Nguy cơ mù lòa do biến chứng bệnh đái tháo đường

Bác sĩ Nguyễn Sỹ Sang, Bệnh viện Mắt thành phố Hồ Chí Minh cho biết, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nặng, mắt nhìn mờ, khó quan sát vào buổi tối, thường thấy đốm đen kích thước nhỏ (hiện tượng ruồi bay), nguy cơ mù. Kết quả kiểm tra chẩn đoán bệnh võng mạc tiểu đường, một biến chứng nặng của bệnh tiểu đường. Được biết, bệnh nhân bị tiểu đường 10 năm nhưng không tuân thủ điều trị.

Theo bác sĩ, trường hợp này không thể phẫu thuật do khả năng khôi phục thị lực thấp. Bác sĩ chỉ định tiêm thuốc chống tăng sinh mạch máu vào trong mắt kết hợp với theo dõi định kỳ, tránh biến chứng nặng.

Tương tự trường hợp trên, người đàn ông 52 tuổi, sống tại thành phố Hồ Chí Minh được phát hiện đái tháo đường và đang điều trị 3 tháng nay. Bệnh nhân cho biết, ông có thói quen ăn uống ngọt, lười vận động, lơ là trong kiểm soát đường huyết cũng như không quan tâm đến các triệu chứng bệnh.

Bác sĩ chuyên khoa Nội tiết Bệnh viện Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh cho biết, qua thăm khám thấy võng mạc bệnh nhân có dấu hiệu xuất huyết, xuất tiết, ở giai đoạn trung bình của bệnh võng mạc do đái tháo đường. Nếu phát hiện trễ hơn nguy cơ mù lòa của bệnh nhân là không tránh khỏi.

Bác sĩ thông tin thêm: “May mắn, trường hợp này được phát hiện sớm, các thương tổn chưa sâu nên chưa cần can thiệp điều trị biến chứng mắt, chỉ cần điều chỉnh đường huyết và kiểm tra định kỳ 3 tháng kết hợp chế độ luyện tập, tuân thủ phác đồ điều trị để kịp thời phát hiện khi bệnh tiến triển”.

Một trường hợp khác, người bệnh 49 tuổi, sống tại Tiền Giang điều trị bệnh đái tháo đường 10 năm nay. Quá trình thăm khám định kỳ cho thấy mắt phải người bệnh có hiện tượng phù hoàng điểm trên nền bệnh võng mạc do đái tháo đường giai đoạn nặng. Sau khi được điều trị bằng laser quang đông toàn võng mạc và tiêm nội nhãn, thị lực người bệnh dần cải thiện và được sắp xếp lịch theo dõi định kỳ nhằm ngăn ngừa tái phát.

Đái tháo đường là bệnh lý chuyển hóa đặc trưng bởi tăng glucose máu gây tổn thương nhiều cơ quan, nhất là mắt, thận, thần kinh, tim và mạch máu. Nghiên cứu cho thấy cứ 10 ca đái tháo đường thì 6 trường hợp biến chứng tại mắt, trong đó 20-35% bị biến chứng võng mạc. Ước tính, khoảng gần hai triệu người Việt nguy cơ mù lòa do biến chứng đái tháo đường.

Tổn thương võng mạc do đái tháo đường biểu hiện rất đa dạng như tăng sinh mạch máu, phù hoàng điểm, xuất huyết, xuất tiết, bong võng mạc... Những tổn thương này gây suy giảm thị lực hoặc mù lòa. Tình trạng bệnh sẽ phụ thuộc vào thời gian mắc, mức độ kiểm soát. Bệnh võng mạc tiểu đường còn dễ gặp ở người có các bệnh lý kết hợp như huyết áp, thận, thai nghén, tăng lipid máu, béo phì... Bệnh diễn ra âm thầm, đa số người bệnh không biết cho đến khi tiến triển nặng, không thể điều trị hồi phục.

Bác sĩ khuyến cáo người mắc bệnh tiểu đường nên uống thuốc điều trị hoặc insulin theo đúng hướng dẫn và kiểm tra lượng đường huyết mỗi ngày. Duy trì thói quen kiểm tra mắt và tái khám ba tháng/lần. Đến gặp bác sĩ mắt càng sớm càng tốt khi có các biểu hiện thị lực khác thường hay giảm thị lực đột ngột, tránh nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn, mù lòa.

BS. Chuyên khoa I Trần Hiếu khuyến cáo, nếu thấy xuất hiện triệu chứng mờ mắt, nhìn song ảnh, mỏi mắt, khô mắt, thị lực giảm… người bệnh nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa khám, chẩn đoán và điều trị. Việc điều trị chậm trễ sẽ khiến người bệnh bị tăng nhãn áp, vỡ bao dẫn đến phản ứng viêm màng bồ đào… và làm tăng nguy cơ mù lòa.

Nhiều người khi có triệu chứng mỏi mắt, khô mắt, mờ mắt… thường tự ra hiệu thuốc mua thuốc nhỏ mắt về dùng. Đây là thói quen xấu. Chẳng hạn, nếu lạm dụng thuốc tra mắt, nhỏ mắt có chứa kháng sinh hoặc corticoid vốn thường dùng điều trị một số bệnh về mắt như viêm bờ mi, viêm giác mạc… mà không theo chỉ định của bác sĩ thì có thể làm tăng nhãn áp, tăng thêm tình trạng đục thủy tinh thể, tổn hại thần kinh thị giác, thậm chí mất thị lực vĩnh viễn.

Thanh Hiền (t/h)