Ngăn chặn sai phạm về phương tiện đo nhóm 2 và x-quang trong y tế

Theo nhận định của Thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ, cuộc thanh tra diện rộng do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức đã phát hiện 702 cơ sở vi phạm, xử phạt với tổng số tiền 1,441 tỷ đồng.

Chánh Thanh tra Bộ Khoa học Công nghệ Trần Minh Dũng cho rằng, nhằm kịp thời chấn chỉnh các hành vi vi phạm về phương tiện đo nhóm 2 và an toàn bức xạ đối với cơ sở sử dụng thiết bị X-quang y tế và tăng cường kiểm soát của cơ quan quản lý nhà nước, Bộ KH&CN quyết định tổ chức, chỉ đạo các lực lượng trong toàn ngành triển khai nội dung: Thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đo lường đối với một số PTĐ nhóm 2 (tập trung các loại cân khối lượng, thiết bị đo điện, nước, thiết bị đo dùng trong y tế) và an toàn bức xạ đối với các cơ sở sử dụng thiết bị X-quang trong y tế (sau đây gọi là thanh tra chuyên đề năm 2014).

Qua cuộc thanh tra chuyên đề năm 2014, tổng số cơ sở được thanh tra là 2.779 cơ sở, trong đó, số cơ sở sản xuất, kinh doanh, sử dụng PTĐ nhóm 2 là 1.286 cơ sở (838 cơ sở sản xuất, kinh doanh, sử dụng cân khối lượng; 265 cơ sở kinh doanh, sử dụng đồng hồ đo điện năng; 183 cơ sở kinh doanh, sử dụng đồ hồ đo nước lạnh). Số cơ sở sử dụng thiết bị X-quang y tế (và thiết bị đo nhóm 2 thuộc cơ sở y tế) là 1.493 cơ sở. Tính trung bình mỗi địa phương thanh tra được xấp xỉ 44 cơ sở.

Các địa phương tiến hành thanh tra được nhiều như: Lâm Đồng (110 cơ sở), Hà Tĩnh (108 cơ sở), Vĩnh Phúc (107 cơ sở), Đồng Nai (92 cơ sở), Thanh Hóa (92 cơ sở), Hòa Bình (84 cơ sở), Bình Định (83 cơ sở), Hà Nội (83 cơ sở), Bến Tre (82 cơ sở), Lạng Sơn (81 cơ sở). Một số địa phương có số lượng cơ sở thanh tra đạt thấp như: Sóc Trăng (9 cơ sở), Điện Biên (11 cơ sở), Vĩnh Long (12 cơ sở), Ninh Thuận (14 cơ sở), Bắc Giang (17 cơ sở), An Giang (18 cơ sở), Cao Bằng (18 cơ sở).

Thanh tra Khoa học và Công nghệ phát hiện nhiều cơ sở chụp X- quang y tế sai phạm. Ảnh minh họa

Tổng số cơ sở bị xử phạt vi phạm hành chính là 702 cơ sở (chiếm tỷ lệ 25,3% số cơ sở được thanh tra) với tổng số tiền phạt trên 1,441 tỷ đồng. Một số địa phương đã xử lý nghiêm khắc các hành vi vi phạm như: TP Hồ Chí Minh (xử phạt 22 cơ sở vi phạm với số tiền 146,5 triệu đồng); Kon Tum (xử phạt 11 cơ sở vi phạm với số tiền gần 126 triệu đồng); Quảng Nam (xử phạt 16 cơ sở vi phạm với số tiền trên 89 triệu đồng); Hải Phòng (xử phạt 44 cơ sở vi phạm với số tiền 85 triệu đồng); Lâm Đồng (xử phạt 30 cơ sở vi phạm với số tiền trên 79 triệu đồng); Thanh Hóa (xử phạt 16 cơ sở vi phạm với số tiền 66 triệu đồng); Phú Thọ (xử phạt 6 cơ sở vi phạm với số tiền 58 triệu đồng); Đắc Lắc (xử phạt 16 cơ sở vi phạm với số tiền trên 55 triệu đồng); Vĩnh Long (xử phạt 7 cơ sở vi phạm với số tiền trên 53 triệu đồng).

