Phát triển sản phẩm xanh đáp ứng tiêu chuẩn gắn với liên kết chuỗi giá trị bền vững tại Vĩnh Long

Trước yêu cầu phát triển bền vững, Vĩnh Long xác định sản phẩm xanh là một trụ cột quan trọng để nâng cao sức cạnh tranh và khẳng định thương hiệu địa phương. Việc thúc đẩy sản xuất xanh không chỉ đáp ứng xu hướng tiêu dùng an toàn, thân thiện môi trường mà còn giúp sử dụng hiệu quả tài nguyên, giảm tác động tiêu cực và thích ứng linh hoạt với biến đổi khí hậu.

Sản phẩm xanh – xu thế tất yếu của phát triển bền vững

Bên cạnh chất lượng, yếu tố “xanh” ngày càng trở thành tiêu chí sống còn của sản phẩm cũng như sự lựa chọn của người tiêu dùng. Sản phẩm xanh không chỉ đáp ứng tiêu chuẩn về sức khỏe và môi trường, mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp đối với cộng đồng.

Tại Vĩnh Long, nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp xanh đã được triển khai, từ rau an toàn, lúa hữu cơ đến các loại cây ăn trái chủ lực như bưởi năm roi, dừa… Những sản phẩm này được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP hoặc hữu cơ, nhờ đó nâng cao giá trị và mở rộng cơ hội tham gia vào các thị trường khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản.

Ông Trần Văn Hiền – Chủ tịch HĐQT HTX Sản xuất và tiêu thụ rau an toàn Phước Hậu (thành phố Vĩnh Long) cho biết: “Rau sạch đạt chuẩn VietGAP có giá thành cao hơn, nhưng nhờ minh bạch quy trình sản xuất và đảm bảo sức khỏe, sản phẩm vẫn nhận được sự ủng hộ của người tiêu dùng. Chúng tôi mong muốn rau sạch không chỉ có mặt trong siêu thị mà trở thành lựa chọn quen thuộc trong bữa cơm hằng ngày của mọi gia đình”.

Không chỉ ở lĩnh vực rau củ, nhiều sản phẩm OCOP của Vĩnh Long cũng đang được định hướng theo hướng xanh hóa. Bưởi năm roi hữu cơ của tỉnh là một ví dụ điển hình. Nhờ áp dụng kỹ thuật canh tác an toàn, tiết kiệm nước, hạn chế tối đa hóa chất, sản phẩm này không chỉ được người tiêu dùng trong nước tin tưởng mà còn khẳng định chỗ đứng ở thị trường xuất khẩu. Tương tự, mô hình trồng dừa hữu cơ ở Trà Ôn, sản xuất lúa sạch ở Tam Bình cũng đang cho thấy hướng đi bền vững cả về kinh tế lẫn môi trường.

Ông Trần Quốc Tuấn – Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Vĩnh Long – nhấn mạnh: “Trong bối cảnh hội nhập và hợp nhất không gian phát triển, tỉnh đang đặt mục tiêu xanh hóa các ngành hàng chủ lực, đồng thời thúc đẩy quá trình sản xuất và tiêu dùng bền vững. Điều này giúp khai thác hiệu quả tài nguyên bản địa, gia tăng giá trị cho sản phẩm OCOP, đồng thời mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước”.

Liên kết chuỗi giá trị để nâng tầm sản phẩm địa phương

Để phát triển sản phẩm xanh một cách bền vững, việc xây dựng liên kết chuỗi giá trị giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp, nhà khoa học và chính quyền địa phương giữ vai trò then chốt. Khi các khâu từ sản xuất – chế biến – tiêu thụ được gắn kết chặt chẽ, sản phẩm sẽ đảm bảo đồng bộ về chất lượng, giảm chi phí trung gian, tăng tính minh bạch và tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng.

PGS.TS Võ Hồng Tú phân tích: “Thực tế đã chứng minh rằng, những mô hình liên kết tiêu thụ sản phẩm OCOP hay công nghiệp nông thôn tiêu biểu đã đem lại hiệu quả cao. Việc kết nối các mắt xích trong chuỗi giá trị không chỉ giúp tối ưu hóa sản xuất, mà còn gia tăng sức cạnh tranh của sản phẩm. Đặc biệt, ứng dụng công nghệ số trong quản lý, truy xuất nguồn gốc và quảng bá là giải pháp quan trọng để nâng cao khả năng tiếp cận thị trường”.

Theo ThS Huỳnh Ngọc Thái Anh (Trường Công nghệ thông tin và Truyền thông – Đại học Cần Thơ), các doanh nghiệp và hợp tác xã ở Vĩnh Long cần tận dụng hiệu quả hơn nữa các nền tảng thương mại điện tử như Postmart, Voso, Shopee hay Lazada. Đây là kênh kết nối nhanh, chi phí thấp, giúp sản phẩm OCOP và hàng nông sản xanh của tỉnh tiếp cận thị trường rộng lớn. Cùng với đó, việc xây dựng thương hiệu gắn với giá trị văn hóa đặc trưng địa phương sẽ là “chìa khóa” để sản phẩm tạo được dấu ấn bền vững.

Ở tầm vĩ mô, Vĩnh Long đang chú trọng phát triển logistics xanh để kết nối vùng Đồng bằng sông Cửu Long với thành phố Hồ Chí Minh và thị trường quốc tế. Lợi thế nằm ở việc tỉnh gần cảng hàng không quốc tế Cần Thơ và đang chuẩn bị kết nối với các tuyến cao tốc Bắc – Nam, cao tốc phía Tây. Đây là điều kiện thuận lợi để sản phẩm xanh của tỉnh mở rộng đường ra thị trường, đặc biệt là xuất khẩu.

Song song đó, Sở Công Thương Vĩnh Long đang xây dựng bản đồ số ngành công thương để quản lý, quảng bá và phát triển chuỗi cung ứng sản phẩm. Các lớp đào tạo về tiêu chuẩn xanh, kỹ thuật số, ứng dụng AI và Big Data trong nông nghiệp cũng đang được tổ chức nhằm nâng cao năng lực cho cộng đồng doanh nghiệp và nông dân địa phương.

Định hướng này thể hiện rõ quyết tâm của Vĩnh Long trong việc phát triển kinh tế xanh, gắn sản phẩm OCOP và hàng nông sản đặc trưng với chuỗi giá trị bền vững. Khi yếu tố xanh trở thành “giấy thông hành” để hội nhập, Vĩnh Long không chỉ giữ gìn bản sắc tài nguyên bản địa, mà còn nâng cao vị thế của mình trong tiến trình phát triển nông nghiệp hiện đại, thân thiện với môi trường.

An Dương