Nền kinh tế số Việt Nam đang dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng trong khu vực

Kinh tế số Việt Nam tăng trưởng ấn tượng

Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Thành Phong cho biết, cuộc cách mạng công nghiệp (CMCN) lần thứ tư mở ra nhiều cơ hội, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức đối với mỗi quốc gia, tổ chức và cá nhân; đã và đang tác động ngày càng mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội đất nước.

Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia CMCN lần thứ tư, Chính phủ ban hành Nghị quyết 50/NQ-CP về chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị về nâng cao năng lực tiếp cận cuộc CMCN lần thứ tư và phê duyệt Đề án thúc đẩy mô hình kinh tế chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Thành Phong, Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã xác định mục tiêu Việt Nam thuộc nhóm 50 nước dẫn đầu về chính phủ điện tử, đến năm 2025 kinh tế số chiếm 20% GDP; tỉ trọng kinh tế số trong từng ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 10%; đến năm 2030, kinh tế số chiếm 30% GDP; tỉ trọng kinh tế số trong từng ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 20%...

Theo báo cáo “Nền kinh tế số Đông Nam Á năm 2019" do Google, Temasek và Bain công bố ngày 3/10/2019, nền kinh tế số Việt Nam năm 2019 trị giá 12 tỷ USD (đóng góp 5% GDP quốc gia trong năm 2019), cao gấp 4 lần so với giá trị của năm 2015 và dự đoán chạm mốc 43 tỷ USD vào năm 2025. Nền kinh tế số Việt Nam cùng Indonesia đang dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng trong khu vực Đông Nam Á với trung bình 38%/năm, so với 33%/năm của cả khu vực tính từ năm 2015 đến nay.

Hà Nội và TPHCM là 2 trong 7 thành phố lớn phát triển nền kinh tế số của khu vực. Nhờ có nền kinh tế số mà các ngành, nghề kinh doanh sôi động, từ thương mại điện tử, quảng cáo trực tuyến trên các trang mạng xã hội (Facebook, Instagram), giải trí (Netflix, Pinterest), giao thông vận tải (Uber, Grab, GoViet) đến phân phối, bán buôn và bán lẻ (Lazada, Shopee)... Quy mô thị trường thương mại điện tử đạt khoảng 5 tỷ USD, trong khi du lịch trực tuyến khoảng 4 tỷ USD, truyền thông trực tuyến đạt 3 tỷ USD, gọi xe công nghệ khoảng 1 tỷ USD.

Việt Nam cũng trở thành nơi đón nhận nguồn vốn đầu tư đứng thứ 3 trong khu vực vào các công ty hoạt động trên nền tảng công nghệ thông tin, Internet với 0,35 tỷ USD cho 137 thương vụ trong năm 2018 và 0,26 tỷ USD cho 54 thương vụ trong năm 2019. Một số thương vụ đầu tư vào MoMo, Sendo, Topica từ các nhà đầu tư quốc tế, góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư cả trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, lãnh đạo Ban Kinh tế Trung ương cũng thừa nhận, kinh tế số phát triển tại Việt Nam chủ yếu vẫn là nền tảng giao dịch và được phát triển dựa trên các nền tảng sáng tạo đã có sẵn của thế giới, những nền tảng phát triển bởi Việt Nam còn hạn chế, tập trung chủ yếu ở các nền tảng thương mại điện tử, khả năng cạnh tranh so với các nền tảng thương mại lớn của các tập đoàn/công ty đa quốc gia chưa thực sự cao.

Bên cạnh đó, mức độ chủ động tham gia phát triển nền tảng kinh doanh tại Việt Nam cũng còn nhiều yếu kém và tự phát. Thể chế, chính sách còn nhiều bất cập. Cơ cấu và chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu.

Ưu tiên tăng tốc chuyển đổi số kinh tế

Nói về sự phát triển kinh tế số tại Việt Nam, ông Toni Kristina Eliassz, chuyên gia giải pháp kỹ thuật số của Ngân hàng Thế giới (World Bank) cho rằng, Việt Nam đã đặt ra những mục tiêu, chỉ tiêu rất tham vọng. Tuy nhiên, để đạt được những mục tiêu này đòi hỏi những nỗ lực lớn để chuyển đổi nền kinh tế, bao gồm cả việc tận dụng các nguồn lực phát triển mới.

Chuyên gia WB cho rằng, chuyển đổi số và thúc đẩy số hóa nền kinh tế cần tiếp tục là một ưu tiên với Việt Nam. Đồng thời, bày tỏ mong muốn Chính phủ Việt Nam trong ngắn hạn có thể củng cố nền tảng kiến thức, tập trung vào các lỗ hổng kiến thức và nhu cầu mới nổi, cấp thiết đã xác định, biến khuyến nghị thành các hành động và dự án với chiến lược, kế hoạch đầu tư cụ thể.

“Sự hỗ trợ của Chính phủ càng ngày càng trở nên quan trọng trong việc thúc đẩy môi trường cho chuyển đổi số. Vai trò của Chính phủ chính là hỗ trợ, dẫn dắt và tạo nên một môi trường mang tính chất thúc đẩy để các cơ quan, tổ chức có thể chuyển đổi số”, ông Toni Kristina Eliassz nói.

Còn theo bà Vanessa Vizcarra, Trưởng Bộ phận định chế tài chính Upstream, IFC Vietnam, chuyển đổi số có tác động tới toàn bộ nền kinh tế. Chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính gặp nhiều trở ngại. Cơ cấu thị trường và các quy chế, quy định tạo sức ì. Vì thế, cần tăng thêm “khả năng tương tác kĩ thuật số” giữa 2 lĩnh vực tài chính và hàng hóa.

Đại diện IFC Vietnam cũng đề xuất một số sáng kiến với các nhà hoạch định chính sách như: Tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng ngân hàng số và ngân hàng kiểu mới; thực hiện thỏa thuận Ngân hàng nền tảng mở; tái cân bằng thị trường hơn so với cấu trúc tài chính dựa vào ngân hàng là trọng tâm; nâng cấp cơ sở hạ tầng tài chính cốt lõi...

Bảo Lâm