Mỹ phát hiện hoạt chất trong lá cây ổi có khả năng ức chế tế bào ung thư gan
16:45 03/09/2025(VietQ.vn) - Các nhà khoa học Mỹ vừa công bố một phát hiện gây chú ý, trong lá cây ổi có chứa một phân tử tự nhiên mang tên psiguadial A với khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư gan.
Hoạt chất của củ gừng có thể hỗ trợ kiểm soát đường huyết ở tiểu đường type 2
Viettel - Qualcomm: Nâng tầm hợp tác sau 16 năm cùng nghiên cứu công nghệ
Nhật Bản nghiên cứu tạo ra chất chống ung thư mạnh từ cỏ ngọt và lá chuối
Theo công bố trên tạp chí khoa học Angewandte Chemie, nhóm nghiên cứu do Giáo sư William Chain (Đại học Delaware, Mỹ) dẫn đầu đã chứng minh psiguadial A có đặc tính chống lại sự tăng sinh tế bào – một trong những cơ chế then chốt của bệnh ung thư.
Kỹ thuật “tổng hợp sản phẩm tự nhiên” mà các nhà khoa học áp dụng giúp tái tạo thành công phân tử này mà không cần phụ thuộc vào nguồn lá ổi tự nhiên. Đây được xem là bước đột phá bởi trong thực tế, nguồn tài nguyên thiên nhiên luôn có giới hạn, khó đáp ứng đủ nhu cầu dược phẩm cho hàng triệu bệnh nhân.
Phát hiện này càng có ý nghĩa khi ung thư gan hiện là căn bệnh nguy hiểm hàng đầu. Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ung thư gan đứng thứ 6 trong số các loại ung thư phổ biến nhất toàn cầu và là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 3 thế giới. Việc tìm ra hoạt chất tự nhiên có khả năng ngăn chặn bệnh được xem là tia hy vọng mới trong cuộc chiến chống lại căn bệnh có tỷ lệ tử vong rất cao này.
Trong lá cây ổi có chứa một phân tử tự nhiên có thể giúp hỗ trợ phòng ung thư. Ảnh minh họa
Giáo sư Chain nhấn mạnh: “Phần lớn thuốc được phê duyệt lâm sàng hiện nay đều có nguồn gốc hoặc được phát triển từ sản phẩm tự nhiên. Vấn đề lớn nhất là thiếu nguồn nguyên liệu. Với công thức tổng hợp mà chúng tôi xây dựng, các nhà hóa học ở khắp nơi có thể tái tạo psiguadial A ở quy mô lớn để phát triển thành dược phẩm điều trị”.
Việc tổng hợp thành công psiguadial A trong phòng thí nghiệm đánh dấu một bước tiến quan trọng, song đây mới chỉ là khởi đầu. Các nhà khoa học cho rằng cần tiến hành thêm nhiều nghiên cứu tiền lâm sàng và lâm sàng để đánh giá toàn diện về hiệu quả, liều dùng, độ an toàn cũng như khả năng tương tác của phân tử này với các loại thuốc khác. Chỉ khi trải qua những bước thử nghiệm nghiêm ngặt, psiguadial A mới có thể trở thành một loại thuốc chính thức trong điều trị ung thư gan.
Ở góc độ rộng hơn, thành công trong việc tái tạo psiguadial A cũng mở ra triển vọng áp dụng kỹ thuật tổng hợp sản phẩm tự nhiên cho nhiều hoạt chất khác có nguồn gốc thực vật. Đây được xem là xu hướng mới trong ngành dược phẩm: khai thác kho tàng thiên nhiên để tạo ra thuốc hiện đại, an toàn, hiệu quả nhưng không phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu vốn ngày càng khan hiếm.
Trong y học dân gian Việt Nam, lá cây ổi từ lâu đã được sử dụng như một vị thuốc quen thuộc để trị tiêu chảy, kháng viêm, cầm máu và vệ sinh răng miệng. Ngày nay, khoa học hiện đại đã chứng minh lá cây ổi chứa nhiều hợp chất sinh học quý như tannin, flavonoid, quercetin, lycopene, apigenin… Những hợp chất này có đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương DNA, đồng thời kích hoạt quá trình apoptosis – tức “tự hủy” của tế bào bất thường.
