Những dấu hiệu cảnh báo lượng cholesterol trong máu cao

Hiểu rõ hơn về Cholesterol là gì?

Cholesterol là một trong 3 chất lipid quan trọng của hệ tuần hoàn và cần phải gắn với protein tan được trong nước để theo hệ mạch di chuyển khắp cơ thể. Phức hợp được tạo thành giữa Cholesterol với protein là các lipoprotein gồm LDL, HDL có trong lượng phân tử khác nhau. 

Cholesterol là một trong 3 chất lipid quan trọng của hệ tuần hoàn và cần phải gắn với protein tan được trong nước để theo hệ mạch di chuyển khắp cơ thể. Trong cơ thể, lipid này cần thiết cho sự tổng hợp của nhiều loại hormone và góp phần tạo nên sự bền vững của màng bao quanh tế bào. Nhiều người nghĩ Cholesterol là xấu, nhưng ít ai biết cơ thể cũng cần đến chất này. Tuy nhiên, cần phải biết cách kiểm soát được chúng để không gây hại đến sức khỏe. Cholesterol lưu thông trong máu nhờ hai loại lipoprotein (đóng vai trò như vận chuyển): HDL (Lipoprotein tỉ trọng cao) và LDL (Lipoprotein tỉ trọng thấp).

Cảnh giác với Cholesterol LDL

Cholesterol LDL có vai trò vận chuyện chất béo và một số protein từ gan theo máu đến các cơ quan trong cơ thể. Chất này được xem là kẻ thù khi hàm lượng tăng cao quá mức cho phép. Khi chỉ số Cholesterol LDL vượt ngưỡng an toàn sẽ gây ra tình trạng tích tục mỡ và lâu dẫn làm xơ vữa động mạch. Nếu tình trạng kéo dài, động mạch bị thu hẹp gây tắc nghẽn mạch máu mà nặng hơn là vỡ mạch. Chính vì vậy mà Cholesterol LDL được xếp vào nguyên nhân gây ra các bệnh lý nguy hiểm, nhất là tình trạng nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não dẫn đến tử vong. Để tránh tình trạng biến chứng bệnh nặng vì lượng cholesterol trong máu cao bất thường thì cần lưu ý những dấu hiệu sau đây:

Tức ngực, khó thở

Sự tích tụ mảng bám trong động mạch có thể gây đau ngực và khó thở. Đau ngực là kết quả của sự tích tụ cholesterol trong các động mạch của tim (các động mạch vành), dẫn đến việc cung cấp oxy cho cơ tim kém. Những cơn đau này có thể chỉ xảy ra khi gắng sức (ví dụ như khi đi bộ), hoặc ngay cả khi nghỉ ngơi. Những triệu chứng nêu trên là biểu hiện phổ biến nhất khi lượng cholesterol trong máu cao, Vallerie McLaughlin, bác sĩ, Giám đốc Chương trình Tăng huyết áp Phổi tại Trung tâm Tim mạch Frankel thuộc Đại học Michigan (Mỹ), cho biết. "Phía bên phải của trái tim đang gặp khó khăn trong việc đẩy dòng máu qua phổi - và nó không đến được bên trái của tim và cơ thể. Nó gây căng thẳng ở phía bên phải của tim, nơi không được sử dụng để chống lại áp suất cao", bác sĩ McLaughlin chia sẻ thêm.

Xuất hiện những nốt sần màu vàng

Các nốt sần màu vàng đột nhiên xuất hiện bất thường trên da được gọi là xanthomas có thể là dấu hiệu của cholesterol cao. "Xanthomas là sự lắng đọng lipid cục bộ ở da, gân và mô dưới da có liên quan đến bất thường lipid", hai chuyên gia Jeffrey S. Henning và Michael G.Fazio, cho biết. "Chúng được phân loại lâm sàng là phun trào, phẳng, có củ hoặc có gân. Xanthomas phun trào là loại phổ biến nhất và xuất hiện dưới dạng các đám sẩn màu vàng nhạt rời rạc có thể có các ban đỏ. Chúng thường xuất hiện ở những vùng chịu áp lực hoặc chấn thương, chẳng hạn như mông, bề mặt giãn và nếp gấp".

