Nghiên cứu mới chỉ ra cách kéo dài tuổi thọ từ cà phê, trà và nước lọc

Trong nhiều năm qua, khuyến nghị “uống đủ nước” luôn được xem là nền tảng bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, nghiên cứu mới từ dữ liệu hơn 182.000 người trưởng thành trong cơ sở dữ liệu UK BioBank (Anh) đã bổ sung một góc nhìn đáng chú ý không chỉ nước lọc, mà sự kết hợp với cà phê và trà, khi dùng đúng liều lượng và tỉ lệ, có thể làm giảm đáng kể nguy cơ tử vong. Công trình này do nhóm nhà khoa học thuộc Đại học Y khoa Phương Nam (Trung Quốc) thực hiện và đăng tải trên tạp chí British Journal of Nutrition.

Theo phân tích, những người tiêu thụ 7–8 ly chất lỏng mỗi ngày (bao gồm nước, trà, cà phê) giảm 28% nguy cơ tử vong sớm so với nhóm chỉ uống khoảng 4 ly/ngày. Khi đã uống đủ 4 ly nước lọc trở lên, việc thay thế một phần bằng trà và cà phê cho thấy hiệu quả vượt trội. Tỉ lệ thay thế tối ưu được xác định là khoảng 2 phần trà và 3 phần cà phê. Với sự cân bằng này, nguy cơ tử vong do bệnh hô hấp giảm tới 72%, do bệnh tiêu hóa giảm 65%, do ung thư giảm 41%, do bệnh tim mạch giảm 31%. Tổng thể, nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân giảm khoảng 45%.

Những phát hiện này phù hợp với nhiều nghiên cứu quốc tế trước đó. Các phân tích dịch tễ quy mô lớn đã chỉ ra rằng, uống cà phê đều đặn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường type 2, một số loại ung thư và thậm chí kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh trung bình khoảng 2 năm. Trà, đặc biệt là trà xanh, cũng giàu polyphenol và chất chống oxy hóa, góp phần giảm viêm mạn tính và bảo vệ mạch máu.

Uống đúng cách trà, cà phê và nước lọc sẽ giúp hỗ trợ sống thọ hơn. Ảnh minh họa

Một nghiên cứu khác ghi nhận trung bình, những người tham gia tiêu thụ khoảng 315 mg caffeine mỗi ngày nằm trong ngưỡng an toàn 400 mg theo khuyến cáo của Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA). Mỗi 80 mg caffeine (tương đương một tách nhỏ) liên quan đến khả năng “lão hóa khỏe mạnh” cao hơn 2–5%. Tuy nhiên, lợi ích này giảm dần nếu vượt quá năm tách nhỏ/ngày. Điều đáng chú ý là mối liên hệ tích cực này không xuất hiện ở trà chứa caffeine, soda hay cà phê decaf, mà chỉ thấy ở cà phê thông thường. Ngược lại, soda còn có “mối liên hệ nghịch đảo” với lão hóa khỏe mạnh.

Tại Việt Nam, nhiều cơ sở y tế uy tín đã dẫn lại nghiên cứu này và đưa ra khuyến nghị thực tiễn. Bác sĩ tại Hệ thống Y tế Medlatec cho rằng, mặc dù cà phê có lợi cho sức khỏe, nhưng liều lượng caffeine mỗi ngày cần kiểm soát trong khoảng 200–400 mg (tương đương 1–2 ly cà phê đen tiêu chuẩn). Nếu vượt ngưỡng, người dùng dễ gặp tình trạng mất ngủ, tim đập nhanh hoặc kích ứng dạ dày.

Bệnh viện Vinmec cũng thông tin, với người trung niên và cao tuổi, cà phê còn mang lại lợi ích đáng kể trong việc giảm nguy cơ tử vong sớm, nhờ khả năng chống oxy hóa, cải thiện chức năng tế bào và làm chậm quá trình lão hóa. Tuy nhiên, các bác sĩ khuyến nghị nên ưu tiên cà phê đen hoặc cà phê ít đường, hạn chế sữa béo để tránh tăng gánh nặng chuyển hóa.

Không chỉ dừng ở lợi ích chung, Bệnh viện Quận 5 (thành phố Hồ Chí Minh) cũng đăng tải bài viết phân tích mối liên hệ giữa cà phê và bệnh tiểu đường typ 2. Theo đó, những người duy trì thói quen uống cà phê đen, không đường, với lượng vừa phải, có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thấp hơn hẳn so với người không uống. Đây là bằng chứng rõ ràng cho thấy cà phê có thể trở thành một phần của chế độ ăn uống bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Các chuyên gia nhấn mạnh, để biến lợi ích tiềm năng thành hiện thực, người dùng cần tuân thủ một số nguyên tắc: Uống đủ nước lọc trước tiên: ít nhất 4 ly/ngày, sau đó mới thay thế một phần bằng trà và cà phê. Chọn loại đồ uống lành mạnh cà phê đen hoặc rất ít đường, trà xanh hoặc trà thảo mộc ít chế biến. Kiểm soát lượng caffeine giữ trong khoảng 200–400 mg/ngày, tránh uống vào chiều muộn để không ảnh hưởng giấc ngủ.

Chú ý tình trạng sức khỏe cá nhân như người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, rối loạn tiêu hóa nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tăng cường cà phê, trà. Không uống khi đói, nên uống sau bữa sáng ít nhất 30 phút để hạn chế kích ứng dạ dày.

Có thể thấy, những nghiên cứu quốc tế cùng với khuyến nghị từ giới chuyên gia trong nước đều thống nhất một điều: lợi ích của cà phê, trà và nước lọc không nằm ở sự “thần kỳ” của riêng từng loại, mà đến từ cách kết hợp hợp lý. Uống vừa đủ, đúng tỉ lệ, đúng thời điểm mới là “chìa khóa” giúp tăng cường sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.

Trong bối cảnh nhiều người Việt vẫn có thói quen lạm dụng cà phê đặc, nhiều đường, hoặc ngược lại là uống quá ít nước trong ngày, việc tiếp nhận thông điệp khoa học này trở nên đặc biệt cần thiết. Không cần thay đổi quá nhiều, chỉ với điều chỉnh nhỏ trong cách uống hàng ngày, mỗi người có thể tự mở ra cơ hội sống khỏe, sống thọ hơn.

Vân Thảo (T/h)