hương – Chủ một điểm giao dịch nhà đất trên phố Lê Trọng Tấn – Hà Nội cho rằng, giá đất đã giảm ít nhất một nửa kể từ cuối năm 2011 trở lại đây. Riêng với giá nhà, mức giảm chậm hơn và luôn đi sau với mức giảm của đất. Có nhiều căn nhà, chất lượng tốt, nội thất cao, vẫn giữ giá.

Trước thực tế nêu trên, nhiều người có nhu cầu mua dù đã nhìn thấy giá nhà đất giảm nhiều nhưng mức giá vẫn quá cao và vượt khả năng chi trả của họ. Điển hình như giá nhà chung cư ở khu Việt Hưng – Long Biên (Hà Nội), giá bán ở mức từ 12 – 14 triệu đồng/m², mỗi căn có giá từ 700 triệu – 1 tỷ đồng. Với mức giá này, nhiều người vẫn mơ mà chưa thể mua được nhà với giá thấp.

Nhiều khu đất nhỏ được người thu nhập thấp cùng góp tiền và cùng xây chung nhà. Ảnh: N. M

Để có cơ hội được sở hữu nhà mà không phải chờ đợi quá lâu để đến lượt được mua nhà ở xã hội, thời gian gần đây có nhiều người là anh em, họ hàng hoặc bạn bè, đồng nghiệp... nhưng người cùng cảnh ngộ là không có nhà ở đã góp tiền, mua đất và xây lên các khu chung cư nhỏ với giá chỉ từ 500 – 600 triệu đồng/ căn tùy loại với diện tích từ 35 – 50m².

Cơ hội sở hữu nhà thực sự rẻ

Khác với các khu chung cư mini được xây dựng và chủ “tận thu” của người mua từ tiền rác hàng tháng, đến tiền vệ sinh chung và tiền gửi phương tiện. Các khu nhà “cộng sinh” được xây dựng với ý thức kỷ luật, trách nhiệm cá nhân rất cao của những sống trong khu nhà.

Anh Phạm Văn Bắc – quê ở Thái Bình cho biết, anh cùng với 5 hộ gia đình khác, cùng là những người bạn đã gom tiền và mua chung một khu đất. Nếu tính ra mỗi người cũng chỉ chi phí tới 600 triệu đồng là cùng mà lại được sở hữu nhà khoảng 45 – 50m².

“Nếu đợi được các dự án nhà xã hội hoàn thành chắc chắn sẽ rất lâu và có mua được thì cũng ở các khu xa nơi làm việc. Phương án đưa ra là các nhà cùng góp tiền và đều có quyền lợi và trách nhiệm, lập thành nội quy của khu nhà với tổ điều hành khu nhà riêng”, anh Bắc cho biết.

Ở một câu chuyện khác, chị Nguyễn Thúy Hằng là nhân viên ở Hội Chữ thập đỏ Việt Nam cho biết, với mức lương cả hai vợ chồng chị 1 tháng trên dưới 10 triệu đồng cũng chỉ tạm đủ trang trải hàng tháng.

“Nhờ sự hỗ trợ của hai bên nội ngoại và bạn bè nên đã vay được 400 triệu để góp cùng với 3 người bạn mua được mảnh đất vùng ven của TP. Hà Đông. Trừ tiền đất và các chi phí xây dựng là vừa đủ số tiền các nhà đóng vào. Cuối tháng 8 năm nay là sẽ có nhà mới để ở, không phải đi thuê nữa”, chị Hằng nói.

Theo TS. Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho biết, các hộ gia đình cùng chung tiền mua đất, xây nhà có thể nói là mô hình hợp lý, nên triển khai, nhân rộng. Mô hình này có thể từ 2 người trở lên tham gia, trong hợp đồng mua bán có tên các thành viên tham gia góp vốn. Đất, nhà đều là tài sản chung của các hộ.

Theo đánh giá của các chuyên gia, trong khi chung cư mini còn những vấn đề pháp lý chưa rõ ràng, giá vẫn tương đối cao, thì đây là xu hướng gợi mở tốt cho những khách hàng có nhu cầu nhà ở nhưng khả năng tài chính eo hẹp; là một phương án gỡ rối cho bối cảnh cung - cầu chưa gặp nhau. Nếu mô hình này được công nhận, phát triển và được quan tâm đúng mức sẽ góp phần giải quyết được một phần tình trạng thiếu nhà ở hiện nay tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP. HCM.

Xuân Hương