Các chiết xuất từ lá cây ổi có khả năng chống viêm, chống béo phì, ổn định đường huyết, hỗ trợ bảo vệ gan và đặc biệt là ức chế sự hình thành mạch máu nuôi khối u – cơ chế quan trọng trong việc ngăn chặn sự phát triển của ung thư. Điều này giúp củng cố thêm giá trị dược liệu của cây ổi, vốn được coi là “cây thuốc quanh nhà” ở nhiều vùng nông thôn Việt Nam.
Không chỉ vậy, một số nghiên cứu quốc tế còn ghi nhận chiết xuất từ những loại cây nhiệt đới phổ biến như ổi, cóc Thái, hành tây… đều chứa hợp chất có khả năng chống ung thư thông qua việc gây apoptosis. Đây được xem là hướng đi khả thi, đặc biệt với các quốc gia đang phát triển, nơi điều kiện y tế còn hạn chế và nhu cầu về các liệu pháp điều trị ung thư giá rẻ rất lớn.
Cây ổi là loại cây ăn quả dễ trồng, phổ biến khắp các vùng miền ở Việt Nam. Không chỉ cung cấp trái cây giàu dinh dưỡng, cây ổi còn ẩn chứa tiềm năng lớn về dược liệu. Việc giới khoa học quốc tế phát hiện phân tử chống ung thư gan từ lá ổi đã một lần nữa khẳng định giá trị của những cây trồng quen thuộc quanh ta.
Từ một loại cây bình dị, gắn bó với đời sống nông thôn, lá cây ổi có thể sẽ góp phần tạo nên những loại thuốc tiên tiến trong tương lai. Dù con đường từ phòng thí nghiệm đến giường bệnh còn dài, nhưng phát hiện này thắp lên hy vọng rằng chính những gì gần gũi nhất quanh ta lại có thể trở thành chìa khóa cho những căn bệnh hiểm nghèo.
Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 10747:2015 về quả ổi tươi
Tiêu chuẩn này đưa ra các yêu cầu tối thiểu và phân hạng, nhằm đảm bảo sản phẩm đến tay người tiêu dùng luôn an toàn và đạt chất lượng. Theo hướng dẫn, ổi quả tươi phải nguyên vẹn, lành lặn, không bị thối hỏng, dập nát hay nhiễm sinh vật gây hại. Quả phải sạch, không có tạp chất lạ, không có mùi hoặc vị bất thường. Độ phát triển và độ chín phải phù hợp với giống và vùng trồng, đủ sức chịu đựng trong quá trình vận chuyển, bảo quản và vẫn giữ được chất lượng khi đến tay người tiêu dùng.
TCVN 10747:2015 cũng quy định việc phân hạng ổi quả tươi thành ba cấp. Hạng “đặc biệt” là cao nhất, yêu cầu quả đồng đều, đặc trưng giống, hầu như không có khuyết tật, ngoại trừ những sai sót rất nhỏ không ảnh hưởng đến hình thức và chất lượng. Hạng I cho phép một số khuyết tật nhẹ về màu sắc, hình dạng hoặc bề mặt vỏ nhưng không vượt quá 5% diện tích quả và không ảnh hưởng đến thịt quả. Hạng II có yêu cầu thấp hơn, cho phép khuyết tật về hình dạng, màu sắc hoặc vết rám nắng, sần sùi trên bề mặt chiếm tối đa 10% diện tích quả, song vẫn phải bảo đảm các đặc tính cơ bản về chất lượng.
Việc áp dụng tiêu chuẩn này không chỉ giúp doanh nghiệp, hợp tác xã và người trồng ổi kiểm soát chất lượng sản phẩm ngay từ đầu vào mà còn tạo cơ sở để nâng cao uy tín, mở rộng thị trường xuất khẩu. Đây là bước đi quan trọng để trái ổi Việt Nam cạnh tranh với sản phẩm cùng loại trên thị trường quốc tế.
Vân Thảo (T/h)
