Uống thuốc tránh thai lâu dài có thể làm tăng nhẹ nguy cơ mắc u màng não
(VietQ.vn) - Một nghiên cứu vừa được công bố tại Pháp cảnh báo rằng việc sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài có thể làm tăng nhẹ nguy cơ hình thành u màng não, gây ra các triệu chứng thần kinh như đau đầu, rối loạn thị giác hoặc yếu liệt.
Number One cùng các tài năng trẻ ‘Bền Đam Mê’ lan tỏa giá trị cống hiến đến cộng đồng
Lidl thu hồi khẩn cấp nồi chiên không dầu Tower do nguy cơ cháy nổ
Thuốc tránh thai là một phương pháp kiểm soát sinh sản, hoạt động bằng cách ngăn cơ thể rụng trứng, đồng nghĩa với việc tinh trùng không có trứng để thụ tinh, từ đó ngăn ngừa mang thai. Nhiều phụ nữ lựa chọn biện pháp này vì tính tiện lợi, nhưng nghiên cứu mới đây từ Pháp cho thấy, nếu sử dụng kéo dài, thuốc có thể làm tăng nguy cơ hình thành u màng não.
Nghiên cứu được thực hiện bởi Cơ quan An toàn thuốc và sản phẩm y tế quốc gia Pháp (ANSM) và được đăng tải trên tạp chí y khoa BMJ. Theo đó, các nhà khoa học đã phân tích hồ sơ y tế của hơn 92.000 phụ nữ, trong đó có hơn 8.000 người từng được phẫu thuật loại bỏ u màng não.
Kết quả cho thấy, phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai có chứa hoạt chất desogestrel liên tục trong hơn 5 năm có nguy cơ mắc u màng não cần phẫu thuật là 1 trên 17.331 người. Con số này giảm xuống còn 1 trên 67.300 ở nhóm phụ nữ sử dụng thuốc dưới 5 năm. Mặc dù tỷ lệ mắc là rất thấp, nhóm nghiên cứu khẳng định mối liên hệ này có ý nghĩa thống kê và cần được lưu ý trong thực hành lâm sàng.

Không nên uống thuốc tránh thai kéo dài vì nguy cơ cho sức khỏe. Ảnh minh họa
Điểm đáng chú ý là nguy cơ này có xu hướng giảm sau khi ngừng sử dụng desogestrel. Cụ thể, chỉ sau khoảng một năm không sử dụng, nguy cơ mắc u màng não không còn được ghi nhận ở nhóm phụ nữ từng dùng thuốc. Điều này cho thấy mối liên hệ giữa desogestrel và u màng não có thể là tạm thời và có khả năng hồi phục nếu phát hiện sớm.
Nghiên cứu cũng cho thấy không có sự gia tăng nguy cơ u màng não ở nhóm phụ nữ sử dụng levonorgestrel, ngay cả khi dùng trên 5 năm. Đây là tín hiệu tích cực, cho thấy levonorgestrel có thể là một lựa chọn an toàn hơn cho những phụ nữ cần biện pháp tránh thai lâu dài.
Theo các chuyên gia y tế, u màng não là một loại khối u thường lành tính, phát triển từ màng não bao quanh não và tủy sống. Dù không phải là ung thư, các khối u này vẫn có thể gây ra triệu chứng thần kinh như đau đầu, rối loạn thị giác, yếu liệt, và trong một số trường hợp, cần phải phẫu thuật loại bỏ.
Trước đây, mối liên hệ giữa các loại thuốc tránh thai chứa progestogen và u màng não đã từng được đề cập. Tuy nhiên, nghiên cứu lần này cung cấp dữ liệu đáng tin cậy hơn nhờ quy mô lớn và độ chính xác cao.
Tiến sĩ Gilles Reuter, bác sĩ phẫu thuật thần kinh tại Trung tâm Y tế Đại học Liège (Bỉ), người không tham gia nghiên cứu, nhận định rằng trong các trường hợp u màng não liên quan đến việc sử dụng desogestrel, việc ngừng thuốc có thể giúp khối u thoái lui và thậm chí tránh được phẫu thuật.
Từ góc độ sản phụ khoa, bác sĩ Gino Pecoraro thuộc Đại học Queensland (Úc) cho rằng phát hiện này không nhằm gây lo ngại quá mức, mà là lời nhắc để phụ nữ chủ động tham khảo ý kiến chuyên gia khi lựa chọn biện pháp tránh thai phù hợp với thể trạng và nhu cầu cá nhân.
Dù desogestrel vẫn là lựa chọn an toàn và hiệu quả trong nhiều trường hợp, các chuyên gia khuyến cáo không nên sử dụng kéo dài liên tục nếu không thật sự cần thiết, đồng thời cần tăng cường theo dõi y tế định kỳ, đặc biệt khi xuất hiện các dấu hiệu thần kinh bất thường. Việc sử dụng thuốc nội tiết nói chung nên được cá nhân hóa và đặt dưới sự giám sát của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả tránh thai tối ưu mà vẫn an toàn cho sức khỏe lâu dài.
Quy định công bố chất lượng thuốc nhập khẩu
Thông tư 11/2018/TT-BYT do Bộ Y tế ban hành ngày 4/5/2018 (sau đó được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 03/2020/TT-BYT) quy định rõ về việc công bố chất lượng thuốc và nguyên liệu làm thuốc, bao gồm cả thuốc tránh thai. Theo đó, tất cả các loại thuốc nhập khẩu kể cả thuốc tránh thai dạng viên uống đều phải được kiểm nghiệm và có hồ sơ công bố tiêu chuẩn chất lượng trước khi lưu hành tại Việt Nam.
Cụ thể, mỗi lô thuốc tránh thai nhập khẩu phải kèm theo phiếu kiểm nghiệm lô hàng, trong đó xác nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng như đã đăng ký. Việc kiểm nghiệm phải được thực hiện tại các cơ sở được Bộ Y tế chỉ định. Ngoài ra, cơ sở nhập khẩu cũng phải đảm bảo hạn dùng còn lại của thuốc phù hợp với quy định hiện hành, nhãn mác phải đầy đủ và chính xác theo Thông tư 01/2018/TT-BYT.
Trong trường hợp thuốc có dấu hiệu vi phạm về chất lượng hoặc bị khiếu nại, Bộ Y tế có quyền yêu cầu kiểm nghiệm lại và áp dụng các biện pháp xử lý, bao gồm thu hồi, đình chỉ lưu hành hoặc rút giấy phép nhập khẩu. Thông tư cũng yêu cầu các đơn vị nhập khẩu phải báo cáo định kỳ về chất lượng thuốc, đảm bảo tính minh bạch và truy xuất được nguồn gốc sản phẩm.
Như vậy, Thông tư 11/2018 là một trong những cơ sở pháp lý quan trọng nhằm kiểm soát chặt chẽ chất lượng thuốc tránh thai nhập khẩu, đảm bảo an toàn cho người sử dụng và nâng cao hiệu quả quản lý dược phẩm tại Việt Nam.
An Dương (T/h)









