Nâng cao năng suất, chất lượng tại nhà xưởng: Bài toán sống còn trong sản xuất hiện đại

Trong thời đại cạnh tranh gay gắt, tối ưu hóa năng suất và đảm bảo chất lượng không chỉ là mục tiêu mà còn là điều kiện tiên quyết để nhà xưởng phát triển bền vững. Năng suất phản ánh hiệu quả sử dụng nguồn lực, còn chất lượng quyết định sự hài lòng của khách hàng và uy tín thương hiệu. Hai yếu tố này có mối quan hệ chặt chẽ: nếu chỉ tập trung tăng năng suất mà bỏ qua chất lượng, nhà xưởng sẽ đối mặt hàng loạt hệ lụy như tỷ lệ phế phẩm cao, chi phí sửa chữa tăng, mất khách hàng và tổn thất doanh thu. Ngược lại, nếu quá chú trọng chất lượng mà không kiểm soát được năng suất, chi phí sản xuất sẽ đội lên, kéo theo khả năng cạnh tranh sụt giảm.

Do đó, việc cân bằng và nâng cao đồng thời cả hai yếu tố là bài toán chiến lược.

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng trong nhà xưởng. Trước hết, thiết bị và công nghệ là nền tảng. Máy móc hiện đại, tự động hóa cao không chỉ rút ngắn thời gian sản xuất mà còn đảm bảo độ chính xác, giảm thiểu lỗi do con người. Ngược lại, thiết bị cũ kỹ, bảo trì kém dễ gây gián đoạn dây chuyền, ảnh hưởng tới cả tiến độ lẫn chất lượng sản phẩm.

Bên cạnh đó, quy trình sản xuất cũng đóng vai trò then chốt. Một quy trình chuẩn hóa, được xây dựng theo các mô hình quản lý hiện đại như Lean, Six Sigma hay TPM giúp loại bỏ lãng phí, tăng hiệu quả vận hành và ổn định chất lượng đầu ra. Những nhà xưởng áp dụng kỹ thuật kiểm soát quá trình (SPC), biểu đồ kiểm tra thống kê thường xuyên sẽ phát hiện lỗi sớm, tránh rủi ro lan rộng.

Ảnh minh hoạ.

Chất lượng nguồn nhân lực cũng là yếu tố không thể bỏ qua. Công nhân lành nghề, được đào tạo bài bản sẽ thao tác chính xác, tuân thủ quy trình và nhanh chóng thích nghi với công nghệ mới. Ngược lại, nhân sự thiếu kinh nghiệm hoặc thiếu động lực dễ mắc lỗi, làm chậm tiến độ, ảnh hưởng cả dây chuyền. Do đó, nhiều nhà xưởng hiện đại đầu tư mạnh vào đào tạo liên tục, tổ chức đánh giá tay nghề định kỳ, khuyến khích cải tiến từ người lao động thông qua các chương trình như Kaizen.

Môi trường sản xuất và điều kiện làm việc cũng ảnh hưởng không nhỏ. Một nhà xưởng sạch sẽ, ánh sáng đầy đủ, nhiệt độ và độ ẩm được kiểm soát tốt sẽ giúp máy móc hoạt động ổn định và công nhân làm việc hiệu quả hơn. Các yếu tố như bụi, độ ẩm cao, tiếng ồn lớn không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động mà còn làm tăng tỷ lệ hỏng hóc sản phẩm, nhất là trong các ngành yêu cầu độ chính xác cao như điện tử, y tế hay thực phẩm.

Vật tư đầu vào cũng là yếu tố mang tính quyết định. Nếu nguyên vật liệu không đạt chất lượng, sai lệch về kích thước, thành phần, độ tinh khiết thì dù quy trình sản xuất có chuẩn đến đâu, sản phẩm cuối cùng vẫn có nguy cơ không đạt tiêu chuẩn. Chính vì vậy, các doanh nghiệp ngày nay ngày càng chú trọng kiểm soát chất lượng đầu vào, lựa chọn nhà cung cấp đáng tin cậy và áp dụng kiểm tra chặt chẽ ngay từ khâu tiếp nhận nguyên liệu.

Một yếu tố nữa thường bị bỏ qua nhưng rất quan trọng là hệ thống đo lường và đánh giá. Những chỉ số như hiệu suất thiết bị tổng thể (OEE), tỷ lệ sản phẩm đạt ngay từ lần đầu (First Pass Yield), thời gian chu trình (Cycle Time) hay tỷ lệ lỗi trên triệu sản phẩm (DPMO) giúp nhà xưởng nắm bắt chính xác tình trạng sản xuất và có cơ sở để đưa ra quyết định cải tiến kịp thời. Việc đầu tư vào hệ thống phần mềm quản lý sản xuất, bảng dashboard theo thời gian thực đã trở thành xu hướng phổ biến trong các nhà xưởng hiện đại.

Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đã nhận thức được tầm quan trọng của việc nâng cao năng suất chất lượng. Một số nhà máy trong ngành chế biến nhựa, hóa chất, may mặc đã mạnh dạn áp dụng robot, công nghệ thị giác máy, quản lý bằng hệ thống ERP hoặc IoT để kiểm soát chặt từng khâu sản xuất.

Những kết quả ghi nhận cho thấy, chỉ cần cải tiến một công đoạn cũng có thể giúp giảm lỗi tới 20-30%, đồng thời rút ngắn thời gian sản xuất đáng kể. Tuy nhiên, cũng còn không ít doanh nghiệp gặp khó do thiếu vốn đầu tư, thiếu nhân lực kỹ thuật cao hoặc chưa xây dựng được văn hóa cải tiến liên tục.

Để nâng cao năng suất chất lượng, doanh nghiệp cần tiếp cận một cách toàn diện và bài bản. Không nên chạy theo mục tiêu ngắn hạn như tăng ca, ép sản lượng bằng mọi giá mà bỏ qua yếu tố con người, quy trình, môi trường làm việc hay chất lượng đầu vào. Việc xây dựng văn hóa sản xuất dựa trên dữ liệu, tiêu chuẩn hóa thao tác, đào tạo kỹ năng, đầu tư công nghệ và cải tiến liên tục chính là con đường bền vững giúp nhà xưởng phát triển trong dài hạn. Khi hai yếu tố năng suất và chất lượng song hành, doanh nghiệp không chỉ tối ưu chi phí, nâng cao hiệu quả mà còn xây dựng được vị thế vững chắc trên thị trường.

Nam Dương