Các nốt sần màu vàng xuất hiện bất thường trên da được gọi là xanthomas, dấu hiệu của cholesterol cao. Ảnh minh họa

Béo phì, thừa cân

Các chuyên gia cảnh báo, thừa cân hoặc béo phì có liên quan chặt chẽ đến lượng cholesterol cao. Johns Hopkins Medicine cho biết: “Nếu bạn bị béo phì và có lượng cholesterol cao, giảm cân sẽ giúp giảm lượng cholesterol, cũng như giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến béo phì bao gồm bệnh tiểu đường và bệnh tim mạch”. Các bác sĩ cũng cảnh báo rằng, mỡ thừa vùng bụng - còn được gọi là mỡ nội tạng, hoặc mỡ bụng – cũng có sự liên quan mật thiết đến cholesterol cao. "Chất béo xung quanh bụng đặc biệt hoạt động về mặt trao đổi chất, có nghĩa là nó tạo ra một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim", Paula Johnson, bác sĩ, Phó giáo sư y khoa tại Trường Y Harvard (Mỹ), cho biết.

Đau chân

Xét nghiệm máu là phương pháp cho thấy mức độ cholesterol cao hay thấp. Tuy nhiên, khi lượng cholesterol trở nên nghiêm trọng hơn, một số bộ phận của cơ thể có thể bị ảnh hưởng. Bàn chân trông bất thường là một trong những triệu chứng sớm chỉ điểm cholesterol cao. Theo tiến sĩ Sami Firoozi, chuyên gia tư vấn tim mạch tại Phòng khám Harley Street, Anh, móng chân giòn hoặc phát triển chậm có thể là dấu hiệu cho thấy bệnh biến chứng. Hai dấu hiệu này do nồng độ cholesterol trong máu cao, có thể gây ra hẹp động mạch ngoại biên (PAD - bệnh này làm giảm lưu lượng máu tới các chi, đặc biệt là chi dưới). Cơ quan Dịch vụ y tế Quốc gia Anh (NHS) cho biết: "Nhiều người mắc PAD không triệu chứng. Tuy nhiên, một số bị đau ở cẳng chân khi đi bộ, cơn đau thường biến mất sau một vài phút nghỉ ngơi. Bạn nên đi khám bác sĩ đa khoa nếu bị tái đau liên tục khi tập luyện".

Rối loạn cương dương và rối loạn thần kinh

Rối loạn cương dương ở nam giới có thể là dấu hiệu lượng cholesterol máu cao. Nguyên nhân là do cholesterol lắng đọng bên trong các động mạch và ngăn cản máu đến dương vật, từ đó gây rối loạn chức năng cương dương ở nam giới. Nếu cholesterol tích tụ trong các mạch máu não, các triệu chứng thần kinh có thể xuất hiện: chóng mặt, nhức đầu, nói lắp, tê bì, vấn đề về thị lực … Những dấu hiệu này thường thoáng qua.

Chuyên gia khuyến cáo

Theo ý kiến của các chuyên gia, mức cholesterol "bình thường" phải dưới 2 gam/lít, hoặc 5,17 mmol mỗi lít. Trong phần lớn các trường hợp, tăng cholesterol máu tương ứng với dư thừa LDL cholesterol (loại cholesterol "xấu"): người ta ước tính rằng mức cholesterol LDL an toàn là từ 1 g/L đến 1,29 g/L. Cholesterol dư thừa trong máu (tăng cholesterol máu) là một yếu tố nguy cơ chính của hầu hết các bệnh tim mạch: xơ vữa động mạch, đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, đột quỵ ... Do đó, điều cần thiết là phải theo dõi cẩn thận nồng độ cholesterol trong máu để có sức khỏe tốt và sống lâu hơn.

Ngoài ra, Cholesterol được đưa vào cơ thể qua thức ăn nên việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, hạn chế chất béo có hại cho sức khỏe sẽ làm giảm khả năng tăng Choleeterol máu. Một trong những cách cách tốt nhất để giảm LDL - C và tăng HDL - C là nói không với rượu, bia, thuốc lá, chất kích thích,... Luôn nâng cao ý thức vận động, luyện tập thể dục thể thao để giúp cơ thể kiểm soát được cân nặng dư thừa và nâng cao khả năng chống lại bệnh tật của cơ thể. 

 Khánh Mai (t/h)