Ngoài áp dụng hình thức xử phạt chính bằng tiền, cơ quan thanh tra đã áp dụng hình thức xử phạt bổ sung, biện pháp khắc phục hậu quả đối với các cơ sở vi phạm như tước quyền sử dụng quyết định phê duyệt mẫu, tước quyền sử dụng giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh; áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả như buộc tiêu hủy PTĐ, buộc hủy bỏ chứng chỉ kiểm định (đối với đối tượng vi phạm quy định về đo lường PTĐ nhóm 2); đình chỉ sử dụng nguồn phóng xạ, thiết bị bức xạ, tước quyền sử dụng giấy phép tiến hành công việc bức xạ có thời hạn (đối với đối tượng vi phạm quy định về an toàn bức xạ). 

Trong tổng số 702 cơ sở vi phạm được phát hiện và xử lý qua cuộc thanh tra chuyên đề, có 379 cơ sở vi phạm quy định về đo lường đối với PTĐ nhóm 2 (chiếm 54,0% số cơ sở vi phạm) và 323 cơ sở vi phạm quy định về an toàn bức xạ đối với cơ sở sử dụng thiết bị X-quang y tế (chiếm 46,0% số cơ sở vi phạm).

Hành vi vi phạm phổ biến và chiếm đa số vi phạm về đo lường phát hiện được qua cuộc thanh tra chuyên đề năm nay là vi phạm quy định về kiểm định PTĐ nhóm 2. Tổng số lượt hành vi vi phạm về đo lường đối với PTĐ nhóm 2 qua thanh tra thống kê được là 593 lượt vi phạm, trong đó vi phạm quy định về kiểm định là 551 lượt (chiếm 93% số lượt hành vi vi phạm về đo lường), vi phạm về đo lường 40 lượt hành vi, chiếm tỷ lệ 6,7% và số lượt hành vi vi phạm về phê duyệt mẫu là 02 lượt, chiếm tỷ lệ 0,3%.

Đối với PTĐ nhóm 2 sử dụng trong cơ sở y tế: Nhiệt kế, huyết áp kế, máy đo điện tim, máy đo điện não... là các thiết bị thuộc Danh mục PTĐ nhóm 2 sử dụng trong các cơ sở y tế. Cuộc thanh tra chuyên đề năm 2014 là lần đầu tiên, cơ quan chức năng tiến hành thanh tra việc chấp hành quy định về đo lường đối với loại PTĐ này. Các vi phạm trong quản lý sử dụng loại PTĐ này cũng rất cao: trong tổng số 1.493 cơ sở y tế được thanh tra có 385 cơ sở vi phạm quy định về đo lường đối với các PTĐ kể trên (chiếm tỷ lệ 25,8% số cơ sở thanh tra). Tỷ lệ vi phạm này cao hơn tỷ lệ vi phạm về an toàn bức xạ của các cơ sở y tế sử dụng thiết bị X-quang (21,6%). Hành vi vi phạm chủ yếu là vi phạm quy định về kiểm định PTĐ.

Tổng số cơ sở sử dụng thiết bị X-quang y tế được thanh tra về an toàn bức xạ qua Cuộc thanh tra chuyên đề năm 2014 là 1.493 cơ sở; phát hiện và xử lý 323 cơ sở (chiếm tỷ lệ 21,6% số cơ sở được thanh tra về an toàn bức xạ). Trong tổng số 821 lượt hành vi vi phạm về an toàn bức xạ thống kê được thì các vi phạm chủ yếu được phát hiện và xử lý qua Cuộc thanh tra chuyên đề là: vi phạm quy định về kiểm soát liều chiếu xạ cá nhân (152/821 lượt hành vi vi phạm, chiếm tỷ lệ 18,5%); vi phạm về giấy phép tiến hành công việc bức xạ (82/821 lượt hành vi, chiếm tỷ lệ 10,0%), vi phạm về kiểm định máy (83/821 lượt hành vi, chiếm tỷ lệ 10,1%), vi phạm về đánh giá an toàn phòng chụp (41/821 lượt hành vi, chiếm tỷ lệ 5,0%).

Cũng theo Thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ, cuộc thanh tra chuyên đề đã ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về đo lường đối với một số PTĐ nhóm 2và an toàn bức xạ đối với các cơ sở sử dụng thiết bị X-quang trong y tế, phát hiện và xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm pháp luật.  Đồng thời cuộc thanh tra đã đạt được mục tiêu nâng cao trách nhiệm và tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước đối với mặt hàng là PTĐ nhóm 2 và an toàn bức xạ đối với các cơ sở sử dụng thiết bị X-quang y tế.

Hồng Anh